Вікіпедыя:Да перайменавання

Навічкам · Супольнасць · Парталы · Узнагароды · Праекты · Запыты · Ацэньванне Да схавальнікаў · Да адміністратараў · Да даглядчыкаў · Да батаводаў · Тэхнічныя · Да стварэння · Да перакладу · Да паляпшэння · Да перайменавання · Да аб’яднання · Да падзелу · Да выдалення · Да аднаўлення

↑[1]	Калі ласка, дадавайце новыя тэмы зверху. Дадаць тэму

Архівы
Спіс архіваў 2012—2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023

На гэтай старонцы ўдзельнікі прапануюць старонкі для перайменавання.

Выстаўленне старонкі да перайменавання

1. Дадайце ў пачатку старонкі шаблон {{Перанесці}} з кароткім апісаннем, чаму яна выстаўлена да перайменавання.
2. Стварыце тэму на гэтай старонцы ў фармаце:

== [[Старая назва]] → [[Новая назва]] ==
Апісанне аргументацыі... --~~~~

Значкі для галасавання

Дзеля большай яснасці пры галасаванні выкарыстоўваюцца наступныя значкі:

 Перайменаваць — шаблон {{Перайменаваць}};

 Нейтральны — шаблон {{Нейтральны}};

 Не пераймяноўваць — шаблон {{Не пераймяноўваць}}.

Пры галасаванні, калі ласка, патлумачце ваш выбар.

Бягучыя абмеркаванні

Дадаць тэму

Новыя тэмы, калі ласка, дадавайце зверху

Баснійцы → Баснякі

Прынята казаць, што баснійцы — гэта ўсе, хто лічыць сябе прыналежным баснійскай нацыі, гістарычна гэта падданыя Босніі. І серб, і харват, і мусульманін можа назваць сябе Bosanac (басніец). У сярэдзіне XX-га стагоддзя баснійцы мусульмане сталі адчуваць неабходнасць асобнай культурнай самаідэнтыфікацыі, яны пачалі лічыць сябе этнасам, асобным ад сербаў. Тады яны пачалі сябе зваць «баснякі» (Bošnjaci). У Вікіпедыі на іншых мовах прынята таксама падзяляць гэтыя тэрміны і зараз мы маем некаторую калізію ў Вікіданых. Мы жа не змешваем у кучу тэрміны Ліцвіны і Літоўцы, тут крыху падобная аналогія. Plaga med (размовы) 00:22, 27 сакавіка 2023 (+03)

•  За. У беларускай мове асаблівага найменна народа не ўстаялася (у БелЭн асобнага артыкула пра народ няма, у артыкуле «Боснія і Герцагавіна» згадваюцца «баснійцы-мусульмане»), таму цалкам лагічна ўжываць саманазву. У рувікі артыкул быў перайменаваны з «Боснийцы» ў «Босняки» ў 2015 годзе.--Artsiom91 (размовы) 22:07, 30 сакавіка 2023 (+03)

Тэлевежа Гуанчжоў → Тэлевежа Гуанчжоу

Аднолькава з назвай горада Гуанчжоу. --VladimirZhV (размовы) 05:27, 19 сакавіка 2023 (+03)

 За, хай будзе аднолькава, хоць само напісанне -оў/-оу на канцы кітайскіх тапонімаў у нас якое папала ў розных артыкулах, аднак гэта лепей будзе вызначыць асобна на падставе аўтарытэтных крыніц.--Artsiom91 (размовы) 22:09, 30 сакавіка 2023 (+03)

Студэнцкая думка (ЗБС) → Студэнцкая думка (1988)

Не разумею, навошта ставіць у дужках назву арганізацыі. Студэнцкая думка пасля 1988 года мела таксама этап перараджэння разам з ЗБС, а цяпер з’яўляецца незалежным ад ЗБС інтэрнет-выданнем. На маю думку, указанне даты ў дужках будзе лепей. Plaga med (размовы) 15:36, 16 сакавіка 2023 (+03)

Катэгорыя:Святары Беларускай праваслаўнай царквы → Катэгорыя:Святары Беларускай Праваслаўнай Царквы

