Вітольд Францавіч Ашмарын

Вітольд Францавіч Ашмарын
Вітольд Францавіч Ашмарын
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	1882
Месца нараджэння	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя;
Дата смерці	1930
Месца смерці	Масква, Маскоўская вобласць, РСФСР, СССР;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР;
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	журналіст, пісьменнік, перакладчык, кінематаграфіст
Грамадская дзейнасць
Партыя	Расійская сацыял-дэмакратычная рабочая партыя;

Вітольд Францавіч Ашмарын (Ахрамович) (1882, г. Санкт-Пецярбург — 2 сакавіка 1930, г. Масква) — савецкі літаратар, журналіст, кінематаграфіст, савецкі партыйны і дзяржаўны дзеяч^[1].

Біяграфія правіць

Нарадзіўся ў Санкт-Пецярбургу, з палякаў, дваранскай каталіцкай сям’і. Па заканчэнні 6-й маскоўскай гімназіі ў 1901 годзе паступіў на гісторыка-філалагічны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта, аднак у лютым 1902 за ўдзел у студэнцкай сходцы быў выключаны з універсітэта без права паступлення ў вышэйшыя навучальныя ўстановы (цікавасць да рознага роду «рухаў» выяўляў яшчэ ў гімназіі). Быў высланы ў Сібір^[1], жыў у Ялагінску, затым у Верхнеўдзінску. У 1903 пераведзены ў Ніжні Ноўгарад пад нагляд паліцыі і пачаў працаваць у ніжагародскай арганізацыі эсэраў, ведучы рэвалюцыйную прапаганду ў працоўных гуртках Сормава. Член РСДРП з 1903. У 1905 аднавіўся ў Маскоўскім універсітэце: спачатку на юрыдычным, затым на гісторыка-філалагічным факультэце, але ў 1910 звольнены канчаткова, так вучобу і не скончыўшы.

Да 1917 займаўся газетнай, кнігавыдавецкай, тэатральнай, кінематаграфічнай і перакладніцкай дзейнасцю. Перакладаў раманы С. Пшыбышэўскага, у 1910 годзе быў сакратаром выдавецтва «Мусагет», як журналіст супрацоўнічаў у «Голасе Масквы», уваходзіў у гурток сімвалістаў («рытмічны гурток» Аляксандра Блока).

Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі захапляецца кіно — сумесна з рэжысёрам У. Гардзіным утварыў «групу левых» (вядомая «Кинопятёрка»). Працаваў у Саюзе кінаработнікаў, член калегіі Кінакамітэта. У 1918—1920 гадах — кансультант па кіно пазашкольнага аддзела Наркамасветы, член калегіі Усерасійскага фотакінааддзела, потым загадчык аддзеламі мастацтва, рабочага жыцця і партыйнай жыцця рэдакцыі «Известий ВЦИК», літаратурны супрацоўнік выдавецтва «Недра» сцэнарыст фільмаў «Скрадзенае юнацтва» (1917), «Азіадэ» (1918), «Дзевяноста шэсць» (1919).

З 1920 у БССР^[1]. У 1920—1921 — член Прэзідыума і сакратар ЦВК Беларусі^[1], член кантрольнай камісіі КП Беларусі, рэдактар партыйнага органа «Звязда»^[1], член Калегіі ЧК Беларусі. У пачатку 1921 прызначаны адказным кіраўніком БелРОСТА. Арганізатар і першы кіраўнік Беларускага аддзялення Расійскага тэлеграфнага агенцтва, член калегіі Дзяржаўнага выдавецтва БССР (1921)^[1]. З верасня 1921 года — член Сібірскага бюро ЦК РКП(б), рэдактар газеты «Советская Сібір». У 1922 — старшыня Камісіі дапамогі галадаючым пры ВЧК. З сакавіка 1922 года па люты 1924 — начальнік Інфармацыйнага аддзела Сакрэтна-аператыўнага кіравання ГПУ — АГПУ^[1]. У красавіку 1924 адкамандзіраваны на працу ў ЦК РКП(б).

Пакутаваў наркатычнай залежнасцю (морфій), скончыў жыццё самагубствам — застрэліўся з імянной зброі на лаўцы Пятроўскага парку, любімага месца маскоўскіх сімвалістаў.

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Ашмарин Витольд Францевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 35. — 737 с.

Літаратура правіць

Энциклопедия секретных служб России. — Москва: АСТ, 2004. — ISBN 5-17-018975-3.
Высылка вместо расстрела. Депортация интеллигенции в документах ВЧК-ГПУ. 1921—1923/ Вступ. Ст., сост. В. Макарова, В. Христофорова; коммент. В. Макарова. М.: Русский путь, 2005. С. 422

[БС-1] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Ашмарин Витольд Францевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 35. — 737 с.

[1]