Будслаўскі фэст

штогадовая ўрачыстасць у гонар ушанавання абраза Маці Божай Будслаўскай, элемент Рэпрэзентатыўнага спіса нематэрыяльнай культурнай спад

Будслаўскі фэст — штогадовая ўрачыстасць у гонар ушанавання абраза Маці Божай Будслаўскай, які захоўваецца ў касцёле Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў в. Будслаў Мядзельскага раёна Мінскай вобласці. Абраз славіцца шматлікімі цудамі, а Будслаў вядомы як месца яўлення вернікам Найсвяцейшай Дзевы Марыі, якое, паводле легенды, адбылося 2 ліпеня 1588 г.[1] 28 лістапада 2018 года фэст уключаны ў Рэпрэзентатыўны спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны чалавецтва ЮНЕСКА[2][3].

Будслаўскі фэст
фота
Будслаўскі фэст у 2008 годзе
Асноўная інфармацыя
Гады правядзення 1992 — цяперашні час
Краіна  Беларусь
Горад в. Будслаў Мядзельскага р-на Мінскай вобл.
Мова песень беларуская
польская
руская
латынь
царкоўнаславянская
Тэматыка рэлігійны

Гісторыя

правіць

У 1992 годзе адбылося першае афіцыйнае масавае паломніцтва да цудатворнай іконы Маці Божай Будслаўскай, у якім паўдзельнічала 45 груп пілігрымаў[4].

2 ліпеня 1996 г. архібіскуп Дамінік Грушаўскі перадаў папскую булу, у якой Маці Божая Будслаўская абвяшчалася апякункай Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі[5]. Роўна праз два гады цудадзейны абраз Маці Божай Будслаўскай быў каранаваны папскімі каронамі. Каранацыю здзейсніў першы беларускі кардынал, арцыбіскуп Мітрапаліт Мінска-Магілёўскі Казімір Свёнтак. У сваім казанні ён абвясціў Маці Божаю Будслаўскую заступніцай і царыцай Беларусі, а будслаўскі касцёл — нацыянальным санктуарыем[6].

У 2013 г. у Будславе адбылася вялікая юбілейная ўрачыстасць, прысвечаная 400-годдзю здабыцця абраза Маці Божай Будслаўскай[7].

Пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 02 жніўня 2016 г. № 607 Будслаўскі фэст унесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь[8].

28 лістапада 2018 г. на 13-й сесіі Міжурадавага камітэта па ахове нематэрыяльнай культурнай спадчыны ЮНЭСКА у г. Порт-Луі (Маўрыкій) было прынятае адзінагалоснае рашэнне аб уключэнні беларускага элемента нематэрыянай культурнай спадчыны «Урачыстасць у гонар ушанавання абраза Маці Божай Будслаўскай („Будслаўскі фэст“)» у Рэпрэзентатыўны спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны чалавецтва[9].

Будслаўскі фэст, які распачаўся 2 ліпеня 2021 года, моцна адрозніваецца ад папярэдніх. Гэтым разам вернікі не маюць магчымасць зайсці ў пашкоджаную пажарам базыліку, і таму абраз Маці Божай знаходзіцца на палявым алтары на адкрытым паветры. Апошні раз падобнае было ў 1998 годзе, калі каранавалі будслаўскую ікону[10].

Апісанне

правіць
 
Абраз Маці Божай Будслаўскай

Будслаўскі фэст адбываецца штогод у першую пятніцу і суботу ліпеня. На фэст у Будслаў з'язджаюцца, як правіла, усе біскупы Каталіцкай Царквы Беларусі, вялікая колькасць святароў і прадстаўнікі самых розных манаскіх ордэнаў. Абавязкова ўдзельнічае ва ўрачыстасцях Апостальскі нунцый у Беларусі. Прыязджаюць у Будслаў прадстаўнікі Грэка-Каталіцкага (уніяцкага) духавенства і Праваслаўнай Царквы, а таксама іерархі іншых краін, прадстаўнікі ўрада і мясцовага кіраўніцтва[1].

Будслаў з'яўляецца галоўным аб'ектам паломніцтва католікаў Беларусі. Паломнікамі на Будслаўскі фэст з'яўляюцца вернікі з іншых краін: Расіі, Літвы, Польшчы, Славеніі, Украіны, Італіі, якія прыязджаюць па чыгунцы, на асабістым транспарце, аўтобусамі, якія заказваюць прыходы, па вадзе (на байдарках), на веласіпедах. Аднак найвялікшай павагай карыстаюцца тыя з іх, хто шлях у Будслаў пераадольвае пешшу. Праграма свята ўключае сустрэчу і прывітанне паломнікаў святарамі, Святыя Імшы, якія ідуць адна за адной, начную працэсію са свечкамі, маладзёжнае малітоўнае чуванне, пакланенне найсвяцейшым дарам, гадзіны малітвы Маці Божай, святы Разарый, літанію да Божай Маці і інш[1].