І іншыя катэгорыі да Беларускай Праваслаўнай Царквы і Рускай Праваслаўнай Царквы. --VladimirZhV (размовы) 09:02, 11 сакавіка 2023 (+03)

 Перайменаваць Plaga med (размовы) 12:07, 11 сакавіка 2023 (+03)

Спіс беларусаў, якія загінулі за Украіну → Спіс беларусаў, загінуўшых падчас расійска-ўкраінскай вайны

Прапанаваны варыянт больш канкрэтны. + ёсць магчымасць дапоўніць спіс загінулымі з боку мяцежнікаў і Расіі (альбо зрабіць асобны спіс). DBatura (размовы) 17:26, 5 сакавіка 2023 (+03)

 Перайменаваць Plaga med (размовы) 00:33, 8 сакавіка 2023 (+03)

«Загінуўшых» не вельмі ўдалае слова, лепей «якія загінулі» або «загінулых». Незразумела што рабіць з Жызнеўскім, які не падчас вайны загінуў.--Artsiom91 (размовы) 08:37, 8 сакавіка 2023 (+03)

Прапаную вынесці ў «Гл. таксама». DBatura (размовы) 22:08, 8 сакавіка 2023 (+03)

Хобіт: Нечаканае падарожжа, Хобіт: Спусташэнне Цмока, Хобіт: Бітва пяці войскаў

У гэтым годзе фільмы агучаны па-беларуску пад назвамі Хобіт. Нечаканая вандроўка, Хобіт. Пустка Смаўга, Хобіт. Бітва пяці войскаў. --Чаховіч Уладзіслаў (размовы) 19:34, 3 сакавіка 2023 (+03)

Калі ласка, дайце спасылкі на гэтыя агучванні. DobryBrat (размовы) 21:36, 4 сакавіка 2023 (+03)

 Перайменаваць Plaga med (размовы) 23:03, 3 сакавіка 2023 (+03)

 Перайменаваць --JerzyKundrat (размовы) 23:04, 3 сакавіка 2023 (+03)

 Перайменаваць. Адзінае што, можа варта пакінуь двукроп’і, бо так неяк уласцівей назвам фільмаў. --StachLysy (размовы) 17:37, 5 сакавіка 2023 (+03)

Выява → Відарыс

Відарыс зʼяўляецца тэхнічна абгрунтаваным тэрмінам, што поўнасцю перадае сэнс слоў рускай мовы "изображение", англійскай мовы "image". Дадзены тэрмін і цяпер выкарыстоўваецца ў дадзеным сэнсе амаль на ўсіх пляцоўках інтэрнэт-прасторы і праграмнага забеспячэння, пачынаючы ад прыкладанняў Google, заканчваючы аперацыйнай сістэмай One UI 5 ад кампаніі Samsung.--Zmickli21 (размовы) 09:34, 20 лютага 2023 (+03)

Як добра пачалі, а скончылі «прыкладаннем», ды яшчэ і не паставілі мяжу паміж агульным значэннем слоў image (изображение, калі хочаце, хаця рускі тэрмін тут зусім не мае значэння) і тым, што выкарыстоўваецца ў ІТ, бо гэтыя два слова ў прынцыпе не дрэнна адпавядаюць «выяве» па тлумачальных слоўніках, як спосаб выяўленне мысліцельных вобразаў, але ў ІТ усё ж маецца на ўвазе іншае :)

У той жа час, я ўжо спрабаваў прасунуць «відарыс» у ВП:Тэрміналогія, але пакуль бачу недавер да тэрміналагічных камісій Google і Samsung, патрабуецца больш спасылак на крыніцы (калі ў вас ёсць доступ да апошняга ТСБМ, мо там ужо з’явілася слова?), ды ёсць момант у тым, што тэрмін вельмі шырокаўжывальны і яго замена можа запатрабаваць шмат высілкаў, таму і патрабуецца моцная аргументацыя, чаму «відарыс» — правільней, а «выява» — не правільна. Я яшчэ мо ў спадара Шумскага і іншых калег спытаю больш разгорнутую аргументацыю выбару тэрміна.

