Аўгусцін Пацэвіч

Аўгусцін Лю́двік Барталаме́й (Аўгусцін Канстанцінавіч[1]) Пацэ́віч (польск.: Augustyn Ludwik Bartłomiej Pacewicz; 24 жніўня 1847, Пружаны — 20 чэрвеня 1928, Пружаны) — заслужаны ўрач-філантроп. Большую частку жыцця пражыў у Пружанах, дзе карыстаўся вялізным аўтарытэтам за сваю дабрачынную дзейнасць. У падзяку за яго заслугі цэнтральная вуліца горада ў 1926 годзе была названа яго імем.

Аўгусцін Пацэвіч
Аўгусцін Пацэвіч на пасадзе ваеннага лекара ў расійскіх кашарах ля Пружанаў.
Аўгусцін Пацэвіч на пасадзе ваеннага лекара ў расійскіх кашарах ля Пружанаў.
Дата нараджэння 24 жніўня 1847(1847-08-24)
Месца нараджэння
Дата смерці 20 чэрвеня 1928(1928-06-20) (80 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Бацька Канстанцін Людвігавіч Пацэвіч[d]
Дзеці Казімір Пацэвіч
Альма-матар
Узнагароды і прэміі
ордэн Адраджэння Польшчы
іншыя значэнні У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Пацэвіч.

БіяграфіяПравіць

Нарадзіўся 24 жніўня 1847 ў Пружанах ў сям’і Канстанціна Людвікавіча Пацэвіча і Караліны са Шрэтэраў (польск.: Szretter). Ахрышчаны 28 жніўня, хрышчоныя бацькі — Валенцій і Юзафа Герміна Швыкоўскія[2]. Скончыў гімназію ў Гродне, Ваенна-медыцынскую акадэмію ў Пецярбургу (1873, паводле іншых звестак 1874 або 1876[3]).

 
Вуліца Замкавая ў Пружанах (1916), у 1926 перайменаваная ў гонар Аўгусціна Пацэвіча

Служыў ваенным урачом Балтыйскага флоту ў Кранштаце, звольнены ў запас з прычыны хваробы — артрыту. У 1885—1915 гадах займаўся прыватнай практыкай, а таксама ў званні палкоўніка працаваў ваенным урачом у казармах 38-га лятучага артылерыйскага палка пад Пружанамі (каля 1909—1913). Ганаровы міравы суддзя ў Пружанскім судзе. У 1909 годзе пабудаваў хату на вуліцы Гродзенскай каля старога парку[3].

Падчас Першай сусветнай вайны эвакуіраваны разам з сям’ёй у Пецярбург (1915). Працаваў у прыватнай лякарні і ў чыгуначнай клініцы. Напрыканцы ліпеня 1918 года вярнуўся ў Пружаны, працягнуў лекарскую практыку. Ва ўласным шпіталі на свае сродкі ўтрымліваў палату і ложак для бедных; вясковую (беларускую) і гарадскую (яўрэйскую) беднату лячыў задарма, часта за свой кошт аплочваў пацыентам набыццё неабходных лекаў у аптэцы[2]. Свае шматрокавыя даследаванні дасылаў у Польскае лекарскае таварыства(польск.) бел. ў Варшаве.

1 студзеня 1924 года ўзнагароджаны ордэнам Адраджэння Польшчы[4]. Існуюць таксама звесткі пра ўзнагароджанне ордэнам Virtuti Militari (дата ўзнагароджання невядомая)[5]. У яго гонар была перайменавана галоўная вуліца горада, на якой ён жыў ад 1909 года. Гэтую назву вуліца мела да 1942 года[6].

Апошнія два гады жыцця ўжо не практыкаваў, цяжка прыкаваны да ложка праз хваробу. Памёр у сярэдзіне чэрвеня 1928 года. Набажэнствы з прычыны яго смерці адбыліся ў храмах усіх веравызнанняў Пружанаў[2]. Паводле запавету пахаваны на каталіцкіх могілках у звычайнай сасновай труне без шыкоўных помнікаў. У цяперашні час магіла абноўленая, замест спарахнелага драўлянага крыжа пастаўлены металічны з ранейшай шыльдачкай[7].