Традыцыю ўшанавання абраза Маці Божай Будслаўскай вернікі пераймаюць у сям'і ці праз царкоўныя суполкі. На фэст часта прыязджаюць сем'ямі, прысутнічаюць вернікі рознага ўзросту, што садзейнічае захаванню сувязей паміж пакаленнямі[1].

Зноскі

Літаратура

правіць
  • Сказ пра Будслаўскую сьвятыню: Гісторыя касьцёла і кляштару айцоў бернардынцаў у Будславе // Вера і жыцьцё. 1993. Чэрв. С. 11-12, 21-22.
  • Завальнюк Ул. //Будслаўскі касцёл — святыня Беларусі// 1997 г.
  • Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — 684 с.: іл. ISBN 985-11-0314-4.
  • Брама да неба: Спеўнік пілігрыма Мінск-Будслаў. — Мн., 2008.
  • Будслаўская базіліка Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі / Рэд. Ю. Паўлюкевіч. — Мн., 2005.
  • Падарожжа ў Будслаў: зборнік. — Мн.: Беларускі кнігазбор, 2002
  • Кс. Владислав Завальнюк. История Будславской базилики // Pro Christo. 1998.
  • Інакенцій Русецкі OFM. Нацыянальны санктуарый Маці Божай Будслаўскай // Pro Christo. 2001.
  • Ежы Кавальчык. Старажытны алтар // Pro Christo. 2001.
  • Национальный санктуарий Матери Божьей Будславской // Сост. о. Виктор Бурлака. 2009 г.
  • З любоўю пра Будслаў. Мінск, 2013 г.
  • Chodzko I. Domek mojego diadka. Smierc mojego diadka.// Lwow, Warszawa, Krakow, 1926.- S.4-5, 42-47.
  • Dzwonkowski R. Kosciol katolicki na Bialorusi — przemiany i problemy // Sprawy Narodowosciowe: Seria nowa. Poznan, 1993. Т. 2 z.1(2). С. 163—176.

Публікацыі ў перыядычных выданнях

правіць
  • Аляксандар Ярашэвіч. Цудадзейны і старажытны // Наша вера. 2001 № 16, 2.
  • Аляксандар Ярашэвіч. Роспісы Будслаўскага касцёла // Наша вера. 2001 № 16, 2.
  • Iнеса Багдзевич. Жывая вада з-пад каменю граху // Рэспубліка. № 155—156 19/07/2002
  • Уладзiмiр Шык. Да Мацi Божай Будслаўскай // Народная Воля № 135 11/07/2002
  • В Будслав — поклониться иконе // Витебский Курьер. № 50 05/07/2002
  • Анатолий Варавва. Путеводитель / Дороги ведут в Будслав // Путешественник. № 4(164) 2001.
  • Галіна Калевіч. З гарачым сэрцам зімою — у Будслаў // Ave Maria 2001 № 1 (68).
  • Ольга Надольская. Будслав. История белорусской Ченстоховы // Белорусская деловая газета. № 811 02/08/2000.
  • Ирина Бут-Гусаим. Заступница Полесья белорусского // Белорусская деловая газета. № 797 08/07/2000
  • Анатоль Клешчук. У Будславе — уся Беларусь // Звязда № 125 (23976) 8/07/2000.
  • Василий Грынь. Будслав // Газета Автобизнес — Weekly № 17 (214) 4/05/2000.
  • Антон Потоцкий. Будславский ружанец // Советская Белоруссия № 312 (20796) 9/12/2000.
  • Ольга Надольская. В Беларуси возрождается паломничество // Газета ИМЯ № 209 15/07/1999.
  • Людмила Селицкая. Пришли пилигримы на будславский фест // Советская Белоруссия. № 179 11/07/1998
  • Корона для покровительницы Беларуси // Белорусская деловая газета. № 481 06/07/1998
  • Ірына Жарнасек. Мы Твае дзеці // Ave Maria 1998 № 8-9 (46-47).
  • Ірына Жарнасек. Дзённік пілігрыма да Маці Божай Будсласкай // Ave Maria 1995 № 7-8 (9-10).
  • Алесь Высоцкі. У Будславе будзе два фэсты // Рэгіянальная газета.

Спасылкі

правіць