Барыс Дзмітрыевіч Парыгін

Барыс Дзмітрыевіч Парыгін (руск.: Борис Дмитриевич Парыгин; 19 чэрвеня 1930, Ленінград — 9 красавіка 2012, Санкт-Пецярбург) — філосаф, псіхолаг, заснавальнік навуковай сацыяльнай псіхалогіі ў СССР, які ўнёс значны ўклад у яе сусветнае развіццё.

Барыс Дзмітрыевіч Парыгін
Дата нараджэння 19 чэрвеня 1930(1930-06-19)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 9 красавіка 2012(2012-04-09)[2] (81 год)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Жонка Alevtina Parygina[d]
Дзеці Alexey Parygin[d]
Род дзейнасці псіхолаг, выкладчык універсітэта, філосаф, пісьменнік
Навуковая сфера філасофія, сацыялогія, псіхалогія, сацыяльная псіхалогія.
Месца працы
Навуковая ступень доктар філасофскіх навук
Навуковае званне
  • прафесар[d] (1966)
Альма-матар Філасофскі факультэт Ленінградскага дзяржаўнага ўніверсітэта (1948—1953)
Вядомы як Аўтар першай манаграфіі па сацыяльнай псіхалогіі Сацыяльная псіхалогія як навука (1965) і фундаментальнага даследавання Асновы сацыяльна-псіхалагічнай тэорыі (1971).
Узнагароды
Ордэн Пашаны
Заслужаны дзеяч навукі РФ (1999)
Сайт borisparygin.com
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Скончыў філасофскі факультэт Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта (ЛДУ, 1953). Дысертацыя — «Сацыяльная псіхалогія як навука (пытанні гісторыі, метадалогіі і тэорыі)» (ЛДУ, 1967). Прафесар, доктар філасофіі.

Выкладаў: на філасофскім факультэце Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта (1953—1957); у Педыятрычным медыцынскім інстытуце (1957—1962). Узначальваў кафедру філасофіі ў ЛДПІ імя Герцэна, дзе стварыў лабараторыю сацыяльна-псіхалагічных даследаванняў і першы ў СССР факультэт сацыяльнай псіхалогіі (1968—1976). Кіраваў сектарам сацыяльна-псіхалагічных праблем у Інстытуце Сацыяльна-эканамічных праблем РАН (1976—1992). Заснаваў і дзесяць гадоў загадваў кафедрай сацыяльнай псіхалогіі ў Санкт-Пецярбургскім Гуманітарным універсітэце Прафсаюзаў (СПб ГУП, 1992—2012).

Барыс Дзмітрыевіч Парыгін памёр 9 красавіка 2012 года ў Санкт-Пецярбургу[3][4][5].

Сям’я правіць

Жонка — Аляўціна Арысаўна Парыгіна (Студзенек) (1936, Санкт-Пецярбург — 2021, Санкт-Пецярбург[6]). Сыны -- Аляксей Барысавіч Парыгін (1964, Санкт-Пецярбург), Дзмітрый Барысавіч Парыгін (1974, Санкт-Пецярбург).

Навуковы ўклад правіць

 
Основы социально-психологической теории. 1971.
  • Распрацавана тэорыя сацыяльнай псіхалогіі як самадастатковай сістэмы навуковых ведаў, яе метадалогіі, прадмета і вобласці, структуры, функцый і статусу ў полі гуманітарных і прыродазнаўчанавуковых ведаў (1960—1964).
  • Распрацавана канцэпцыя сутнасці, дынамікі і ролі грамадскага настрою ў жыццядзейнасці соцыуму (1964—1966).
  • Закладзены і аргументаваны асновы агульнай сацыяльна-псіхалагічнай тэорыі, якая прадстаўлена дзвюма фундаментальнымі катэгорыямі — асобы і зносін (1960—1971).
  • Распрацаваны метады дыягностыкі, прагназавання і рэгуляцыі сацыяльна-псіхалагічнага клімату калектыву (1976—1981).
  • Распрацавана канцэпцыя і метады ацэнкі псіхалагічнай гатоўнасці ўлады да тэрытарыяльнага кіравання ва ўмовах сацыяльнай трансфармацыі (1986—1992).
  • Распрацаваны інструментарый трэнінгу постдыягнастычнай карэкцыі ўнутрыгрупавых адносін (1992—1994).
  • Вызначана спецыфіка фенаменалогіі кіраўніцтва і лідарства і метады іх класіфікацыі (1973—1999).
  • Сфармуляваны і апрабаваны структурна-дынамічны падыход да мадэлявання сацыяльна-псіхалагічных з’яў (1999). [7][8][9][10][11][12]

Бібліяграфія правіць

Барыс Дзмітрыевіч Парыгін аўтар 10 манаграфій і больш 450 артыкулаў, якія перакладзены на дзясяткі моў.

