Бедржых Сметана

Бе́држых Сме́тана (чэшск.: Bedřich Smetana, пры хрышчэнні атрымаў імя Фрыдрых, ням.: Friedrich; 2 сакавіка 1824, Літамышль — 12 мая 1884, Прага) — чэшскі кампазітар, піяніст і дырыжор, педагог, музычна-грамадскі дзеяч; заснавальнік чэшскай нацыянальнай кампазітарскай школы.

Бедржых Сметана
чэшск.: Bedřich Smetana
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	2 сакавіка 1824(1824-03-02)[…]
Месца нараджэння	Літамышль[d], Каралеўства Багемія, Аўстрыйская імперыя[…]
Дата смерці	12 мая 1884(1884-05-12)[…] (60 гадоў)
Месца смерці	Прага, Каралеўства Багемія, Аўстра-Венгрыя[…]
Месца пахавання	Вышаградскія могілкі
Краіна	Аўстрыйская імперыя  Аўстра-Венгрыя
Жонка	Bettina Smetanová[d] і Kateřina Otylie Kolářová[d]
Альма-матар	Акадэмічная гімназія на Штэпанскай[d]
Месца працы	Harmonious Society[d] Hlahol Prague[d] Provisional Theatre[d]
Музычная дзейнасць
Педагог	Josef Proksch[d]
Прафесіі	кампазітар, дырыжор, настаўнік, педагог, піяніст, музычны педагог
Інструменты	фартэпіяна і скрыпка
Жанры	класічная музыка, опера і сімфанічная паэма[d]
Грамадская дзейнасць
Партыя	Young Czech Party[d]
Член у	Umělecká beseda[d]
Аўтограф
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Біяграфія

У 1847 годзе скончыў прыватную школу ў Празе. Вучань І. Прокша. У 1848 годзе адкрыў сваю музычную школу ў Празе, якая пазней стала цэнтрам канцэртнай і асветніцкай дзейнасці прагрэсіўных чэшскіх музыкантаў. З 1856 года выступаў з канцэртамі ў Гётэбаргу (Швецыя) ў якасці піяніста і дырыжора. У 1861 годзе ўзначаліў артыстычнае таварыства «Умелецка бяседа», кіраваў мужчынскім хорам «Глагол Пражскі», пісаў для яго хоры на словы чэшскіх паэтаў, папулярызаваў музыку айчынных і іншых славянскіх кампазітараў. У 1866—1874 гадах дырыжор Нацыянальнага тэатра оперы.

Творчасць

Выступаў як музычны крытык. Пачынальнік розных жанраў нацыянальнай оперы і праграмнага сімфанізму. Яго творчасць, заснаваная на народна-песенных інтанацыях і рытмах, вызначаецца яркім нацыянальным каларытам, дэмакратычнасцю, патрыятычнай накіраванасцю, працягвае традыцыі рамантычнага праграмнага сімфанізму Ф. Ліста. Сярод твораў; оперы лірычна-камічная «Прададзеная нявеста» і гераічна-патрыятычная «Брандэнбуржцы ў Чэхіі» (абедзве паст. 1866), трагічная «Далібар» (паст. 1868), «Дзве удавы» (паст. 1874), эпічная «Лібуша» (паст. 1881); для аркестра — «Трыумфальная сімфонія» (1854), «Урачыстая уверцюра» (1849); сімфанічныя паэмы «Рычард III» (1858), «Лагер Валенштэйна» (1859), «Гакон Ярд» (1861); цыкл з 6 праграмных сімфоній паэм «Мая Радзіма» (1858—1879); 2 струнныя квартэты (1876, 1883), фартэпіянныя трыа, п’есы для фартэпіяна, у т.л. «Чэшскія танцы» (2 сшыткі, 1877, 1879), хоры, песні і інш.

У Дзяржаўным тэатры оперы і балета Беларусі ў 1949 годзе пастаўлена опера Сметаны «Прададзеная нявеста».

Памяць

З 1946 года штогод у дзень смерці Сметаны праводзіцца Міжнародны музычны фестываль «Пражская вясна», які адкрываецца выкананнем яго твораў.

Літаратура

• В’югінава І. Ю. Сметана Бедржых // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 54. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Спасылкі

• Бэлза И. Ф. Сметана Бедржих // Вялікая савецкая энцыклапедыя (руск.)
• Бедржых Сметана (англ.) на сайце AllMusic
• Чэшскія кампазітары (англ.)
• Бедржых Сметана: Ноты твораў на International Music Score Library Project