Асаед звычайны
Асае́д звычайны, пчалаед (Pernis apivorus) — драпежная птушка з сямейства ястрабіных. Адзіны прадстаўнік роду звычайных асаедаў (Pernis), які распаўсюджаны ў Еўропе.
| Асаед звычайны | |||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pernis apivorus Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Арэал | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ахоўны статус | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
АпісаннеПравіць
Даўжыня цела звычайнага асаеда — ад 55 да 60 сантыметраў, размах крылаў дасягае 150 см, важыць дарослая птушка звычайна ад 500 да 1000 грам.
Апярэнне спіны шэра-бурае, брушка белае з шаравата-жоўтым адценнем у самцоў і бурае з цёмнымі плямкамі або стракацінамі ў самак. На хвасце 3 шырокія белыя паласы.
РаспаўсюджаннеПравіць
Пашыраны ў Еўразіі. Арэал цягнецца ад Партугаліі праз Еўропу да Каўказа і Сярэдняй Азіі. На тэрыторыі Беларусі нешматлікі пералётны від. Зімуе асаед звычайны ў Афрыцы на поўдзень ад Сахары.
Аддае перавагу не вельмі высокім самкнутым лісцевым альбо мяшаным дрэвастоям; радзей — хваёвым барам. Часцей селіцца паблізу сухіх адкрытых тэрыторый, а таксама ў ландшафце з невялікімі лясамі, лугамі, балотамі.
Асаблівасці біялогііПравіць
Корміцца насякомымі (восы, мухі, жукі і інш.).
Прылятае ў красавіку—маі. Гнёзды звычайна на высокіх лісцевых або хваёвых дрэвах каля лясных ускрайкаў, у сярэдзіне кроны, паблізу ствала ў развілцы, на вышыні 10—20 м над зямлёй. У выглядзе плоскага кола. Аснова з галін рознага памеру, высцілка з кары, шэрсці, сухой травы і лішайнікаў. На краі гнязда, звычайна зверху, свежыя галінкі з лісцем (звычайна бяроз і асін, але таксама і хваёвых дрэў). Новае гняздо можа выглядаць як зялёная купіна дыяметрам 59—65 см. Займае таксама гнёзды іншых вялікіх птушак, якія потым высцілае.
Нясе 2—3 яйцы, уздутыя альбо амаль эліптычныя, жоўтыя з мазкамі карычнева-ржавага або арэхавага колеру; акрамя таго, на iх мноства цёмных плям. Памеры: 49,5 х 40,5 мм.
ЛітаратураПравіць
- Птушкі Еўропы: Палявы вызначальнік. — Варшава: Навуковае выдавецтва ПНВ, 2000. — 540 с.: іл. ISBN 83-01-13187-X
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2). — С. 19.
СпасылкіПравіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Асаед звычайны- Звычайны асаед: старонка Мінскага заапарка Архівавана 24 жніўня 2007.
