Анатоль Вікенцьевіч Сабалеўскі

тэатразнавец, педагог, літаратуразнавец

Анатоль Вікенцьевіч Сабале́ўскі (27 мая 1932, в. Андрыеўшчына, Дзяржынскі раён[1] — 6 красавіка 2012[2]) — беларускі тэатразнавец, літаратуразнавец, пісьменнік і педагог, доктар мастацтвазнаўства (1974), прафесар (1975).

Анатоль Вікенцьевіч Сабалеўскі
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння 27 мая 1932(1932-05-27)
Месца нараджэння
Дата смерці 6 красавіка 2012(2012-04-06) (79 гадоў)
Грамадзянства
Альма-матар
Месца працы
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці педагог
Грамадская дзейнасць
Член у
Узнагароды

Біяграфія

правіць

Скончыў БДУ (1958). З 1961 года навуковы супрацоўнік Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР, з 1972 года загадчык кафедры Беларускага театральна-мастацкага інстытута. У 1974 годзе абараніў доктарскую дысертацыю па мастацтвазнаўстве. У 1975 годзе прысвоена званне прафесара. У 1984—1989 гадах рэктар Беларускага театральна-мастацкага інстытута[2]. У 1991—1998 гадах галоўны рэдактар часопіса «Тэатральная творчасць».

Член Беларускага саюза тэатральных дзеячаў з 1958 года, член Саюза беларускіх пісьменнікаў з 1964 года, член Беларускага саюза літаратурна-мастацкіх крытыкаў з 1997 года.

Навуковая дзейнасць

правіць

Друкуецца з 1952[1]. Даследаваў творчыя сувязі беларускага тэатральнага мастацтва з тэатрамі іншых рэспублік СССР («Беларуская драматургія ў тэатрах народаў СССР», 1972), праблемы развіцця беларускай савецкай драматургіі («Беларуская савецкая драма», кн. 1—2, 1969—1972). Склаў 2-томную «Хрэстаматыю па гісторыі беларускага тэатра і драматургіі» (1975). Выступаў з тэатральна-крытычнымі артыкуламі і рэцэнзіямі (кнігі «Рампай асветленае», 1962; «Жыццё тэатра», 1980), напісаў манаграфію пра Б. Платонава («Уладар дум чалавечых», 1964). Беларускай тэатральнай Ленініяне прысвечаны яго працы «Увасабленне майстэрствам акцёра» (у зборніку «Вобраз У. І. Леніна ў беларускім мастацтве», 1970) і «Вобраз У. І. Леніна на беларускай сцэне» (1980). Аўтар аповесці «Жылі-былі хлопцы…» (1961), апавяданняў[1].

Узнагароды

правіць

Лаўрэат прэміі імя К. Крапівы (2001), Міжнароднай прэміі UNITY «Адзінства» (1994),.

  • Жылі-былі хлопцы… Аповесць. // Маладосць. Мінск. № 8. 1961.
  • Выдающийся актер Белоруссии. Творчество народного артиста СССР Б. В. Платонова. Автореферат диссертации… кандидата искусствоведения. Москва — Минск. 1961.
  • Рампай асветленае. тэатральна-крытычныя артыкулы. — Мінск. 1962.
  • Уладар дум чалавечых. Творчасць народнага артыста СССР Б. Платонава. — Мінск. 1964.
  • Ад п’есы — да спектакля. — Мінск. 1965.
  • Театр открывает занавес. — Минск. 1970.
  • Беларуская савецкая драматургія і яе сцэнічнае ўвасабленне. — Мінск. 1971.
  • Белорусская драматургия в театрах народов СССР. — Минск. 1972.
  • Жыццё тэатра. Мастацтвазнаўчыя артыкулы, рэцэнзіі. — Мінск. 1980.
  • Образ В. И. Ленина на белорусской сцене. — Минск. 1980.
  • Белорусско-молдавские театральные связи. — Минск. 1984.
  • Сучаснасць і гісторыя. крытычныя артыкулы. — Мінск. 1985.
  • Барыс Платонаў. Жыццё і творчасць вялікага беларускага артыста. 2-выд. — Мінск. 1989.
  • Кандрат Крапіва. Нарыс жыцця і творчасці. — Мінск. 1989.
  • Вечная крыніца. Беларуская тэатральная Ленініяна ў кантэксце часу. — Мінск. 1991.
  • Асоба мастака. Літаратурна-крытычныя артыкулы. — Мінск. 1992
  • Барыс Платонаў. Асоба і ролі. — Мінск. 2004.

Зноскі

  1. а б в Биографический справочник. Т. 5. — Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — С. 29.
  2. а б Памёр тэатразнаўца Анатоль Сабалеўскі Архівавана 14 кастрычніка 2017.

Літаратура

правіць
  • Баркоўскі А. Чаму Анатоль Сабалеўскі не заўважыў Анатоля Сыса? // Байрам. Татары на зямлі Беларусі. — Менск. № 4. 1994. — С. 48—50.
  • Савік Л. С. Анатоль Сабалеўскі // Беларускія пісьменнікі. Біябібліяграфічны слоўнік у 6 тамах. — Т. 5. — Мінск, 1995. — С. 204—205.
  • Смольская В. У. Анатоль Сабалеўскі. Бібліяграфія // Беларускія пісьменнікі. Біябібліяграфічны слоўнік у 6 тамах. — Т. 5. — Мінск, 1995. — С. 205—207.
  • Сабалеўскі Анатоль Вікенцьевіч // Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Дзяржынскага раёна. — Мінск, 2004. — С. 608.
  • Галак У. А. Слова аб доктары мастацтвазнаўства А. В. Сабалеўскім. — Мінск, 2013. — С. 92.
  • Сабале́ўскі Анатоль Вікенцьевіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 638. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.