Вікіпедыя:Ботазаліўкі/Стараствы Літвы

Пераклад назваў

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о ^п ^р ^с ^т ^у ^ф ^х ^ц ^ч ^ш ^э ^ю ^я Паводле БП-2008, п.23.21.: «- калі ўтваральная аснова заканчваецца на с, то на пісьме спалучэнне сс перадаецца адной літарай: матроскі, рускі, беларускі, хакаскі, папуаскі, тунгускі, лаоскі, гандураскі, уэльскі, адэскі, арзамаскі, вільнюскі, чавускі, копыскі, палескі, залескі, прускі, тбіліскі, кутаіскі, туніскі, эскімоскі, індускі, пелапанескі;». У Адуцішкіс аснова «Адуцішкіс», як у выпадку Вільнюс-«Вільнюс» з цытаванага вышэй п. БП-2008.
У БСЭ, гл. уклейку пасля стар. 404, ёсць прыклад скланення «Радвілішкскі», ён напэўна створаны не ад Радвілішкіс, а ад Радвілішкі (традыцыйнай беларускай назвы паселішча), дзе аснова «Радвілішк-», але суфікс -ск- далучаны як да слова неславянскага паходжання. Тое самае з прыкладам БЭ (стар. 311) «Панявежскі», які напэўна ўтвораны не ад літоўскага Панявежыс (аснова «Панявежыс»), а ад беларускага традыцыйнага Панявеж, паводле БП-2008 ад літоўскага Панявежыс мусіць утварацца «панявежыскі».
Такім чынам, атрымліваем Адуцішкіскае, аналагічна і з аднатыпнымі найменнямі.
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і У Аглуаненай аснова «Аглуаненай», як у Тракай — «Тракай», ад якой суфіксам ск утвараецца «тракайскі». Прытым, што традыцыйная беларуская назва Трокі, дзе аснова «Трок», ад якой суфіксам ск утвараецца «трокскі→троцкі». Такім чынам, атрымліваем Аглуаненайскае, аналагічна і з аднатыпнымі найменнямі.
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о БСЭ, гл. уклейку перад стар. 405, дае «Варэнскі р-н». Тут беларуская традыцыйная і літоўская назвы супадаюць — Варэна, аснова таксама аднолькавая «Варэн-», ад якой суфіксам ск утвараецца «варэнскі». Аналагічна аднатыпныя найменні на -на, -ла і інш.
↑ ^а ^б У Аланта аснова «Алант-», паводле БП-2008 п.23.21.: «- калі ўтваральная аснова слова заканчваецца на т, ц, ч, а суфікс пачынаецца зычным с, то спалучэнні тс, цс, чс на пісьме перадаюцца праз ц згодна з вымаўленнем: агенцтва, балцкі, брацкі, адвакацкі, салдацкі, лабаранцкі, парламенцкі, брэсцкі, бейруцкі, па-фармалісцку, па-інтэлігенцку, выдавецтва, кравецкі, івянецкі, прыпяцкі, суэцкі, па-спажывецку, па-купецку, ткацкі, баранавіцкі, парыцкі, грэцкі (арэх), скрыпацкі, чытацкі, па-дзявоцку;», — ад яе утвараецца «алантскі→аланцкі». Такім чынам, атрымліваем Аланцкае, аналагічна і з аднатыпнымі найменнямі.
↑ ^а ^б ^в ^г Як прапанова, у нешматлікіх прыметніках, дзе збег чатырох і болей зычных разам з суфіксам, разбіваць іх галоснымі, напрыклад: Кульва — кульвенскі, замест кульвскі, Жэльва — жэльвенскі, замест жэльвскі, Рукла — рукленскі, замест руклскі, Руснэ — русненскі, замест руснскі. У крыніцах ёсць прыклады для абодвух варыянтаў. Так, «пурыстычны» варыянт Нарва — нарвскі, але Тарту — тартускі, замест «тартскі→тарцкі», Зельва — зельвенскі, замест «зельвскі», Лёзна — лёзненскі, замест «лёзнскі».