Таксама дадам, што слова «выява» не абавязкова замяняць на «відарыс» ва ўсіх выпадках, часамі, калі кажам пра мастацтва і працэсу "выяўлення" яго можна пакідаць згодна тлумачальным слоўнікам.

Таксама дадам некаторыя ўрыўкі з гласарыя Google для разумення:

1. Picture. Google — відарыс (A pictorial graphic in general, image.); фота (A digital photograph. Term is used within the context of Google Photos.; A digital photograph.); малюнак (illustration, colored painting); Samsung — відарыс; здымак.

2. Image. Google — відарыс (A digital photograph), Samsung — відарыс.

У абодвух выпадках тэрмінолагі палічылі важным адзначыць асобна, што пераклад «выява» з’яўляецца непрымальным. Plaga med (размовы) 14:27, 20 лютага 2023 (+03)

Дадаю дадатковыя каментарыі ў абарону тэрміна «відарыс» ад спадара А. Шумскага:

«варыянт "выява" быў узяты з РБС Крапіва, дзе "выя́ва ж. изображе́ние ср." https://verbum.by/brs/vyjava

так яно і трапіла ў гласарый Майкрасофта і заставалася доўгі час пэўным стандартам.

Але пазней выяснілася, што у рус. изображение акрамя значэння "картинка" ёсць яшчэ і значэнне "отображение". І ў РБС Крапівы рускае слова, выходзіць, ужыта менавіта ў другім значэнні.

Бо ў ТСБМ і ТСБЛМ бачым https://verbum.by/tsbm/vyjava і https://verbum.by/tsblm/vyjava , што таксама ўказвае на дзеянне.

Таму і быў выбраны іншы варыянт, які адназначна ўказвае на вынік і прадмет - відарыс, https://verbum.by/tsbm/vidarys і https://verbum.by/tsblm/vidarys

Ну і Расейска-беларускі слоўнік матэматычных, фізічных і тэхнічных тэрмінаў таксама не хлусіць - https://slounik.org/search?dict=fizmat&search=%D0%B2%D1%96%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81

У БелЭн (Беларускай Энцыклапедыі) сустракаюцца і выява і відарыс, але варта памятаць, што БелЭн - спадчынніца БелСЭ (Беларускай Савецкай Энцыклапедыі) і шмат артыкулаў у БелЭн перакачавалі, хай і з праўкамі, прама з БелСЭ, а БелСЭ рабілася калі Тэрміналагічнай камісіі пры Інстытуце мовазнаўства яшчэ не было»

Заўважу, што арыгінальны тэрмін image, як і відарыс, не мае азначэнне працэса выяўлення і ўказвае менавіта на твор, прадукт дзеяння.

З улікам прыведзенай інфармацыі і таго, што было сказана раней я лічу, што большая частка выкарыстанняў слова image і picture (або рускае «изображение») у значэнні «любое кропкавае або іншае лічбавае графічнае адлюстраванне агулам» трэба пашыраць і рабіць стандартам, бо дадзены тэрмін з’яўляецца найлепшым адпаведнікам. У той жа час, тэрмін «выява» прыдатны для напісання артыкулаў і азначэння працэса графічнага выяўлення або форму такога дзеяння.

Тут жа хачу адзначыць, што ёсць і будзе шмат размоў пра тэрміналогію ў будучыні і было б нядрэнна мець адзінае месца для такіх размоў, бо я не ўпэўнены, што Вікіпедыя:Да перайменавання функцыянальна створана з такой мэтай. Як варыянт, можна такія абмеркаванні весці на старонцы размоў у ВП:Тэрміналогія але мабыць гэта таксама не найлепшае месца для гэтага. Можа ёсць нейкія дадатковыя прапановы і меркаванні? Plaga med (размовы) 00:59, 21 лютага 2023 (+03)

