Арэлі (карціна Фраганара)

(Пасля перасылкі з Арэлі, карціна Фраганара)

«Арэлі» — карціна французскага жывапісца Жана Анарэ Фраганара, напісаная каля 1767 года. Найбольш вядомая праца мастака, якая лічыцца адным з шэдэўраў эпохі ракако[3].

Жан Анарэ Фраганар
Арэлі. каля 1767
фр.: Les Hasards heureux de l'escarpolette
Матэрыял Палатно
Тэхніка Алей
Памеры 81 × 64.2 см
Збор Уолеса[d][2]
(інв. P430[1])
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

На карціне намаляваны малады чалавек, які назірае з-за кустоў за юнай паненкай на арэлях, якую разгойдвае пажылы мужчына, які не заўважае паклоннік. У адлюстраваны на карціне момант дзяўчына, знаходзячыся ў верхнім пункце траекторыі арэляў, дазваляе ўдачліваму кавалеру зазірнуць у тайны сваёй сукенкі, хоць падобная шчодрасць абярнулася стратай туфліка, які ляціць у статую Гарпакрата — старажытнагрэчаскага бога маўчання і сакрэтаў. Шапо бержэр (капялюш па-пастухоўскі) на галаве дзяўчыны ўзмацняе іранічна-фрывольны сэнс карціны, паколькі ў тыя часы такія капялюшы асацыяваліся са сталай высакароднасцю жыхароў сельскіх памесцяў, прывязаных да прыроды і несапсаваных гарадскімі спакусамі.

Паводле ўспамінаў драматурга Шарля Кале[4], неназваны ім прыдворны Людовіка XV заказаў гэту карціну Габрыэлю-Франсуа Дуаену ў якасці сюжэтнага партрэта сваёй палюбоўніцы і сябе, прычым па першапачатковай задумцы арэлі павінен быць разгойдваць біскуп. Не Дуаен, які рызыкнуў узяцца за такую фрывольную працу, перадаў заказ Фраганару, які і напісаў карціну, замяніўшы, аднак, біскупа на парафіяніна.

Асоба першага ўладальніка карціны застаецца нявысветленай, хоць выказвалася здагадка, што гэта мог быць Мары-Франсуа-Давід Баю дэ Сен-Жульен, больш вядомы, як Барон дэ Сен-Жульен (1713—1788)[5]. Першым дакладна вядомым уладальнікам быў зборшчык падаткаў М.—Ф. Менаж дэ Прэсіньі, пасля смерці якога ў 1794 годзе карціна перайшла ва ўласнасць рэвалюцыйнага ўрада Францыі. Пазней карціна, магчыма, належала маркізу дэ Разен дэ Сен-Мар, а наступным бясспрэчным уладальнікам стаў Шарль дэ Марні. Пасля смерці дэ Марні ў 1865 годзе карціна была набыта на аўкцыёне ў Парыжы Рычардам Сеймур-Конуэем, чацвёртым маркізам Хартфарда, адным з заснавальнікаў збору Уолеса ў Лондане, дзе палатно і захоўваецца дагэтуль[6].

Зноскі правіць

  1. а б https://artuk.org/discover/artworks/the-swing-209456
  2. https://wallacelive.wallacecollection.org/eMP/eMuseumPlus?service=ExternalInterface&module=collection&objectId=65364&viewType=detailView Праверана 18 верасня 2022.
  3. Ingamells, John, The Wallace Collection, Catalogue of Pictures, Vol III, French before 1815, Wallace Collection, 1989, з. 164
  4. Collé, Charles. Journal et memoires de Charles Colle sur les hommes de lettres, les ouvrages dramatiques et les evenements les plus memorables du règne de Louis XV (1748-1772). Vol. III. Paris: Firmin Didot Frères, Fils et Cie. pp. 165–166.
  5. Ingamells, з. 163—164
  6. Ingamells, з. 165