Вышнівэць

пасёлак гарадскога тыпу ў Цярнопальскай вобласці Украіны

Вішнявец ці Вышнівэць[1] (укр.: Вишнівець) — пасёлак гарадскога тыпу ў Збаражскім раёне Цярнопальскай вобласці Украіны на рацэ Гарынь. Цэнтр тэрытарыяльнай грамады. Даўняя сядзіба князёў Вішнявецкіх.

Пасёлак гарадскога тыпу
Вышнівэць
укр.: Вишнівець
Герб
Герб
Палац Вішнявецкіх
Палац Вішнявецкіх
Краіна
Вобласць
Раён
Каардынаты
Першая згадка
ПГТ з
Плошча
км²
Вышыня цэнтра
309 м
Насельніцтва
3200 чалавек (2022)
Часавы пояс
Тэлефонны код
+380-3550
Паштовы індэкс
47313
КААТУУ
6122455300
Вышнівэць на карце Украіны ±
Вышнівэць (Украіна)
Вышнівэць
Вышнівэць (Цярнопальская вобласць)
Вышнівэць

Гісторыя

правіць

Першае пісьмовае згадванне аб паселішчы адносіцца да 1395 г. Тады Вішнявец быў уласнасцю князя Карыбута Альгердавіча. У прывілеях караля Уладзіслава III Варненчыка ад 9 ліпеня 1463 г. ёсць запіс, што пасля смерці ўладальніка Вішняўца князя В. Нясвіжскага горад пераходзіць да яго сына Солтана, які ўпершыню пачаў называцца Вішнявецкім. З імем Дзмітрыя Вішнявецкага звязваюць заснаванне Запарожскай Сечы. Ад канца XV ст. Вішнявец карыстаўся магдэбургскім правам. 23 жніўня 1494 г. адбылася бітва з татарамі каля горада, няўдалая для польска-літоўскага войска, потым татары напалі на мястэчка і нанеслі значныя разбурэнні.

З 1569 г. — у складзе Рэчы Паспалітай, становіцца важным гандлёвым і культурным цэнтрам Паўднёвай Валыні. У 1640 г. Іерамія Вішнявецкі перабудаваў і ўмацаваў замак. Падчас паўстання Багдана Хмяльніцкага мястэчка займала казацкае войска. У 1672 г. замак з-за здрады ўзяты татарамі, уся шляхта была знішчаная.

У 1653, 1657, 1658, 1672, 1675 гадах на Вішнявец нападалі турэцка-татарскія орды. Падчас нападу летам 1675 г. абаронай кіраваў войт Ежы Баркоўскі, 11 дзён невялікі гарнізон замка не дазваляў яго ўзяць пераважным колькасна часткам ворага. Падобна, 31 жніўня за здрады габрэяў Вішнявец трапіў у рукі ворагаў — туркаў. Шляхту, якая была зачыненая ў замку, забілі. У 1742 г. шляхцічы заснавалі ў горадзе першую масонскую ложу на землях Украіны. У 1744 г. пасля смерці апошняга з роду Вішнявецкіх — Міхала Сервацыя — мястэчка перайшло ва ўласнасць князёў Мнішакаў. У мястэчку было 3 царквы і кляштар з фарным касцёлам кармелітаў босых.

У 1793 г. Вішнявец у выніку падзелу Рэчы Паспалітай пераходзіць ва ўладанне Расійскай імперыі. Пасля становіцца цэнтрам воласці ў складзе Крамянецкага павета Валынскай губерні. У 1852 г. мястэчка становіцца ўласнасцю княгіні Абамелек, у 1857 — В. Плятэра, 1876 г. — генерала І. дэ Толля.

У 1921—1939 гг. — у складзе міжваеннай Польшчы.

Гл. таксама

правіць

Крыніцы

правіць