Ужо пісаў, што відарыс -- толькі прыватны выпадак выявы. Як малюнак, рысунак, акварэль і інш. -- усё гэта выявы, толькі рознага тыпу, тэхнікі выканання, прызначэння. Усё гэта напісана ў тлумачальных слоўніках. У тэхнічным плане, напрыклад, цалкам слушна казаць "на дысплэй выводзіцца відарыс", але тут не маецца ўвазе нейкая пэўна выява, а толькі сукупнасць элементаў, якія выводзяцца на дысплэй для адлюстравання выявы. Гэта розныя ўзроўні і бакі разумення. Карыстальнік бачыць на дысплэі выяву, а той хто займаецца працэсам яе вываду разглядае гэта як відарыс (сукупнасць графічных элементаў, якім ён гэтую выяву фарміруе). У агульным разуменні, відарыс гэта схема, чарцёж, рысунак, у шырэйшым разуменні графіка -- так даюць слоўнікі і агульнай лексікі, і тлумачальныя, і тэхнічныя. Чаму ў Гугле выбралі відарыс для шырэйшага сэнсу, чым ён ёсць на праўдзе -- разумею толькі як памылку, калі яны свой вузкі тэхнічны погляд накінулі на агульны сэнс. Але Гугл не ёсць аўтарытэтнай крыніцай у плане беларускай мове, так, можна яго мець на ўвазе, але там ёсць яўныя ляпы і неалагізмы тыпу "абагуліць" і гэтага ж "відарысу". Праз тое, што агульны ўзровень беларускай зараз горкі, то трэба трымацца аўтарытэтных эталонаў, а не вось гэта "мова развіваецца" ў горшым сэнсе. Максім Л. (размовы) 11:49, 21 лютага 2023 (+03)

Відарыс

• "прадмет, знак, сімвал і пад., якія ўвасабляюць пэўную ідэю"[2]
• 3) [выява] "знака, символа, предмета, геометрической фигуры и т.п."
• таксама прапаную глядзець запыт "відарыс" на slounik.org, там значная колькасць прыкладаў ужывання "відарыс" у сэнсе "схема", "сукупнасці элементаў выведзеных на прыладу прагляду" -- "відарыс унутранай структуры цела", "графічны відарыс (мадэль у выглядзе прамавугольнікаў, пастаўленых адзін на адзін)", "відарысаўтварэнне", "відарыс бінарны" і інш.

Выява

• 3) "(то, что изображено, художественное — общее понятие)"[3]
• 2) Узнаўленне сродкамі мастацтва вонкавага, пачуццёва-канкрэтнага аблічча з'яў рэчаіснасці.[4]
• 2) Узнаўленне сродкамі мастацтва вонкавага, пачуццёва-канкрэтнага выгляду з’яў рэчаіснасці.[5]

як пра дзеянне

• пра "выява" як дзеянне няма нідзе, толькі "выяўленне", напрыклад гл. -- "1) (действие) стварэнне вобраза (каго, чаго); маляванне, -ння ср.; рысаванне, -ння ср.; лепка, -кі жен.; высяканне, -ння ср.; паказ, -зу муж.; адлюстраванне, -ння ср.; апісанне, -ння ср. 2) (действие) выяўленне, -ння ср.; выказванне, -ння ср."[6]

У Вікіпедыі ўжываюць вельмі разнастайныя выявы, у т.л. як сканы, фота, відэа, так і схемы (відарысы) таксама. І "ўставіць у артыкул выяву" маецца на ўвазе гатовая для прагляду выява, а не працэс выяўлення чагосьці (гэта зрабіў аўтар) або тэхнічнай арганізацыі вываду (гэта зрабілі распрацоўнікі рухавіка і вытворцы матрыцы). Максім Л. (размовы) 12:57, 21 лютага 2023 (+03)

Наконт дзеяння і азначэння слова «выява» глядзіце таксама ТСБМ і ТСБЛМ, на якія я даваў спасылкі вышэй у апошнім каментары, там крыху іншае азначэнне.

