Артур Уэлслі Уэлінгтан

У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Уэлінгтан.

А́ртур Уэ́лслі, 1-ы герцаг Уэ́лінгтан (~1.5.1769, Дублін — 14 верасня 1852) — брытанскі дзяржаўны дзеяч, военачальнік.

Артур Уэлслі Уэлінгтан
ірл.: Arthur Wellesley, an chéad Diúc Wellington
Sir Arthur Wellesley, 1st Duke of Wellington.png
Coat of Arms of the Duke of Wellington.svg
прэм’ер-міністр Вялікабрытаніі
22 студзеня 1828 — 16 лістапада 1830
Папярэднік Фрэдэрык Джон Робінсан
Пераемнік Чарльз Грэй
міністр унутраных спраў Вялікабрытаніі[d]
15 лістапада 1834 — 15 снежня 1834
Папярэднік John Ponsonby, 4th Earl of Bessborough[d]
Пераемнік Henry Goulburn[d]
Міністр замежных спраў Вялікабрытаніі
14 лістапада 1834 — 18 красавіка 1835
Папярэднік Генры Джон Тэмпл
Пераемнік Генры Джон Тэмпл
лідар Палаты лордаў[d]
3 верасня 1841 — 27 чэрвеня 1846
Папярэднік Уільям Лэм
Пераемнік Henry Petty-Fitzmaurice, 3rd Marquess of Lansdowne[d]
пасол Вялікабрытаніі ў Францыі[d]
1814 — 1815
Канстэбль Таўэра[d]
1826 — 1852
Папярэднік Francis Rawdon-Hastings, 1st Marquess of Hastings[d]
Пераемнік Stapleton Cotton, 1st Viscount Combermere[d]
прэм’ер-міністр Вялікабрытаніі
17 лістапада 1834 — 9 снежня 1834
Папярэднік Уільям Лэм
Пераемнік Роберт Піль
лідар Палаты лордаў[d]
студзень 1828 — лістапад 1830
Папярэднік Фрэдэрык Джон Робінсан
Пераемнік Чарльз Грэй
лідар Палаты лордаў[d]
17 лістапада 1834 — 8 красавіка 1835
Папярэднік Уільям Лэм
Пераемнік Уільям Лэм
канцлер Оксфардскага ўніверсітэта[d]
1834 — 1852
Нараджэнне 1 мая 1769(1769-05-01)[1][2][…]
Смерць 14 верасня 1852(1852-09-14)[1][2][…] (83 гады)
Месца пахавання
Імя пры нараджэнні англ.: Arthur Colley Wellesley
Бацька Garret Wesley, 1st Earl of Mornington[d][5]
Маці Anne Wellesley, Countess of Mornington[d][5]
Жонка Catherine Wellesley, Duchess of Wellington[d][5][6]
Дзеці Arthur Wellesley, 2nd Duke of Wellington[d][7] і Lord Charles Wellesley[d][5]
Партыя
Член у
Адукацыя
Дзейнасць палітык, дыпламат, афіцэр
Месца працы
Аўтограф Arthur Wellesley, 1st Duke of Wellington Signature.svg
Род войскаў Брытанская армія[d]
Званне фельдмаршал[d]
Бітвы
Узнагароды
ордэн Святога апостала Андрэя Першазванага Order of St. George, 1st class ордэн Святога Аляксандра Неўскага Ордэн Святой Ганны I ступені Military Order of the Tower and Sword ордэн Залатога Руна Order of Maria Theresa ордэн Падвязкі Order of St Patrick ордэн Лазні Ваенны ордэн Максіміліяна Іосіфа Grand Cross of the Order of the Tower and Sword Military Order of William Knight Grand Cross of the Order of Saints Maurice and Lazarus knight of the Order of Saints Maurice and Lazarus Grand Cross of the Order of Maria Theresa Laureate Cross of Saint Ferdinand Knight Grand Cross of the Order of Saint Ferdinand and of Merit ордэн Чорнага арла ордэн Чырвонага арла Royal and Military Order of Saint Hermenegild Grand Cross of the Royal and Military Order of Saint Hermenegild Order of Saints Maurice and Lazarus Order of the Red Eagle 1st Class Waterloo Medal Knight Grand Cross of the Order of the Bath Order of the Rue Crown ордэн Мяча Knight Grand Cross of the Military Order of William Knight of the Order of the Holy Spirit рыцар ордэна Залатога руна ордэн Святога Януарыя ордэн Святога Фердынанда за заслугі Knight of the Order of Saint-Michel

