Барыс Іванавіч Сцяпанаў

Барыс Іванавіч Сцяпанаў (28 красавіка 1913, Санкт-Пецярбург — 7 снежня 1987) — беларускі фізік, акадэмік Акадэміі навук БССР (1953), Заслужаны дзеяч навукі БССР (1967), дэпутат Вярхоўнага Савета БССР (1971—1986). Адзін з заснавальнікаў беларускай школы фізікі.

Барыс Іванавіч Сцяпанаў
Дата нараджэння 28 красавіка 1913(1913-04-28)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 7 снежня 1987(1987-12-07) (74 гады)
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці фізік
Навуковая сфера оптыка
Месца працы
Навуковая ступень доктар фізіка-матэматычных навук
Навуковае званне
Альма-матар
Вядомыя вучні Павел Андрэевіч Апанасевіч, Анатоль Мікалаевіч Рубінаў, Віктар Паўлавіч Грыбкоўскі, Аляксандр Сяргеевіч Рубанаў і Сяргей Кілін
Партыя
Прэміі
Дзяржаўная прэмія СССР Дзяржаўная прэмія СССР Дзяржаўная прэмія БССР
Узнагароды

Біяграфія

правіць

Барыс Сцяпанаў нарадзіўся 28 красавіка 1913 года ў Санкт-Пецярбургу. Бацька быў працоўным[2]. У 1936 годзе скончыў Ленінградскі ўніверсітэт (сённяшняя назва Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт). Яшчэ падчас студэнцтва ў 1934 годзе пачаў працаваць лябарантам у Дзяржаўным аптычным інстытуце (Санкт-Пецярбург). У 1939 годзе абараняе кандыдацкую дысертацыю. У 1939 годзе ўступіў у КПСС.

Удзельнічаў у Другой Сусветнай вайне. У 1953 годзе па прапанове Прэзідыума АН БССР Барыс Сцяпанаў абіраецца акадэмікам беларускай Акадэміі навук і пераяжджае ў Мінск. Ад 1953 да 1978 года быў загадчыкам кафедры фізічнай оптыкі БДУ. У 1971—1986 дэпутат Вярхоўнага Савета БССР.

Навуковая дзейнасць

правіць

Даследаваў спектраскапію, люмінесцэнцыю, квантавую электроніку. Развіў тэорыю анамалій у спектрах двухатамных малекул. Прапанаваў зручныя набліжаныя метады разліку вагальных спектраў складаных арганічных малекул. Пабудаваў квантавамеханічную тэорыю люмінесцэнцыі складаных малекул. Аўтар больш як 350 навуковых прац, у тым ліку 9 манаграфій. Падрыхтаваў 11 дактароў навук, 45 кандыдатаў навук.

Памяць

правіць

У 1988 годзе Інстытут фізікі НАН Беларусі названы ў гонар Барыса Сцяпанава.

Узнагароды і прэміі

правіць

Гл. таксама

правіць

Зноскі

  1. Library of Congress AuthoritiesLibrary of Congress. Праверана 14 жніўня 2024.
  2. Килин С. Я.. Академик Борис Иванович Степанов (к столетию со дня рождения) (руск.) (3 лютага 2012).

Літаратура

правіць
  • Болсун А. І. Сцяпа́наў Барыс Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 318. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
  • Сцяпанаў Барыс Іванавіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 695. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
  • Килин С. Я. К 110-летию со дня рождения Б. И. Степанова // Журнал прикладной спектроскопии. 2023;90(2):133—134. (руск.)
  • Степанов Борис Иванович (руск.) // Часопіс «Изобретатель». № 4 (196) 2016. — С. 46—47.

Спасылкі

правіць