[БСЭ-404у-1] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о ^п ^р ^с ^т ^у ^ф ^х ^ц ^ч ^ш ^э ^ю ^я Паводле БП-2008, п.23.21.: «- калі ўтваральная аснова заканчваецца на с, то на пісьме спалучэнне сс перадаецца адной літарай: матроскі, рускі, беларускі, хакаскі, папуаскі, тунгускі, лаоскі, гандураскі, уэльскі, адэскі, арзамаскі, вільнюскі, чавускі, копыскі, палескі, залескі, прускі, тбіліскі, кутаіскі, туніскі, эскімоскі, індускі, пелапанескі;». У Адуцішкіс аснова «Адуцішкіс», як у выпадку Вільнюс-«Вільнюс» з цытаванага вышэй п. БП-2008.
У БСЭ, гл. уклейку пасля стар. 404, ёсць прыклад скланення «Радвілішкскі», ён напэўна створаны не ад Радвілішкіс, а ад Радвілішкі (традыцыйнай беларускай назвы паселішча), дзе аснова «Радвілішк-», але суфікс -ск- далучаны як да слова неславянскага паходжання. Тое самае з прыкладам БЭ (стар. 311) «Панявежскі», які напэўна ўтвораны не ад літоўскага Панявежыс (аснова «Панявежыс»), а ад беларускага традыцыйнага Панявеж, паводле БП-2008 ад літоўскага Панявежыс мусіць утварацца «панявежыскі».
Такім чынам, атрымліваем Адуцішкіскае, аналагічна і з аднатыпнымі найменнямі.

[-най,_-кай,_-кей,_-сай-2] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і У Аглуаненай аснова «Аглуаненай», як у Тракай — «Тракай», ад якой суфіксам ск утвараецца «тракайскі». Прытым, што традыцыйная беларуская назва Трокі, дзе аснова «Трок», ад якой суфіксам ск утвараецца «трокскі→троцкі». Такім чынам, атрымліваем Аглуаненайскае, аналагічна і з аднатыпнымі найменнямі.

[БСЭ-у405-3] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о БСЭ, гл. уклейку перад стар. 405, дае «Варэнскі р-н». Тут беларуская традыцыйная і літоўская назвы супадаюць — Варэна, аснова таксама аднолькавая «Варэн-», ад якой суфіксам ск утвараецца «варэнскі». Аналагічна аднатыпныя найменні на -на, -ла і інш.

[-та-4] а ^б У Аланта аснова «Алант-», паводле БП-2008 п.23.21.: «- калі ўтваральная аснова слова заканчваецца на т, ц, ч, а суфікс пачынаецца зычным с, то спалучэнні тс, цс, чс на пісьме перадаюцца праз ц згодна з вымаўленнем: агенцтва, балцкі, брацкі, адвакацкі, салдацкі, лабаранцкі, парламенцкі, брэсцкі, бейруцкі, па-фармалісцку, па-інтэлігенцку, выдавецтва, кравецкі, івянецкі, прыпяцкі, суэцкі, па-спажывецку, па-купецку, ткацкі, баранавіцкі, парыцкі, грэцкі (арэх), скрыпацкі, чытацкі, па-дзявоцку;», — ад яе утвараецца «алантскі→аланцкі». Такім чынам, атрымліваем Аланцкае, аналагічна і з аднатыпнымі найменнямі.

[міла-5] а ^б ^в ^г Як прапанова, у нешматлікіх прыметніках, дзе збег чатырох і болей зычных разам з суфіксам, разбіваць іх галоснымі, напрыклад: Кульва — кульвенскі, замест кульвскі, Жэльва — жэльвенскі, замест жэльвскі, Рукла — рукленскі, замест руклскі, Руснэ — русненскі, замест руснскі. У крыніцах ёсць прыклады для абодвух варыянтаў. Так, «пурыстычны» варыянт Нарва — нарвскі, але Тарту — тартускі, замест «тартскі→тарцкі», Зельва — зельвенскі, замест «зельвскі», Лёзна — лёзненскі, замест «лёзнскі».

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]