Ваенны пераварот у Буркіна-Фасо (студзень 2022)

Ваенны пераварот у Буркіна-Фасоваенны пераварот, здзейснены ў студзені 2022 года ўзброенымі сіламі Буркіна-Фасо. У выніку падзей зрынуты прэзідэнт краіны Рок Кабарэ[1].

Ваенны пераварот у Буркіна-Фасо
Асноўны канфлікт: Пояс пераваротаў
Дата 23—24 студзеня 2022
Месца Уагадугу, Буркіна-Фасо
Вынік Рок Кабарэ зрынуты, улада перайшла да ПРАА
Праціўнікі
Буркіна-Фасо Урад Буркіна-Фасо Узброеныя сілы
Камандуючыя
Рок Кабарэ Поль-Анры Сандаага Даміба
Жыльбер Д’ендэрэ
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Перадгісторыя правіць

У 2014 годзе ў Буркіна-Фасо адбылося паўстанне, падчас якога быў скінуты Блез Кампаарэ — прэзідэнт, што кіраваў краінай з 1987 года[2]. У 2015-м дзяржаву ўзначаліў Рок Марк Крысціян Кабарэ[2].

З 2015 года ў Буркіна-Фасо вядуць актыўную дзейнасць арганізацыі «Ісламская дзяржава» «Ансар уль-Іслам» і «Аль-Каіда»[2]. У 2021 годзе тэрарысты забілі больш за 2 тысячы мірных жыхароў[2]. З 2019 года з-за дзейнасці баевікоў у некаторых правінцыях быў уведзены рэжым надзвычайнага становішча[2][3].

У лістападзе 2021 года пасля таго, як тэрарысты забілі 49 вайскоўцаў і 4 мірных жыхароў ля залатой шахты на поўначы краіны, у Буркіна-Фасо ўспыхнулі масавыя пратэсты. Пратэстоўцы выказвалі незадаволенасць недастатковым узроўнем бяспекі і недастатковым забеспячэннем Узброеных Сіл харчаваннем. У выніку пратэстаў з пасады сышоў прэм’ер-міністр Ласіна[2].

11 студзеня 2022 года па падазрэнні ў падрыхтоўцы ваеннага перавароту быў затрыманы шэраг вайскоўцаў[2][4][5].

19 студзеня 2022 года ў Буркіна-Фасо быў абмежаваны доступ да сацыяльнай сеткі Facebook, якую ўлады назвалі «адным з інструментаў дэстабілізацыі ў краіне». Таксама з’явіліся паведамленні аб перабоях у рабоце Інтэрнэту[2].

Падзеі правіць

22 студзеня ва Уагадугу зноў пачаліся пратэсты. Пратэстоўцы патрабавалі адстаўкі ўрада і перадачы ўлады вайскоўцам[2].

У ноч з 22 на 23 студзеня з’явіліся паведамленні аб стральбе каля рэзідэнцыі прэзідэнта[2][5][6]. Улады назвалі тое, што адбылося «актамі дэманстрацыі незадаволенасці з боку вайскоўцаў»[2]. Армейцы патрабавалі адстаўкі ўрада, павелічэння колькасці ваеннаслужачых, выдзялення дадатковых сродкаў на барацьбу з тэрарыстамі і кампенсацыі сем’ям загінуўшых таварышаў па службе[2]. У ходзе стральбы была пашкоджана машына прэзідэнта[7].

23 студзеня з’явіліся паведамленні аб перабоях у рабоце мабільнай сувязі і Інтэрнэту ў краіне[2][8]. Быў уведзены каменданцкі час, які дзейнічаў з 20:00 па 05:30[2].

Пратэстоўцы падпалілі штаб-кватэру кіруючай партыі «Народны рух за прагрэс»[2][9]. Пратэсты пачаліся і ў іншых гарадах краіны, а грамадзянскія пратэстоўцы заявілі аб салідарнасці з ваеннымі[2].

Раніцай 24 студзеня пачалі паступаць паведамленні аб арышце Крысціяна Кабарэ на адной з ваенных баз, вайскоўцы патрабавалі ад яго сыходу ў адстаўку[1][2][10]. СМІ паведамілі аб тым, што сям’я прэзідэнта пакінула краіну[11]. Армейцы таксама вызвалілі асуджанага за спробу перавароту ў 2015 годзе генерала Жыльбэра Д’ендэрэ[12][13].