Наконт статыстыкі словаўжывання, лепей глядзець не slounik, а корпусы. Але тут патрэбны корпусы прафесійнай літаратуры, якіх у нас амаль няма. Plaga med (размовы) 13:31, 21 лютага 2023 (+03)

Там менавіта слушнае азначэнне, яўна пазначана, што "выява" проста назоўнік, не дзеяслоў, не дзеянне ад дзеяслова, не пераносны сэнс. У значэнні 1) гэта натуральная выява, сінанімічная "праява", а ў значэнні 2) штучная выява чагосьці -- "узноўлены, у т.л. мастацкімі сродкамі, выгляд/аблічча" -- якраз тое, пра што тут гаворым. Тое што ўжыта "узнаўленне" не паказвае на выяву як на дзеянне, а той самы казус, што з падвойным значэнне "изображение" у рускай, т.б. тут "узнаўленне" не дзеяслоў, а назоўнік. Параўнайце, напрыклад, з "хада", "бег" і інш. Максім Л. (размовы) 15:03, 21 лютага 2023 (+03)

Думаю, лепей весці падобныя абмеркаванні Размовы пра Вікіпедыю:Тэрміналогія, зараз там ёсць тэма Размовы пра Вікіпедыю:Тэрміналогія#Выява і відарыс. У цэлым, пераймяноўваць няма чаго, бо артыкула Выява не існуе, то бок выстаўленне да перайменавання некарэктнае. У катэгорыях кшталту Катэгорыя:Выявы:Класіфікацыя паводле тэм лепей бы замяніў на «Графічныя файлы» ці проста «Файлы». Наконт ужывання ў тэкстах артыкулаў, то, як слушна высветлена, абодва словы «відарыс» і «выява» існуюць і маюць розныя значэнні, неяк аўтаматычна вызначыць, ці варта замяняць адно на іншае ў канкрэтных артыкулах, немагчыма. Таму тут можна толькі парэкамендаваць прыхільнікам слова «відарыс» ужываць яго ў артыкулах, там дзе лічыце слушным.--Artsiom91 (размовы) 09:30, 21 лютага 2023 (+03)

Трэба гэта абмеркаваць, бо ў інтэрфейсе яно ёсць, каб у ім не ганяць туды-сюды, праз вайну правак, і каб была аднастайнасць. Адно што спасылкі на выяву і відарыс як артыкулы лішнія. Максім Л. (размовы) 11:29, 21 лютага 2023 (+03)

Накіраваў удзельніка з Транслэйтвікі сюды, каб можна было абмеркаваць гэтую змену, а не рабіць выключна на чыйсці асабісты густ. Тут не важна ўжо на чый -- мой ці яго, калі ўзнік гэты канфлікт. Па-мойму, памылка Гугла палягае выключна ў тым, што ў рускай "изображение" ўжываецца ў сэнсе і працэсу, і яго выніку. І яны з гэтага гледзішча вырашылі раздзяліць гэта ў беларускай, але ў беларускай няма такой сітуацыі -- ёсць "выяўленне" як працэс і "выява" як яго вынік. То бок, ніякага раздзялення і выдумлення новага сэнсу для старога слова не трэба, але яны гэта робяць. Тое ж можна назіраць у слоўніках, напісана "Узнаўленне сродкамі... аблічча/выгляду", хаця вядзецца пра "Узноўленае сродкамі... аблічча/выгляд" -- зноў жа, змяшаны працэс і яго вынік, праз усё тое ж калькаванне рускай найперш ва ўласнай галаве. Максім Л. (размовы) 13:27, 21 лютага 2023 (+03)

Перад раллі → Перад ралі

Вынік

Перанесена згодна з правіламі арфаграфіі. DobryBrat (размовы) 09:59, 20 лютага 2023 (+03)

ФК Шлёнск Уроцлаў → ФК Слёнск Уроцлаў

Паводле польска-беларускай практычнай транскрыпцыі ніякага Ш у назве няма. --Чаховіч Уладзіслаў (размовы) 13:36, 5 лютага 2023 (+03)

«Шлёнск» гэта вымаўленне згодна з сілезскім дыялектам, звычайна гэтая назва так і перадаецца, але можна і польскае «Слёнск».--Artsiom91 (размовы) 20:57, 5 лютага 2023 (+03)

Архіў

Не дапускайце да перапаўнення!

Радкі закрытых тэм перамяшчаюцца ў архіў.