Кнігі правіць

  • Социальная психология. Истоки и перспективы / Б. Д. Парыгин. — СПб: СПбГУП, 2010. — 533 стр. (Тыраж — 1000). ISBN 978-5-7621-0543-9 (руская мова)
  • Социальная психология (учебное пособие) / Б. Д. Парыгин. — СПб: СПбГУП, 2003. — 616 стр. (Тыраж — 10000). ISBN 5-7621-0250-5, 978-5-7621-0250-6 (руская мова)
  • Анатомия общения / Б. Д. Парыгин. — СПб: изд. Михайлова, 1999. — 301 стр. (Тыраж — 3000). ISBN 5-8016-0046-9 (руская мова)
  • Социальная психология. Проблемы методологии, истории и теории / Б. Д. Парыгин. — СПб: СПбГУП, 1999. — 592 стр. (Тыраж — 5000) ISBN 5-7621-0100-2 (руская мова)
  • Практикум по социально-психологическому тренингу / Сборник статей под редакций Парыгина Б. Д. — СПб: СКФ «Россия-Нева», 1994. — 174 стр., ил. (руская мова)
    • Практикум по социально-психологическому тренингу (2-е изд., испр. и доп.) / Сборник статей под редакций Парыгина Б. Д. — СПб: ИГУП, 1997. — 308 стр. (руская мова)
    • Практикум по социально-психологическому тренингу (3-е издание, испр. и доп.) / Сборник научных трудов под редакций Парыгина Б. Д. — СПб: Изд. Михайлова В. А., 2000. — 351 стр., ил. (Тыраж — 3000 экз.) (руская мова)
  • Социальная психология территориального самоуправления / Б. Д. Парыгин. — СПб: Унигум, 1993. — 170 стр., ил. ISBN 5-02-027347-3 (руская мова)
  • Научно-техническая революция и личность / Б. Д. Парыгин. — М.: Политиздат, 1978. — 240 стр. (Тыраж — 50000) (руская мова)
  • Научно-техническая революция и социальная психология / Б. Д. Парыгин. — Л.: О-во «Знание» РСФСР, Ленингр. орг., 1976. — 39 стр. (руская мова)
 
Рабочы кабінет Парыгина. Ленінград. 1957.
 
Малады Барыс Парыгін. Гагры. 1959.
 
2-й Усесаюзны камунікацыйны сімпозіум. Барыс Парыгін. Ленінград. 1973, 23 сакавіка.
  • Основы социально-психологической теории / Б. Д. Парыгин. — М.: Мысль, 1971. — 352 стр. (Тыраж — 20000) (руская мова)
    • 1975. Grundlagen der sozialpsychologischen Theorie. — Köln: Pahl-Rugenstein, — 265 S., OBr. ISBN 3-7609-0186-7 (нямецкая мова)
    • 1975. Grundlagen der sozialpsychologischen Theorie. — (1. Aufl.) Berlin: Deutscher Verlag der Wissenschaften, 264 S. (нямецкая мова)
    • 1976. Grundlagen der sozialpsychologischen Theorie. — Berlin: VEB, — 266 S. (нямецкая мова)
    • 1977. 社会心理学原論, 海外名著選〈76〉(т. 76 серыі «Выбраныя замежныя шэдэўры»). — 明治図書出版 (Токіо), 281 стр. (японская мова)
    • 1982. Grundlagen der sozialpsychologischen Theorie. — Köln: Pahl-Rugenstein Verlag., — 264 S. ISBN 3-7609-0186-7 (нямецкая мова)
  • Общественное настроение / Б. Д. Парыгин. — М.: Мысль, 1966. — 328 стр. (Тыраж — 13000) (руская мова)
  • Социальная психология как наука / Б. Д. Парыгин. — Л.: ЛГУ, 1965. — 208 стр. (Тыраж — 3400) (руская мова)
    • Социальная психология как наука (издание 2-е исправленное и дополненное) / Б. Д. Парыгин. — Л.: Лениздат, 1967. — 264 стр. (Тыраж — 15000) (руская мова)
    • 1967. La psicologia social como ciencia. — Montevideo: Pueblos Unidos, — 249 p. (iспанская мова)
    • 1968. Социалната психология като наука. София. — 240 с. (балгарская мова)
    • 1968. Sociialni psychologie jako veda. Praha. — 192 s. (чэшская мова)
    • 1972. A psicologia social como ciência. Rio de Janeiro: Zahar Ed. — 218 p. (партугальская мова)
  • Что такое социальная психология / Б. Д. Парыгин. — Л.: б.и., 1965. — 39 стр. (руская мова)

