Гастон Думерг

Гастон Думерг (фр.: Gaston Doumergue; 1 жніўня 1863 — 18 чэрвеня 1937) — французскі дзяржаўны і палітычны дзеяч, прэзідэнт Францыі (Трэцяя рэспубліка, 1924—1931).

Гастон Думерг
Gaston Doumergue
13-ы прэзідэнт Францыі 12-ы прэзідэнт Трэцяй рэспублікі 13 чэрвеня 1924 — 13 чэрвеня 1931
Папярэднік	Аляксандр Мільеран
Пераемнік	Поль Думер
Князь Андоры 13 чэрвеня 1924 — 13 чэрвеня 1931
Сумесна з	Жусці Гвітарт-і-Вілардэво
Папярэднік	Аляксандр Мільеран
Пераемнік	Поль Думер
79-ы прэм'ер-міністр Францыі 48-ы прэм'ер-міністр Трэцяй рэспублікі 9 снежня 1913 — 9 чэрвеня 1914
Прэзідэнт	Раймон Пуанкарэ
Папярэднік	Луі Барту
Пераемнік	Аляксандр Рыбо
112-ы міністр замежных спраў Францыі 3 жніўня — 26 жніўня 1914
Кіраўнік урада	Рэнэ Вівіяні
Папярэднік	Рэнэ Вівіяні
Пераемнік	Тэафіль Дэлькасэ
109-ы міністр замежных спраў Францыі 9 снежня 1913 — 9 чэрвеня 1914
Папярэднік	Аляксандр Рыбо
Пераемнік	Стэфан Пішон
108-ы прэм'ер-міністр Францыі 78-й прэм'ер-міністр Трэцяй рэспублікі 9 лютага — 8 лістапада 1934
Прэзідэнт	Альбер Лебрэн
Папярэднік	Эдуар Даладзье
Пераемнік	П'ер Эцьен Фландэн
10-ы міністр калоній Францыі 7 чэрвеня 1902 — 24 студзеня 1905
Кіраўнік урада	Эміль Комб
Папярэднік	Альберт Дэкрэ
Пераемнік	Эцьен Клемантэль
23-і міністр калоній Францыі 26 жніўня 1914 — 20 сакавіка 1917
Кіраўнік урада	Рэнэ Вівіяні Астрыд Брыян
Папярэднік	Морыс Рэно
Пераемнік	Андрэ Мажыно
Нараджэнне	1 жніўня 1863(1863-08-01)[…] Эг-Віў[d], canton of Sommières[d], arrondissement of Nîmes[d], дэпартамент Гар, рэгіён Лангедок — Русільён, Францыя
Смерць	18 чэрвеня 1937(1937-06-18)[…] (73 гады) Эг-Віў[d], canton of Sommières[d], arrondissement of Nîmes[d], дэпартамент Гар, рэгіён Лангедок — Русільён, Францыя
Месца пахавання	Эг-Віў[d]
Маці	Françoise Pattus[d]
Жонка	Jeanne Doumergue[d]
Веравызнанне	пратэстанцтва
Партыя	Радыкальная партыя[d]
Член у	Акадэмія навук заморскіх тэрыторый[d] Акадэмія маральных і палітычных навук[d] L'Écho du Grand Orient[d] Bar Association of Nîmes[d]
Адукацыя	юрыдычны факультэт Парыжскага ўніверсітэта[d]
Дзейнасць	палітык
Аўтограф
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пачынаў як радыкал, у пазнейшыя гады — кансерватар без пэўнай партыі. Першы міністэрскі партфель (міністра калоній) атрымаў у 1902 годзе. У снежні 1913 — чэрвені 1914 — прэм'ер-міністр і міністр замежных спраў; затым зноў узначальваў МЗС у першыя месяцы 1-й сусветнай вайны. У 1914—1917 гадах зноў міністр калоній; у пачатку лютага (паводле н. ст.) 1917 года ўзначаліў французскую дэлегацыю на Петраградскай канферэнцыі саюзных дзяржаў.

У 1923—1924 гадах старшыня Сената.

Выбраны прэзідэнтам рэспублікі пасля адстаўкі А. Мільерана і займаў пасаду адзін поўны сямігадовы тэрмін.

На другі тэрмін не балатаваўся, але застаўся ў палітыцы і пасля зыходу з Елісейскага палаца яшчэ раз быў прэм'ер-міністрам (люты—лістапад 1934, узначальваў кансерватыўны «ўрад нацыянальнага адзінства»). Гэты кароткі перыяд быў нестабільны, характарызаваўся ростам фашысцкіх настрояў ва Францыі і фарміраваннем левага антыфашысцкага фронту; у кастрычніка 1934 года харвацкімі нацыяналістамі (усташамі) у Марселі быў забіты міністр замежных спраў ва ўрадзе Думерга, Луі Барту.

Пасля адстаўкі свайго кабінета Думерг сышоў на спакой і памёр у сваім родным горадзе Эг-Віў (поўдзень Францыі, дэпартамент Гар).

Думерг быў адзіным прэзідэнтам Францыі — пратэстантам і адзіным кіраўніком французскай дзяржавы з часоў Хлодвіга, якія не належаў да рымска-каталіцкай царквы (не лічачы Генрыха IV, які перайшоў у каталіцызм).

Думерг быў масонам і належаў да масонскай ложы «Рэха» Вялікага Усходу Францыі.

Акрамя таго, Гастон Думерг стаў адным з двух прэзідэнтаў (другім быў Нікаля Сарказі), якія ўступілі ў шлюб на пасадзе. 1 чэрвеня 1931 года 68-гадовы прэзідэнт Францыі, раней халасты, ажаніўся з Жанай-Мары Гасаль (1879—1963). Як і ў выпадку з Сарказі, шлюб быў заключаны мэрам VIII акругі, які адмыслова наведаў Елісейскі палац.