Ба Мо

Ба Мо (бірм.: ဘမော်; 8 лютага 1893, Брытанская Індыя — 29 мая 1977, Рангун, Бірма) — бірманскі палітычны дзеяч, калабарацыяніст, кіраўнік праяпонскага марыянеткавага ўрада Бірмы ў 1943—1945 гадах.

Ба Мо
бірм.: ဘမော်
Доктар Ба Мо на каранацыі караля Георга.
Кіраўнік Дзяржавы Бірма 1 жніўня 1943 — 27 сакавіка 1945
Папярэднік	пасада заснавана
Пераемнік	пасада скасавана
Нараджэнне	8 лютага 1893(1893-02-08) Ma-ubin[d], Ma-ubin District[d], М’янма
Смерць	29 мая 1977(1977-05-29) (84 гады) Янгон, Socialist Republic of the Union of Burma[d]
Веравызнанне	Каталіцкая Царква
Адукацыя	Калькуцкі ўніверсітэт University of Yangon[d]
Дзейнасць	палітык
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Ба Мо нарадзіўся ў горадзе Маубін у шляхетнай бірманскай сям’і, якая мела армянскія карані.

У 1924 году ён атрымаў навуковую ступень ва Універсітэце Бардо ў Францыі: абараніў доктарскую дысертацыю на французскай мове, прысвечаную розным аспектам будызму ў Бірме. Пры гэтым сам Ба Мо быў каталіком.

З 1920 году Ба Мо займаўся юрыдычнай практыкай, удзельнічаў у палітычным жыцці брытанскай Бірмы. Ён дасягнуў вядомасці як адвакат у 1931 годзе, падчас судовага працэсу над Сая Санам, які ўзначаліў паўстанне ў Бірме ў снежні 1930 года на глебе павышэння падаткаў, якое неўзабаве ператварылася ў нацыянальнае паўстанне супраць брытанскага валадарства. Сая Сан быў захоплены, асуджаны і павешаны. Аднак Ба Мо стаў адным з адвакатаў, якія абаранялі яго.

З пачатку 1930-х гадоў Ба Мо стаў актыўным прыхільнікам бірманскага самакіравання. Спачатку ён выступаў супраць выдзялення Бірмы ў якасці асобнай калоніі з Брытанскай Індыі, але пазней падтрымаў яго і быў прызначаны першым каланіяльным прэм’ерам брытанскай Бірмы з 1937 г. па люты 1939 году, пасля свайго абрання ў Заканадаўчае сход.

У студзені 1942 года ў Бірму ўрываецца японская армія. Ба Мо падтрымаў акупантаў, а неўзабаве быў прызначаны кіраўніком часовай грамадзянскай адміністрацыі Бірмы, падпарадкоўваемай японскай адміністрацыі. 1 жніўня 1942 г. пад эгідай Японскай імперыі ў Рангуне была сфарміравана Бірманская цэнтральная выканаўчая адміністрацыя на чале з Ба Мо.

1 жніўня 1943 года Ба Мо абвясціў аб стварэнні Дзяржавы Бірма. Новая дзяржава аб’явіла вайну Вялікабрытаніі і ЗША, а таксама падпісала дагавор аб узаемадзеянні з Японскай імперыяй. У лістападзе 1943 гады Ба Мо прысутнічаў на Вялікай Усходнеазіяцкай канферэнцыі ў Токіа.

Дзяржаве не ўдалося дабіцца падтрымкі насельніцтва ці дыпламатычнага прызнання з боку якіх-небудзь дзяржаў у сувязі з прысутнасцю на тэрыторыі Бірмы часцей Японскай імператарскай арміі. Да 1945 году Ба Мо канчаткова страціў сваю легітымнасць, а салдаты Нацыянальных войскаў Бірмы пачалі масава пераходзіць на бок антыгітлераўскай кааліцыі.

Перад пачаткам брытанскага контрнаступлення ў Бірме Ба Мо бег праз Тайланд у Японію, дзе яго пасялілі ў будыйскім манастыры пад выглядам глуханямога манаха. Аднак неўзабаве ён трапіў у палон амерыканскіх акупацыйных уладаў і да 1946 года утрымліваўся ў турме Сугамо. Брытанскія ўлады, пасля яго вызвалення, дазволілі Ба Мо вярнуцца ў родную краіну.

Калі ў 1963 годзе ўлада ў Бірме апынулася ў руках генерала Не Віна, Ба Мо зноў апынуўся ў турме, як і многія бірманскі палітыкі, з 1965 па 1968.

З моманту вызвалення і да канца жыцця Ба Мо так і не ўдалося заняць якую-небудзь дзяржаўную пасаду. У 1968 годзе была апублікаваная яго кніга ўспамінаў «Прарыў у Бірме: Успаміны пра рэвалюцыю 1939—1946». У пасляваенны перыяд ён таксама стаў заснавальнікам палітычнай партыі «Махамаба».

Памёр Ба Мо ў Рангуне ва ўзросце 84 гадоў.

Літаратура

• Советская историческая энциклопедия. В 16 томах. — М.: Советская энциклопедия. 1973—1982. Том 2. БААЛ — ВАШИНГТОН. 1962.
• Allen, Louis (1986). Burma: the Longest War 1941-45. J.M. Dent and Sons. ISBN 0460024744. {{cite book}}: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр: |coauthors= (даведка)

Спасылкі

• Ба Мо на сайце «Хронос»