24 студзеня прэзідэнт Буркіна-Фасо размясціў у сваім Twitter наступнае паведамленне[14]:

  Наш народ перажывае цяжкія часы. Менавіта ў гэты момант мы павінны абараніць нашы дэмакратычныя дасягненні. Я заклікаю тых, хто ўзяўся за зброю, скласці яго ў імя вышэйшых інтарэсаў народа краіны. Менавіта праз дыялог мы павінны вырашыць нашы супярэчнасці.  

Прэзідэнт не ўдакладніў сваё месцазнаходжанне[8].

У той жа дзень група з 14 вайскоўцаў у прамым эфіры дзяржаўнага тэлеканала абвясціла аб узяцці ваеннымі ўлады ў краіне, роспуску ўрада і парламента, прыпыненні дзеяння Канстытуцыі і закрыцці межаў Буркіна-Фасо да асобага распараджэння[15][16].

Наступствы правіць

Новы рэжым не змог ліквідаваць праблему з радыкаламі і нават саступіў некаторыя тэрыторыі джыхадзістам і іншым баевікам. 30 верасня 2022 года ў Буркіна-Фасо адбыўся новы ваенны пераварот, у выніку якога часовы прэзідэнт Поль-Анры Сандаага Даміба быў скінуты. Яго места заняў Ібрагім Траорэ.

Зноскі правіць

  1. а б В Буркина-Фасо военные задержали президента (руск.). РБК. Праверана 24 студзеня 2022.
  2. а б в г д е ё ж з і к л м н о п р Мятеж военных и сообщения об аресте президента. Что происходит в Буркина-Фасо. ТАСС. Праверана 24 студзеня 2022.
  3. В Буркина-Фасо продлили чрезвычайное положение на полгода (руск.). РИА Новости (12 студзеня 2019). Праверана 24 студзеня 2022.
  4. В Буркина-Фасо за подготовку переворота арестовали военных (руск.). ИА REGNUM. Праверана 24 студзеня 2022.
  5. а б Ирина Шелудкова. Стрельба в Уагадугу (руск.). euronews (23 студзеня 2022). Праверана 24 студзеня 2022.
  6. AP: около резиденции президента Буркина-Фасо слышны выстрелы. ТАСС. Праверана 24 студзеня 2022.
  7. Burkina Faso President Kabore ‘detained’ by mutinous soldiers (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 24 студзеня 2022.
  8. а б На странице лидера Буркина-Фасо в Twitter появился призыв к мятежникам сложить оружие. ТАСС. Праверана 24 студзеня 2022.
  9. Протестующие в Буркина-Фасо разграбили штаб-квартиру правящей партии (руск.). www.kommersant.ru (23 студзеня 2022). Праверана 24 студзеня 2022.
  10. СМИ сообщили о возможном задержании президента Буркина-Фасо (руск.). РИА Новости (24 студзеня 2022). Праверана 24 студзеня 2022.
  11. СМИ: семья президента Буркина-Фасо покинула страну (руск.). РИА Новости (24 студзеня 2022). Праверана 24 студзеня 2022.
  12. СМИ: мятежники в Буркина-Фасо освободили осужденного генерала (руск.). РИА Новости (24 студзеня 2022). Праверана 24 студзеня 2022.
  13. В Буркина-Фасо военные мятежники освободили осуждённого генерала Дьендере (руск.). ИА REGNUM. Праверана 24 студзеня 2022.
  14. Notre Nation vit des moments difficiles. Nous devons en ce moment précis sauvegarder nos acquis démocratiques. J'invite ceux qui ont pris les armes à les déposer dans l'intérêt Supérieur de la Nation. C'est par le dialogue et l'écoute que nous devons régler nos contradictions.RK (фр.). Twitter. Праверана 24 студзеня 2022.
  15. Никита Голяшкин. Военные в Буркина-Фасо объявили о взятии власти в стране в свои руки (руск.). Известия (24 студзеня 2022). Праверана 25 студзеня 2022.
  16. Военные в Буркина-Фасо объявили о взятии власти в стране в свои руки. ТАСС. Праверана 25 студзеня 2022.