Артыкулы (выбарачна) правіць

  • Опыт ретроспективного видения судьбы социальной психологии // СПб: Вестник СПбГУ. Серия 16. 2011. Выпуск 4. С. 11-17.[13]
  • Диалогу нет альтернативы // Ленинградская правда. — 1991, 20 апреля.
  • Психология регионального самоуправления // Проблемы управления кадрами трудовых коллективов в условиях самоуправления. — Киев, 1990.
  • Social and psychological environment of collective`s behavior // European association of Experimental Social psychology: VII-th General meeting: Ab-stracts. —Varna, 1987.
  • Перестройка и проблемы психологической готовности человека // Всесоюзная науч.-практ. конф.: Диалектика, перестройка, человек. — Минск, 1989.
  • Advance of science and technology and the problem of self-realization of an tndividual // Proceedings of the 2nd Finnish-Soviet symposium on personality. — Tampere. — 1983, June 14-16.
  • The personal mediation of human action and the social context // Materials of the East — West meeting in the framework of the European Association of Experimental Psychology. — Varna, 1983.
  • Климат коллектива как предмет диагностического исследования // Психологический журнал. — 1982. — Том 3, № 3.
  • Проблема типологии аудитории СМИП в эмпирических исследованиях // Проблемы эффективности средств массовой информации и пропаганды. — Минск, 1981. — № 2.
  • Scientific and technological progress and socio-psychological climate in a scientific collective // Proceedings of the 1nd Finnish-Soviet symposium on personality. — Moscow, 1979. S. 18.
  • Современное состояние и проблемы социальной психологии в СССР // Проблемы социальной психологии. — Тбилиси, 1976.
  • Советский образ жизни как социально-психологическое явление // Вопросы философии. — 1975. — № 3.
  • Как найти ключи // Комсомольская правда. — 1974, 29 марта.
  • Укрощение строптивой. Интервью // Литературная газета. — 1973, 5 декабря.
  • Социальное настроение как объект исторической науки // История и психология. — М., 1971.
  • Структура личности // Социальная психология и философия. — Л., 1971. — Вып. № 1.
  • О соотношении социального и психологического // Философские науки. — 1967. — № 6.
  • К итогам Йенского симпозиума по проблемам социальной психологии // Вопросы психологии. — 1966. — № 2.
  • Hangulat mint szociológiai kutatás tárgya // Magyar Pszichologia Szemle. — Budapest, 1965. — № 1-2.
  • Проблемы социальной психологии // Социальные исследования. — М., 1965.
  • The subject matter of social psychology // American Psychologist. Vol. 19 (5). May 1964, p. 342—349.
  • Общественная психология как социальное явление // Философские науки. — 1964. — № 6.
  • Találkozó a szociális pszichológia problémáiról // Magyar Pszichologia Szemle. — Budapest, 1964. — № 4.
  • On the subject of social psychology // Joint publications research (selected translation abstract) Number: AD0405666. 16 apr.1963. Washington D.C.
  • Совещание по проблемам социальной психологии // Вопросы психологии. — 1963. — № 5.
  • К вопросу о предмете социальной психологии // Вопросы психологии. — 1962. — № 5.
  • О психологическом направлении в современной буржуазной социологии и о социальной психологии // Вестник ЛГУ. — 1959. — № 23.
  • Ленин об общественных настроениях // Вестник ЛГУ. — № 17. Сер. Экономика, философия и право. — 1952. — Вып. 3.

Зноскі

  1. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 13 жніўня 2015.
  2. Печальное известие - СПбГУП Праверана 28 чэрвеня 2012.
  3. Борис Дмитриевич Парыгин // ПСИХОЛОГИЧЕСКИЙ ЖУРНАЛ, 2012, том 33, № 5, с. 126—128.
  4. In memoriam. Борис Дмитриевич Парыгин // ПСИХОЛОГИЧЕСКАЯ ГАЗЕТА
  5. Журавлев А. Л., Мироненко И. А. Вклад Б. Д. Парыгина в развитие отечественной социальной психологии // Социальная и экономическая психология 2016, Том 1. № 3.
  6. Ушла из жизни Алевтина Парыгина // ru.wikinews.org
  7. Irina A. Mironenko/ Personality as a Social Process: where Peter Giordano Meets Boris Parygin
  8. Журавлев А. Л., Мироненко И. А. Вклад Б. Д. Парыгина в возрождение отечественной социальной психологии (к 85-летию со дня рождения) // Психологический журнал, 2015, № 5, — С. 117-124.
  9. Мироненко И. А. Личность ученгого: Борис Дмитриевич Парыгин // В сборнике: Методология, теория, история психологии личности. Сборник статей. Ответственные редакторы: А. Л. Журавлев, Е. А. Никитина, Н. Е. Харламенкова. Москва. 2019. — С. 281-290.
  10. Горшкова В. В. Рыцарь социальной психологии (к 90-летию со дня рождения Б. Д. Парыгина) // Человек и образование. 2019. № 4 (61). — С. 160-164. ISSN 1815-7041
  11. Бендюков М. А. Классику отечественной социальной психологии 80 лет // Человек. Сообщество. Управление. 2010. №2. — С. 39-46.
  12. Бендюков М. А. Социально-психологическая теория Б. Д. Парыгина и вызовы ХХI века (к 80-летию ученого) Архівавана 2 снежня 2020. // Методология и история психологии, 2010. Том 5. Выпуск 2. — С. 3152-157.
  13. Б. Д. Парыгин Опыт ретроспективного видения судьбы социальной психологии // СПб: Вестник СПбГУ. Серия 16. Выпуск 4. 2011. С. 11-17.

Спасылкі правіць