член Лонданскага каралеўскага таварыства[d]

 Royal Guelphic Order House Order of Fidelity Order of the Zähringer Lion Knight of the Order of the Elephant Order of the Most Holy Annunciation Army Gold Medal Order of the Holy Spirit ордэн Святога Георгія
Commons-logo.svg Артур Уэлслі Уэлінгтан на Вікісховішчы

З роду ірландскіх Уэслі (пасля 1798 — Уэлслі). Пэр Вялікабрытаніі — лорд Уэлінгтан (1809), віконт (1809), граф, маркіз (1812), герцаг (1814). Камандорскі крыж ордэну Лазні (1805), ордэн іспанскага Залатога Руна (1812).

Дэпутат ірландскай Палаты прадстаўнікоў (1790), брытанскай Палаты прадстаўнікоў (1806), пасол у Францыі (1814), член кабінету міністраў (1818), прэм’ер-міністр (1828) (25-ы, 28-ы прэм’ер-міністр Вялікабрытаніі), мін. зам. спраў (1834). Належаў да партыі Торы.

Мал. лейтэнант (1787), падпалкоўнік (1793), палкоўнік (1799), ген.-маёр (1802), ген.-лейтэнант (1808). Галоўнакамандуючы брытанскімі сіламі ў Майсоры і паўднёвым захадзе Індыі (1800), брытанскімі, потым саюзнымі, сіламі ў Партугаліі і Іспаніі (1808—1814), саюзнымі сіламі ў час напалеонаўскай рэстаўрацыі (1815). Удзельнічаў у фландрскай (чэрвень 1794—красавік 1795), майсорскай (1799—1803), ганаверскай (восень 1805), дацкай (лета 1807) кампаніях, у напалеонаўскіх войнах у Партугаліі і Іспаніі (1808—1813), у Францыі (1813—1814), у кампаніі 1815.

Узяў перамогі ў бітвах пад Асай (1803), Вімейра (1808), Порта (1809), Талаверай (1809), Бусако (1810), Фуэнтэс дэ Анора (1811), у аблогах Сьюдад Радрыга і Бадахас (1812), бітвах пад Саламанкай (1812), Віторыяй (1813), у аблозе Сан Себасцьян (1813), у бітвах пад Сара(1813), пры ўзяцці Тулузы (1814), Ватэрлоа (1815).

Першы, хто перамог напалеонаўскае войска ў полі. Папулярны ў войску, і наогул сярод усіх слаёў грамадства, меў ухвальны прыдомак «Жалезны герцаг».

Пасля перамогі пад Віторыяй у С.-Пецярбургу ў першы раз быў праспяваны «Тэ дэум» у гонар перамогі, у якой рускія войскі не бралі непаср. ўдзелу. Бетховен прысвяціў Уэлінгтану Опус 91 «Перамога пад Віторыяй».

Пахаваны ў саборы Св. Паўла ў Лондане.

Зноскі

  1. ↑ 1,0 1,1 Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118806645 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 26 красавіка 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 Arthur Wellesley, 1st Duke of Wellington // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. ↑ Веллингтон Артур Уэлсли // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Kindred Britain
  6. ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
  7. ↑ Lundy D. R. The Peerage
  8. ↑ http://www.historyofparliamentonline.org/volume/1790-1820/member/wellesley-sir-arthur-1769-1852
  9. ↑ Mackie, Colin British Diplomatic Directory (1820-2005) — Форын Офіс.

ЛітаратураПравіць

СпасылкіПравіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Артур_Уэлслі_Уэлінгтан&oldid=3875636"