Аспарух

Аспарух (каля 640—701) — протабалгарскі хан, заснавальнік Першага Балгарскага царства ў 2-й палове VII ст.

Аспарух
хан Балгарыі 679 — 700
Папярэднік	Кубрат
Пераемнік	Тэрвел
Нараджэнне	каля 640
Смерць	701 ці 700 Дняпро, Запарожская вобласць, УССР
Род	Дула
Бацька	Кубрат
Дзеці	Тэрвел[d]
Дзейнасць	палітык
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Аспарух, паводле падання, быў сынам Кубрата, які стварыў Вялікую Балгарыю на тэрыторыю сучаснай Украіны. З-за ціску хазараў, протабалгары пад кіраўніцтвам Аспаруха перайшлі Дняпро і Днестр і прыйшлі ў Дабруджу, паціснушы такім чынам жыўшых тут славянаў, якія затым перасяліліся на захад і поўдзень.

Аспарух скарыстаў арабскі наступ на Канстанцінопаль, захапіў Мезію і пабудаваў галоўны горад сваёй новай дзяржавы — горад Пліску, размешчанную паблізу Шумена.

У 689 годзе Аспарух разарваў мірны дагавор з Візантыяй і разбіў візантыйскае войска ў Фракіі. Падставай для гэтага стаў паход Юстыніяна II у Македонію. Яго мэтай было перасяліць мясцовых славян у Малую Азію. У пачатку яму спадарожнічаў поспех і ён разбіў войскі балгараў і славян.

Балгарская дзяржава пры хане Аспаруху

Хутчэй за ўсё ён ваяваў з балгарамі хана Кубера, старэйшага брата Аспаруха, які да таго часу засялялі Македонію з часткай балгарскай арды. Юстыніян II дайшоў да Фесалонік і перасяліў вялікую колькасць славян. Аднак на зваротным шляху ў горных праходах Фракіі яго чакала балгарскае войска на чале з Аспарухам. Акружаны балгарамі Юстыніян II ледзь змог сысці з мноствам параненых, а яго войскі былі разгромлены.

Аспарух памёр у 701 годзе падчас барацьбы з хазарамі, улада перайшла яго сыну Тэрвелу.

Дачка Аспаруха, Феадора, у 703 годзе выйшла замуж за Юсцініяна II.

Гл. таксама

• Першае Балгарскае царства
• Другое Балгарскае царства

Літаратура

• Никитин, С. А. Образование болгарского народа и возникновение болгарского государства // Вестник МГУ, 1952, № 1.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Аспарух