Аляксандр Барысавіч Столпер
Аляксандр Барысавіч Сто́лпер[3] (руск.: Александр Борисович Столпер; 12 жніўня 1907 — 11 студзеня 1979) — савецкі кінарэжысёр, сцэнарыст, педагог, Заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР (1964)[4], Народны артыст РСФСР[4] (1969), Народны артыст СССР (1977).
| Аляксандр Барысавіч Столпер | |
|---|---|
| руск.: Александр Борисович Столпер | |
| Дата нараджэння | 30 ліпеня (12 жніўня) 1907 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 12 студзеня 1979 (71 год) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Адукацыя | |
| Месца працы | |
| Прафесія | кінарэжысёр, сцэнарыст, тэатральны педагог |
| Прэміі |
 |
| Узнагароды |
         |
| IMDb | ID 0831590 |
Біяграфія правіць
Нарадзіўся ў Дзвінску (сучасны горад Даўгаўпілс у Латвіі). З 1923 года працаваў у газетах «Крестьянская газета» і «Московская деревня». У 1923—1925 гадах вучыўся ў кінамайстэрні Льва Куляшова, у 1925—1927 гадах — на акцёрскім факультэце Пралеткульта ў Маскве, працаваў у сцэнарнай майстэрні кінастудыі «Межрабпом»[5]. З 1927 года рэжысёр і сцэнарыст кінастудыі «Саюзкіно»[5]. У 1938 годзе скончыў рэжысёрскі факультэт УДІКа (майстэрня Сяргея Эйзенштэйна). Выкладаў у УДІКу з 1964 года. З 1971 года прафесар кафедры рэжысуры. Таксама выкладаў на Вышэйшых курсах сцэнарыстаў і рэжысёраў і быў старшынёй Савета рэжысёрскага аддзялення[6].
Памёр А. Б. Столпер 11 студзеня 1979 года[3][5][4] ў Маскве. Пахаваны на Увядзенскіх могілках.
Творчасць правіць
Дэбютаваў як рэжысёр агітацыйным кароткаметражным фільмам «Простая гісторыя» (1930) і поўнаметражным фільмам «Чатыры візіты Самуэля Вульфа» (1934)[5]. У 1931 годзе разам з У. М. Экам і Р. В. Янушкевіч напісаў сцэнарый фільма «Пуцёўка ў жыццё»[5][3]. У гады Вялікай Айчыннай вайны разам з Б. Івановым паставіў фільмы па творах Канстанціна Сіманава «Хлопец з нашага двара» (1942), «Чакай мяне» (1943), а таксама фільм «Дні і ночы» (1945). Сярод іншых пастановак «Закон жыцця» (разам з Б. Івановым, 1940), «Аповесць пра сапраўднага чалавека» (паводле Б. Палявога, 1948), «Далёка ад Масквы» (паводле В. Ажаева, 1950), «Цяжкае шчасце», (паводле Ю. Нагібіна, 1958), «Жывыя і мёртвыя» (1964), «Адплата» (1969), «Адхіленне — нуль» (1978) і інш.
Аўтар і сааўтар сцэнарыяў шэрагу фільмаў.
Узнагароды і званні правіць
- Заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР (1964).
- Народны артыст РСФСР (1969).
- Народны артыст СССР (1977).
- Сталінская прэмія першай ступені (1951), за фільм «Далёка ад Масквы».
- Сталінская прэмія другой ступені (1949), за фільм «Аповесць пра сапраўднага чалавека».
- Дзяржаўная прэмія РСФСР імя братоў Васільевых (1966, за фільм «Жывыя і мёртвыя»).
- 2 ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга.
- Ордэн «Знак Пашаны» (1944).
- Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.».
- Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна».
- Медаль «У памяць 800-годдзя Масквы».
- Галоўны прыз Усесаюзнага кінафестывалю (за фільм «Жывыя і мёртвыя», Ленінград, 1964).
- Дыплом Міжнароднага кінафестывалю ў Акапулька (1964).
- Галоўны прыз Міжнароднага кінафестывалю ў Карлавых Варах (1964).
Зноскі
- ↑ https://cinema.mosfilm.ru/persons/27991/ Праверана 7 мая 1923.
- ↑ Кино: Энциклопедический словарь / под ред. С. И. Юткевич — М.: Советская энциклопедия, 1987. — 640 с. — 100000 экз.
- ↑ а б в БелЭн 2002.
- ↑ а б в Столпер Александр Борисович // КИНО-ТЕАТР.Ру (руск.)
- ↑ а б в г д Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2004—2017.
- ↑ Сайт ВКСР (руск.) (Праверана 8.5.2023)
Літаратура правіць
- Столпер Аляксандр Барысавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 187. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — М.: Советская энциклопедия, 1987. — 640 с., 96 л. ил. (руск.)
- Столпер Александр Борисович // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
Спасылкі правіць
- Столпер Александр Борисович // КИНО-ТЕАТР.Ру (руск.)
- Столпер Александр Борисович // Кинокопилка Архівавана 7 мая 2023.
- Столпер Александр Борисович // «Мегаэнциклопедия Кирилла и Мефодия» megabook.ru (Праверана 5 чэрвеня 2023) Архівавана 13 ліпеня 2018.
- Столпер Александр Борисович // Онлайн-кинотеатр «Мосфильма»