Барбара Радзівіл

Барбара Радзівіл
Барбара Радзівіл
	Barbara Radziwiłł
	; «Партрэт каралевы Барбары з Радзівілаў». Невядомы аўтар, 1733—1737. Нацыянальны музей у Варшаве
	; Трубы
Каралева польская[d]
	1550 — 1551
Нараджэнне	6 снежня 1520; Вільня, Віленскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае;
Смерць	8 мая 1551 (30 гадоў); Кракаў, Польскае Каралеўства;
Месца пахавання	Кафедральны сабор Святога Станіслава;
Род	Радзівілы
Бацька	Юрый Радзівіл Геркулес
Маці	Барбара з Колаў[d]
Муж	Станіслаў Гаштольд[…] і Жыгімонт II Аўгуст[…]
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Барбара Радзівіл (6 снежня 1520, меркавана ў Вільні — 8 мая 1551, Кракаў) — каралева польская і вялікая княгіня літоўская (1550—51), другая жонка Жыгімонта II Аўгуста.

Біяграфічныя звесткі

Дачка кашталяна віленскага і вялікага гетмана ВКЛ Юрыя Радзівіла. У 1537 аддадзена замуж па маёмасных меркаваннях за навагрудскага (пазней трокскага) ваяводу Станіслава Гаштольда. Пасля яго смерці сышлася з Жыгімонтам Аўгустам (1543). Пачуцці вялікага князя да Барбары імкнуліся выкарыстаць для ўмацавання ўласных пазіцый яе брат Мікалай Радзівіл Руды і стрыечны брат Мікалай Радзівіл Чорны. Пад іх націскам у 1547 у Вільні адбылося патаемнае вянчанне Барбары з Жыгімонтам Аўгустам. Пасля заняцця апошнім польскага трона (1548) супраць гэтага шлюбу выступілі магнаты і шматлікая шляхта, незадаволеная ростам уплывовасці Радзівілаў і знявагай каралеўскай годнасці няроўным шлюбам. Рашуча супраць Барбары была настроена свякроў каралева Бона Сфорца. У 1548 сейм у Пётркаве выступіў за скасаванне шлюбу, але Жыгімонт Аўгуст дамогся яго афіцыйнага прызнання, пагражаючы адрачэннем ад трона і заключыўшы саюз з Габсбургамі. Барбара была каранавана ў Кракаве 7.12.1550, але ў хуткім часе памерла.

Некаторыя гісторыкі лічаць, што яе атруцілі. У другой палове XIX ст. пашырыліся стэрэатыпы пра надзвычайную распусту прадстаўніц жаночай лініі роду Радзівілаў, якая нібыта матэрыялізавалася ў перанесеных імі венерычных хваробах і спрычыняліся да іх заўчаснай смерці. Літоўская даследчыца Раймонда Рагаўскене даводзіць, што Барбара Радзівіл вяла пабожнае жыццё згодна з строгай хрысціянскай этыкай, а прычынай яе смерці найхутчэй была анкалагічная хвароба^[5].

Пахавана Барбара Радзівіл у Віленскім кафедральным касцёле.

Вобраз у мастацтве

Гісторыі рамантычнага кахання Барбары з Жыгімонтам Аўгустам прысвечаны шматлікія мастацкія творы.

Гл. таксама: Навела пра ажэнства караля Жыгімонта Аўгуста з Барбарай Радзівіл

Зноскі

↑ ^а ^б Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VI, Ziemia nowogródzka i województwo nowogródzkie XV–XVIII wiek / пад рэд. A. Rachuba — Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2024. — С. 212. — 524 с. — ISBN 978-83-66911-67-3
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11713056"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q134300399"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118966650 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 12 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^а ^б ^в Radziwiłłowie herbu Trąby — Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo DiG, 1996. — 67 с. — ISBN 83-85490-62-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q270"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7209884"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q9379197"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q121885404"></a>
↑ ^а ^б (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
↑ http://nashaniva.by/?c=ar&i=167718

Літаратура

Шышыгіна-Патоцкая К. Я. Чорная дама Нясвіжскага замка. Мн., 1992;
Рудзкі Э. Барбара Радзівілянка — другая жонка Жыгімонта Аўгуста // Спадчына. 1994. № 5 // на pawet.net
Русецкая Н. Лісты Барбары Радзівілянкі да караля Жыгімонта Аўгуста // Спадчына. 1997. № 6
Raimonda Ragauskienė. Barbora Radvilaitė. Vilnius: Vaga, 1999. ISBN 5-415-01395-4.
Alfredas Bumblauskas. Senosios Lietuvos istorija, 1009—1795. Vilnius: R. Paknio leidykla, 2005. P. 234—235. ISBN 9986-830-89-3.
Zygmuntas Kuchovicius. Barbora Radvilaite.
Jagiellonki Polskie w XVI. wieku. Obrazy rodziny i dworu Zygmunta I. i Zygmunta Augusta Królów Polskich. Przez Alexandra Przezdzieckiego. T. 1. Kraków, 1868.

Спасылкі

	Барбара Радзівіл на Вікісховішчы

[_b22e8a980d2b64b1-1] а ^б Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VI, Ziemia nowogródzka i województwo nowogródzkie XV–XVIII wiek / пад рэд. A. Rachuba — Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2024. — С. 212. — 524 с. — ISBN 978-83-66911-67-3
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11713056"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q134300399"></a>

[_0fd7b0ff95c36b0d-2] Deutsche Nationalbibliothek Record #118966650 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 12 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_06968da60701caa5-3] а ^б ^в Radziwiłłowie herbu Trąby — Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo DiG, 1996. — 67 с. — ISBN 83-85490-62-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q270"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7209884"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q9379197"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q121885404"></a>

[_795575f5d3c2cc3f-4] а ^б (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

[5] ttp://nashaniva.by/?c=ar&i=167718

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]