Пасля ад’езду сям’і Пацэвічаў у Польшчу ў іх хаце пэўны час размяшчаўся дзіцячы прытулак. Цяпер на гэтым месцы знаходзіцца помнік спаленым вёскам[3].

Сям’яПравіць

Бацька Канстанцін Людвігавіч згаданы ў 1874 годзе як дэпутат ад дваран у павятовай кватэрнай камісіі, калежскі асэсар; узнагароджаны знакам адрознення за XX гадоў бездакорнай службы і медалём у памяць вайны 1853—1856 гадоў. Меў братоў Ігната (паштмайстар) і Карла (станавы прыстаў)[3].

9 чэрвеня 1888 года Аўгусцін ажаніўся з Сафіяй Галаўнёй, мелі 4 сыноў і 3 дачок. Адна з іх, Паўліна, скончыла сем класаў Гродзенскай жаночай гімназіі ведамства імператрыцы Марыі[8]; у 1924 годзе стала жонкай Мікалая Разанава. У 1902 нарадзілася дачка Алена (у хросце Алена-Ганна)[9].

Сын Казімір служыў у палку ўланаў Войска Польскага II Рэчы Паспалітай, з пачаткам Другой сусветнай вайны выехаў у Вялікабрытанію. Паводле запавету яго карціны перададзеныя польскім музеям.

Сын Караль таксама стаў урачом, у 1926 атрымаў дыплом, працаваў у Пружанскай гімназіі і па сумяшчальніцтве — у супрацьтрахомным кабінеце[3].

Зноскі

  1. ↑ Zabellisa фонд 316 — Военно-медицинская академия (руск.) . Архивы разные » Федеральные архивы » РГВИА. Генеалогический форум ВГД (25 лістапада 2011).
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Zofia Rozanow. dr Augustyn Pacewicz (польск.)  // Echa Polesia. Biuletyn Filaretów z Polesia. — 15 marca 2011 r. — № 2 (30). — С. 21.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Ірына Сядова. Позірк на жыццё з вакна палаты №13 // Раённыя будні. — 5 снежня 2012. — № 93 (9539). — С. 5.
  4. ↑ Щербаков Ярослав Александрович. Улица первая. Тормасова. Улица вторая. Красноармейская (руск.) . Дневник irena_s » Пружаны. Улицы моего детства. Генеалогический форум ВГД (18 ліпеня 2013).
  5. ↑ Polish Order of the Virtuti Militari Recipients 1792-1992 - P1 (англ.) . The Federation of East European Family History Societies (18 ліпеня 2013).
  6. ↑ Dymitr Zagacki. Międzywojenna Prużana w starej książce telefonicznej (польск.) . Historia. Echa Polesia. Biuletyn Filaretów z Polesia (25 лістапада 2011).
  7. ↑ Сымон Бай. У Пружанах аднавілі магілу доктара Пацэвіча. tomin.by (31 сакавіка 2014).
  8. ↑ Щербаков Ярослав Александрович. Улица первая. Тормасова. Улица вторая. Красноармейская (руск.) . Дневник irena_s » Пружаны. Улицы моего детства. Генеалогический форум ВГД (18 ліпеня 2013).
  9. ↑ Щербаков Ярослав Александрович. Улица первая. Тормасова. Улица вторая. Красноармейская (руск.) . Дневник irena_s » Пружаны. Улицы моего детства. Генеалогический форум ВГД (18 ліпеня 2013).

ЛітаратураПравіць

  • Zofia Rozanow. dr Augustyn Pacewicz (польск.)  // Echa Polesia. Biuletyn Filaretów z Polesia. — 15 marca 2011 r. — № 2 (30).

СпасылкіПравіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Аўгусцін_Пацэвіч&oldid=3745875"