Археалогія ў Беларусі
Беларуская археалогія, археалогія Беларусі — тэрытарыяльная галіна археалогіі.
Даследчыцкія ўстановы
правіцьАрхеалагічныя даследаванні ў Рэспубліцы Беларусь вядуць:
- Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі;
- вышэйшыя навучальныя ўстановы (пераважна тыя, якія маюць гістарычныя факультэты і спецыяльнасці, у асноўным універсітэты);
- гістарычныя, гісторыка-краязнаўчыя музеі (пераважна нацыянальнага і абласнога ўзроўняў).
Дазвол на правядзенне даследаванняў выдае Прэзідыум НАН Беларусі.
Гістарыяграфія
правіцьГістарыяграфія беларускай археалогіі ўзнікла намаганнямі К. П. Тышкевіча ў сярэдзіне XIX стагоддзя, практычна адначасова з узнікненнем самой гэтай галіны ведаў. Тышкевіч у сваіх працах не толькі сістэматычна асвятляў тагачасныя даследаванні археолагаў і краязнаўцаў, але і ўпершыню паспрабаваў ахарактарызаваць іх погляды на старажытную гісторыю, разгледзець ідэі і гіпотэзы сваіх папярэднікаў, увёў у навуковы ўжытак раней невядомыя імёны даследчыкаў.
Больш сцісла, а часам і павярхоўна, закранаў адпаведныя тэмы Я. П. Тышкевіч; павярхоўна і бегла — А. К. Кіркор, І. І. Крашэўскі, У. Сыракомля, П. М. Шпілеўскі, В. А. Каратынскі, К. А. Гаворскі і інш.
Экскурсы ў гісторыю развіцця беларускага краязнаўства і археалогіі рабілі А. П. Сапуноў, Е. Р. Раманаў, М. В. Доўнар-Запольскі, В. А. Шукевіч, Ф. В. Пакроўскі і інш.
У 1920-я—1930-я гады за гістарыяграфічны агляд вывучэння старажытнасцяў паўночнай Беларусі ўзяўся Б. Р. Брэжга, некаторыя імёны былі названыя ім упершыню. Іншымі значнымі даследнікамі прадмету ў савецкі перыяд былі М. І. Каспяровіч з гістарыяграфіяй беларускага краязнаўства (у перыяд з сярэдзіны XIX стагоддзя) і С. А. Дубінскі з гістарыяграфіяй беларускай археалогіі. Таксама гэтыя пытанні закраналіся ў кароткіх гістарыяграфічных публікацыях М. Ламакі, Д. Васілеўскага, М. М. Нікольскага, У. І. Пічэты, У. М. Перцава і інш. Таксама гістарыяграфіі даследаванняў беларускай матэрыяльнай культуры ўдзялялі ўвагу В. К. Бандарчык, М. Ф. Піліпенка, А. У. Арцыхоўскі.
Універсальнае значэнне ў развіцці гістарыяграфіі археалогіі і краязнаўства, у тым ліку беларускіх, мелі навуковыя канцэпцыі А. А. Фармозаў.
Наогул, да 1980-х гадоў існавала мала спецыяльных гістарыяграфічных даследаванняў прадмету. Змястоўныя звесткі пра дакастрычніцкую беларускую археалогію, пераважна паўночных земляў Беларусі, і менш пра краязнаўства, даў Л. В. Аляксееў, пра савецкую — У. Д. Будзько і А. Р. Мітрафанаў. Тэму таксама закраналі Л. Д. Побаль, А. М. Пяткевіч, У. А. Калеснік, А. І. Мальдзіс.
Да пытанняў мясцовага краязнаўства і археалогіі звярталіся польскія даследчыкі: Ю. Кастшэўскі, А. Абрамовіч.
Серыі зборнікаў
правіцьЗноскі
- ↑ Краўцоў, А. Даследчыкі з трох краін выпусцілі сумесны археалагічны зборнік Архівавана 24 снежня 2014. // Гомель гражданский. 2014.12.22.
Літаратура
правіць- Каханоўскі Г. А. Археалогія і гістарычнае краязнаўства Беларусі ў XVI—XIX стст. / Навук. рэд. Л. Д. Побаль. — Мн.: Навука і тэхніка, 1984. — 120 с. — С. 3—10.
Спасылкі
правіцьГалерэя
правіць-
Археалагічны аб'ект — гарадзішча, і ахоўны знак. Вёска Лоск, Гародзькаўскі сельсавет, Валожынскі р-н, Мінская вобл.