Вольга Міхайлаўна Іпатава
Во́льга Міха́йлаўна Іпа́тава (нар. 1 студзеня 1945, Мір, Карэліцкі раён, Гродзенская вобласць) — беларуская пісьменніца, перакладчыца, грамадскі дзеяч.
| Вольга Міхайлаўна Іпатава | |
|---|---|
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 1 студзеня 1945 (79 гадоў) |
| Месца нараджэння | |
| Грамадзянства | |
| Альма-матар | |
| Месца працы | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | пісьменніца, перакладчыца, грамадская дзяячка |
| Гады творчасці | з 1959 |
| Кірунак | проза і паэзія |
| Жанр | гістарычны фікшн[d] |
| Мова твораў | беларуская |
| Грамадская дзейнасць | |
| Член у | |
| Прэміі |
Залаты апостраф (2006) |
| Узнагароды |
   |
.svg){kind=small}
Біяграфія
правіцьНарадзілася ў гарадскім пасёлку Мір Карэліцкага раёна Гродзенскай вобласці ў сям’і служачых. Пасля смерці маці выхоўвалася ў дзіцячым доме (1956—1961). У 1961 годзе скончыла ў Гродне сярэднюю школу № 7 і паступіла на філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 1963 г. перавялася на завочнае аддзяленне (скончыла ў 1967).
Працавала настаўніцай у вёсцы Руба на Віцебшчыне, таваразнаўцам у Віцебскім абласным кнігагандлі (1964), інструктарам, загадчыкам сектара ў Гродзенскім гаркаме камсамола (1965—1968), рэдактарам на абласной студыі тэлебачання (1968—1970). У 1970—1973 гадах — літаратурны супрацоўнік газеты «Літаратура і мастацтва», затым літкансультант газеты «Чырвоная змена». У 1975—1978 гадах — аспірантка Літаратурнага інстытута ў Маскве. У 1978—1979 — зноў працавала літкансультантам у «Чырвонай змене», у 1985—1989 — галоўным рэдактарам літаратурна-драматычных перадач Беларускага тэлебачання. З 1989 года — загадчык аддзела, з 1990 года — намеснік галоўнага рэдактара часопіса «Спадчына»[1].
У 1991—1995 гадах Вольга Іпатава была галоўным рэдактарам газеты «Культура». У 1998—2001 гадах — намесніца старшыні, у 2001—2002 — старшыня Саюза беларускіх пісьменнікаў.
Узнагароды
правіцьУзнагароджана ордэнам «Знак Пашаны», медалямі Францыска Скарыны і 100 гадоў БНР Рады Беларускай Народнай Рэспублікі[2], лаўрэатка прэміі імя Барыса Кіта (2003), «Залаты апостраф» (2006, за аповесць «Апошняя ахвяра свяшчэннага дуба»), прэміі імя Міколы Ганька (2009, за «вялікую асветніцкую працу і прапаганду духоўных дасягненняў беларускай эміграцыі ў Канадзе») і іншыя.
Творчасць
правіцьДрукуецца з 1959 года. Аўтар зборнікаў вершаў «Раніца» (1969), «Ліпеньскія навальніцы» (1973), «Парасткі» (1976), «Крыло» (1976, на рускай мове), зборнікаў аповесцей і апавяданняў «Вецер над стромай» (1977, расійскае выданне, Масква, 1980, адзначана на Усесаюзным конкурсе імя М. Горкага, 1981), «Дваццаць хвілін з Немезідай» (1981), «Перакат» (1984), «Агонь у жылах крэменю» (1989), «Чорная княгіня» (1989), «За морам Хвалынскім» (1989), кніжак для дзяцей «Снягурка» (1974), «Казка пра Паўліна» (1983). Напісала тэлеп’есу «Давыд Гарадзенскі» (пастаўлена ў 1988).
У 1996 годзе выдадзена кніга «Паміж Масквой і Варшавай», у 2002 годзе выйшла трылогія «Альгердава дзіда» («Залатая жрыца Ашвінаў», «Вяшчун Гедыміна», «Альгердава дзіда») і інш.
Творы Вольгі Іпатавай пераведзены на рускую, англійскую, нямецкую, узбекскую, балгарскую, польскую, славацкую, чэшскую мовы, а таксама на мову хіндзі.
Акрамя таго, Вольга Іпатава выступае ў друку з крытычнымі артыкуламі і публіцыстычнымі нататкамі, перакладае на беларускую мову творы рускіх, літоўскіх, украінскіх, узбекскіх, армянскіх пісьменнікаў, займаецца грамадскай дзейнасцю[3]. Пераклала на беларускую мову асобныя творы Аалы Такамбаева[4].
Бібліяграфія
правіць- «Раніца». Зборнік вершаў. 1969 г.
- «Ліпеньскія навальніцы». Зборнік вершаў. 1973 г.
- «Снягурка». Кніга для дзяцей. 1974 г.
- «Парасткі». Зборнік вершаў. 1976 г.
- «Вецер над стромай». Зборнік аповесцей і апавяданняў. 1977 г.
- «Дваццаць хвілін з Немезідай». Зборнік аповесцей і апавяданняў. 1981 г.
- «Казка пра Паўліна». Кніга для дзяцей. 1983 г.
- «Перакат». Зборнік аповесцей і апавяданняў. 1984 г.
- «Давыд Гарадзенскі». Тэлеп’еса. Пастаўлена ў 1988 г.
- «За морам Хвалынскім». Зборнік аповесцей і апавяданняў. 1989 г.
- «Альгердава дзіда» (трылогія, увайшлі раманы «Залатая жрыца Ашвінаў», «Вяшчун Гедзіміна», «Альгердава дзіда»). 2002 г.
- «Апошнія ахвяры свяшчэннага дуба». Аповесць. 2006 г.
- «Знак Вялікага магістра». Раман. 2009 г.
- Выбраныя творы / Вольга Іпатава; уклад., прадм. і камент. Л. Савік. — Мінск: Кнігазбор, 2014. — 592 с. («Беларускі кнігазбор»: Серыя 1. Мастацкая літаратура). — у складзе аднатомніка лепшыя вершы, гістарычныя раманы («Залатая жрыца Ашвінаў», «Альгердава дзіда») і аповесці («Чорная княгіня», «Агонь у жылах крэменю»).
Крыніцы
правіць- ↑ Вольга Іпатава // Беларускія пісьменнікі (1917—1990)…
- ↑ Алексіевіч, Пазьняк, Вольскі, Эрыксан, Белавус. Хто яшчэ ўзнагароджаны мэдалём у гонар БНР-100
- ↑ Кароткі нарыс Архівавана 21 студзеня 2021. Сайт Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 391. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
Літаратура
правіць- Вольга Іпатава // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав.рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994.
Спасылкі
правіць- Творы Вольгі Іпатавай Беларуская палічка
- Інтэрв’ю з Вольгай Іпатавай Архівавана 23 снежня 2010. Штотыднёвік «Экспресс-новости»