Аун Сан Су Чжы́ (бірм.: အောင်ဆန်းစုကြည်, англ.: Aung San Suu Kyi; нар. 19 чэрвеня 1945(1945-06-19)[1][2][…], Янгон[3]) — бірманскі палітычны дзеяч, лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру (1991). З’яўлялася адной з фігур, падазраваных у ажыццяўленні генацыду мусульман у М’янме[7].

До Аун Сан Су Чжы
бірм.: အောင်ဆန်းစုကြည်
Дата нараджэння 19 чэрвеня 1945(1945-06-19)[1][2][…] (79 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства Сцяг М'янмы М’янма
Адукацыя
Навуковая ступень доктар філасофіі
Веравызнанне будызм (Тхеравада)
Партыя Нацыянальная ліга за дэмакратыю
Член у
Род дзейнасці палітычны дзеяч
Месца працы
Бацька Аўн Сан[6]
Маці Кхі Чжы[d][6]
Муж Michael Aris[d][4]
Дзеці Alexander Aris[d] і Dannian Kim Arundel Aris[d]
Узнагароды

Нобелеўская прэмія — 1991 Нобелеўская прэмія міру

Прэзідэнцкі медаль Свабоды
Прэзідэнцкі медаль Свабоды
Кампаньён ордэна Аўстраліі
Кампаньён ордэна Аўстраліі
Аўтограф Аўтограф
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфічныя звесткі

правіць

Дачка лідара руху за незалежнасць Бірмы Аун Сана, забітага ў 1947 годзе. Аўн Сан Су Чжы пакінула Бірму ў 1960 годзе, скончыла Оксфардскі ўніверсітэт, жыла ў Англіі.

У 1972 годзе выйшла замуж за тыбетолага Міхаэля Эйрыса. У іх нарадзілася двое сыноў.

У 1988 годзе вярнулася ў Бірму. У верасні 1988 года стала адным з лідараў апазыцыйнай Нацыянальнай лігі за дэмакратыю. На выбарах у маі 1990 года НЛД атрымала больш за 80 % месцаў у парламенце М’янмы, аднак кіруючы рэжым ігнараваў вынікі выбараў.

Лаўрэат прэміі памяці прафесара Торалфа Рафт (1990). У кастрычніку 1991 года Аун Сан Су Чжы стала лаўрэатам Нобелеўскай прэміі міру, аднак улады не дазволілі ёй выехаць за мяжу, каб атрымаць узнагароду. З 1989 па 1995 і з 2000 па 2002 знаходзілася пад хатнім арыштам. У траўні 2003 года зноў была арыштаваная, пазней змешчаная пад хатні арышт, які падоўжыўся на гэты раз да 13 лістапада 2010 года. Увогуле яна правяла ў турме і пад хатнім арыштам каля 15 гадоў[8]. У 2008 годзе ўзнагароджана найвышэйшай узнагародай ЗША — Залатым медалём Кангрэса.

У лістападзе 2015 года на ўсеагульных выбарах у М’янме апазіцыйная партыя Нацыянальная ліга за дэмакратыю на чале з Аун Сан Су Чжы набрала амаль 90 % галасоў выбаршчыкаў. Яна заявіла, што ў партыі будзе дастаткова галасоў, каб сфармаваць першы ў гісторыі краіны дэмакратычны ўрад[9]. Паводле канстытуцыі краіны, Аун Сан Су Чжы не можа заняць пасаду прэзідэнта, таму што яе муж — брытанец, а ў сыноў замежныя пашпарты.

Затрымана 1 лютага 2021 года пад час ваеннага перавароту.

У мастацтве

правіць

Аун Сан Су Чжы прысвечана песня Walk On групы U2.

Зноскі

  1. а б After Victory in Myanmar, Aung San Suu Kyi Quietly Shapes a Transition / J. KahnManhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2015. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X Праверана 2 красавіка 2016.
  2. а б Aung San Suu Kyi // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. а б Aung San Suu Kyi - FactsNobel Foundation. Праверана 2 красавіка 2016.
  4. а б в г Aung San Suu Kyi - BiographicalNobel Foundation. Праверана 10 красавіка 2016.
  5. Ms Aung San Suu KyiInternational Institute for Democracy and Electoral Assistance. Праверана 10 красавіка 2016.
  6. а б Profile: Aung San Suu Kyi — 2015. Праверана 2 красавіка 2016.
  7. Аун Сан Су Чжи ответит перед судом ООН за геноцид мусульман
  8. http://www.bbc.com/russian/news/2015/11/151112_myanmar_elections_obama
  9. http://nashaniva.by/?c=ar&i=159769

Спасылкі

правіць