Белае распяцце
«Белае распяцце» — карціна Марка Шагала, напісаная ў 1938 годзе пасля візіту Шагала ў Еўропу. Пабачыць палатно можна ў Чыкагскім інстытуце мастацтваў, якому яго падараваў вядомы чыкагскі архітэктар Альфрэд Альшулер[1].
| ||
| Марк Шагал | ||
| Белае распяцце. 1938 | ||
| Матэрыял | Палатно | |
|---|---|---|
| Тэхніка | алей | |
| Памеры | 154,3 × 139,7 см | |
| Інстытут мастацтваў, Чыкага | ||
| (інв. 1946.925) | ||
Гісторыя правіць
Карціна намалявана мастаком пад уплывам уражанняў ад пераследу яўрэяў у Цэнтральнай і Усходняй Еўропе. Яна не адлюстроўвае рэальную сцэну, але паказвае алегорыю на падзеі з выкарыстаннем знакаў і малюнкаў. Гэтая карціна, як і іншая карціна яго вядомага сучасніка Пабла Пікаса «Герніка», стала страшным прадчуваннем усенароднай трагедыі 20-га стагоддзя, якую распалілі нямецкія нацысты[2].
Апісанне правіць
Карціна «Белае распяцце» падкрэслівае пакуты Ісуса і яўрэйскіх людзей. Па баках адбываюцца гвалтоўныя дзеянні супраць яўрэяў, такія як спальванне сінагог і захопніцтва. У цэнтры паказаны ўкрыжаваны Ісус, апрануты ў таліт, як сімвал таго, што ён яўрэй[3] Постаць укрыжаванага, намаляваная на фоне колеру слановай косці, распасціраецца над светам, які падвяргаецца разбурэнням. Ля яго ног гарыць сямісвечная свяцільня[4].
У верхняй частцы карціны паказаны старазапаветныя персанажы, якія плачуць, убачыўшы, што адбываецца ўнізе.
На пярэднім плане паказана бягучая зялёная фігура з мяшком за плячыма. Гэтая фігура, якая з’яўляецца ў некалькіх работах Шагала, інтэрпрэтуецца як любы яўрэйскі вандроўнік або прарок Ілля[5].
Дзве змены былі ўнесены Шагалам на працы: былі перамаляваны свастыка на павязцы воіна, які спальвае сінагогу, а таксама словы «Ich bin Jude» (бел.: Я яўрэй) на плакаце на шыі чалавека[3].
У верхняй частцы карціны паказаны сцяг Літвы ў верхняй правай частцы карціны. Літва ў гэты час была яшчэ незалежнай дзяржавай. Акрамя таго, у верхняй левай частцы карціны ёсць чырвоныя сцягі камунізму. Пераслед яўрэяў быў не толькі нацысцкім феноменам. Сцягі на карціне даюць намёк на антысемітызм у гэтых краінах.
Сумная яўрэйская сур’ёзнасць стульваецца тут з прастадушнай сур’ёзнасцю французскага прымітыву[4].
Зноскі
- ↑ White Crucifixion, 1938 (англ.)
- ↑ М. Х. Шагал. Белое распятие(недаступная спасылка) (руск.)
- ↑ а б Wullschläger, Jackie (2008). Chagall. Alfred A. Knopf. ISBN 978-0-307-27058-0.(недаступная спасылка) ch. 19.
- ↑ а б Раиса Мартинен "Шагал, или Чарующая буря", 1948 Архівавана 3 мая 2014. (руск.)
- ↑ Harries, Richard (2004). The Passion in Art. Ashgate Publishing. pp. 109–111. ISBN 0-7546-5010-3.