Вармінскае княства
Вармінскае княства (польск.: Księstwo warmińskie) — царкоўнае княства (фактычна адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка, прыкладна адпаведная ваяводству) у складзе Каралеўства Польскага і Рэчы Паспалітай як частка Каралеўскай Прусіі, якое існавала з 1466 па 1772 год. Падзялялася на 10 паветаў (камарніцтваў). Сядзібай улад быў горад Лідзбарк Варміньскі.
| Вармінскае княства | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| польск.: Księstwo warmińskie лац.: Episcopatus Warmiensis | |||||
|
|||||
| Краіна |
 Рэч Паспалітая |
||||
| Статус | Княства | ||||
| Уваходзіць у | Каралеўская Прусія | ||||
| Адміністрацыйны цэнтр | Лідзбарк Варміньскі | ||||
| Дата ўтварэння | 1243 | ||||
| Дата скасавання | 1772 | ||||
| Плошча | 4 249 км² | ||||
 |
|||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||
![Герб[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:POL_Ksi%C4%99stwo_Warmi%C5%84skie_IRP_COA.svg)
Вышэйшую ўладу ў княстве ажыццяўлялі вармінскія біскупы, якія, знаходзячыся ў непасрэднай залежнасці ад Святога Прастола як князі Свяшчэннай Рымскай імперыі, як старшыні сената Каралеўскай Прусіі, старшынствавалі на пасяджэннях Сейма прускіх дзяржаў (Генеральны сход Каралеўскай Прусіі). Біскупы, як князі Варміі, былі як падданымі, так і знаходзіліся з польскімі каралямі ў леннай залежнасці.
Статус Вармінскага княства ў параўнанні з іншымі адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі адзінкамі Рэчы Паспалітай быў аналагічны статусу Сявежскага княства. Мясцовую ўладу ў княстве ажыццяўлялі біскупы Варміі, а тэрыторыя Вармінскага княства з 1466 года на залежным становішчы была ўключана ў склад Кароны Каралеўства Польскага. Польскі кароль захаваў некаторыя феадальныя ўплывы (асабовы склад Вармінскага біскупства, прысяга на вернасць Польскай дзяржаве і інш.).
Вармінскія біскупы як свецкія кіраўнікі ў Вармінскім княстве мелі, між іншым, права мець свае ўзброеныя сілы і чаканіць сваю манету. Свецкае кіраванне яны ажыццяўлялі праз бургграфаў, якія ўзначальвалі 7 біскупскіх двароў і 3 вармінскіх капітулы. Адпаведную вайсковую ўладу на тэрыторыі княства ажыццяўлялі мальбаркскія ваяводы. Біскупы склікалі вармінскія сходы ў Лідзбарку Вармінскім. У 1718 годзе ў княстве былі ўведзены пастаянныя падаткі для войска Рэчы Паспалітай, і з гэтага часу соймікі склікаліся ўсё радзей. У 1772 годзе ў выніку першага падзелу Вармія ўвайшла ў склад Прусіі. Менавіта тады адбылася секулярызацыя і ліквідацыя Вармінскага княства.