Гарні
Гарні́[1] (трансліт.: Harni, руск.: Горни) — вёска ў Лідскім раёне Гродзенскай вобласці. Уваходзіць у склад Траццякоўскага сельсавета.
Вёска
Гарні
| ||||||||||||||||||||||
Геаграфія правіць
Паселішча знаходзіцца за 4 км ад Ліды. Рэльеф раўнінны. На паўднёвым усходзе лясны масіў, на поўначы, усходзе і поўдні мясцовасць меліяраваная. Каля вёскі бярэ выток рака Астраўлянка (прыток Лідзеі).
Гісторыя правіць
Вядомы з XVIII стагоддзя. У 1765 годзе вёска, цэнтр «дзяржавы» ў Лідскай эканоміі, у Вялікім Княстве Літоўскім.
Міхал Шымялевіч пісаў, што ў даўнейшыя часы дарога з Ліды на Слонім, ці так званы Беліцкі гасцінец, бегла з Ліды на Гарні, Палубнікі і Любары, да моста цераз Дзітву[2]. Згодна вопісу парафій Лідскага дэканата ў 1784 «старая» дарога да Беліцы, цягнулася цераз Гарні, Багдзі і злучалася з новай каля Мінойтаў[3].
Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) вёска ў Расійскай імперыі. Належала да Лідскай воласці Лідскага павета Віленскай губерні.
У Першую сусветную вайну з верасня 1915 года да канца 1918 года акупавана германскімі войскамі. Са студзеня 1919 года ў складзе БССР, у красавіку занята польскімі войскамі. З ліпеня да верасня 1920 года кантралявалася Чырвонай Арміяй, затым ізноў польскімі войскамі. З 1921 года ў складзе Польскай Рэспублікі, належала да Лідскай гміны Лідскага павета Навагрудскага ваяводства.
З 1939 года — у БССР. Акупавана нацыстамі з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года.
У 1970 годзе працавалі лясніцтва, ферма. Сельскагаспадарчыя землі ў складзе калагаса «Запаветы Ільіча».
Славутасці правіць
«Парк Гарні» — рэгіянальны лясны экалагічны адукацыйны цэнтр[4]. Закладзены ў 1881 годзе па ініцыятыве дзяржаўнай лясной аховы ў Расійскай імперыі. Займае 6,7 га[5].
Каштоўнае мяшанае насаджэнне, у складзе якога дуб, елка, асіна. У падлеску ляшчына, бружмель, брызгліна[6].
Заўвагі правіць
- ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9 (DJVU).
- ↑ pawet.net
- ↑ pawet.net
- ↑ gorni.lidaleshoz.by Архівавана 23 чэрвеня 2020.
- ↑ belta.by
- ↑ Лідскае лесанасаджэнне // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 3. Катэнарыя — Недайка / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1984. — 588 с., іл. — 10 000 экз.
Літаратура правіць
- Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 9: Гродзенская вобласць, кн. 2 / рэдкал.: У. У. Андрыевіч (гал. рэд.) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2016. — 848 с.: іл. — 1 500 экз. — ISBN 978-985-11-0908-7.
Спасылкі правіць
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гарні