Генерал Ордэна езуітаў
Генерал Таварыства Ісуса — афіцыйны тытул галавы Таварыства Ісуса, таксама вядомага як Ордэн езуітаў.
Генерал ордэна абіраецца на генеральнай кангрэгацыі і займае пасаду пажыццёва або да добраахвотнай адстаўкі. Знаходзіцца ў прамым падпарадкаванні рымскага папы і не залежыць ад якіх-небудзь царкоўных структур. Здзяйсняе аднаасобную ўладу ў Таварыстве, падобна да таго, як дзейнічае епіскап у межах падначаленай яму епархіі. У гісторыі Таварыства Ісуса быў 31 генерал. Яшчэ 4 езуіты кіравалі ордэнам у Расійскай імперыі у перыяд яго роспуску (1773—1814).
Падаўляючая большасць генералаў выконвала свае абавязкі да смерці. Падалі ў адстаўку ў сувязі са станам здароўя і ўзростам трое — Пэдра Арупэ (1983), Петэр Ганс Кольвенбах (2008) і Адольфа Ніколас (2016). Дзеючым, 31-ым, генералам Таварыства Ісуса з’яўляецца Артура Соса, абраны 14 кастрычніка 2016 г.
Спіс генералаў Таварыства Ісуса
правіцьАд заснавання ордэна да яго роспуску
правіць# | Генерал | Выява | Пачатак | Канец | Месца нараджэння[1] | Працягласць праўлення (дні) |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Ігнацій Лаёла | 19 красавіка 1541 | 31 ліпеня 1556 | Аспейтыа, Іспанія | 5 582 | |
2 | Дыега Лаінэс | 2 ліпеня 1558 | 19 студзеня 1565 | Альмасан, Іспанія | 2 393 | |
3 | Франсіска дэ Борха | 2 ліпеня 1565 | 1 кастрычніка 1572 | Гандзіа, Іспанія | 2 648 | |
4 | Эверард Меркурыян | 23 красавіка 1573 | 1 жніўня 1580 | Ля Рош-ан-Ардэн, Бельгія | 2 657 | |
5 | Клаудыа Аквавіва | 19 лютага 1581 | 31 студзеня 1615 | Атры, Італія | 12 399 | |
6 | Муцыа Вітэлескі | 15 лістапада 1615 | 9 лютага 1645 | Рым, Італія | 10 679 | |
7 | Вінчэнца Карафа | 7 студзеня 1646 | 8 чэрвеня 1649 | Неапаль, Італія | 1 248 | |
8 | Франчэска Пікаламіні | 21 снежня 1649 | 17 чэрвеня 1651 | Сіена, Італія | 543 | |
9 | Алесандра Гаціфрэдзі | 21 студзеня 1652 | 12 сакавіка 1652 | Рым, Італія | 51 | |
10 | Госвін Нікель | 17 сакавіка 1652 | 31 ліпеня 1664 | Юліх, Германія | 4 519 | |
11 | Джавані Паала Аліва | 31 ліпеня 1664 | 26 лістапада 1681 | Генуя, Італія | 6 327 | |
12 | Шарль дэ Наель | 5 ліпеня 1682 | 12 снежня 1686 | Брусэль, Бельгія | 1 621 | |
13 | Цірса Гансалес дэ Санталья | 6 ліпеня 1687 | 27 кастрычніка 1705 | Арганса, Іспанія | 6 688 | |
14 | Мікеланджэла Тамбурыні | 31 студзеня 1706 | 28 лютага 1730 | Модэна, Італія | 8 521 | |
15 | Франц Рэц | 7 сакавіка 1730 | 19 лістапада 1750 | Прага, Чэхія | 7 562 | |
16 | Ігнацыа Вісконці | 4 ліпеня 1751 | 4 мая 1755 | Мілан, Італія | 1 389 | |
17 | Луіджы Чэнтурыёнэ | 30 лістапада 1755 | 2 кастрычніка 1757 | Генуя, Італія | 672 | |
18 | Ларэнца Рычы | 21 мая 1758 | 16 жніўня 1773 | Фларэнцыя, Італія | 5 566 |
Генеральныя вікарыі і генералы ў Расіі
правіць21 ліпеня 1773 г. Папа Рымскі Клімент XIV выдаў брэвэ Dominus ac Redemptor, якое скасавала Таварыства Ісуса. Паколькі расійская імператрыца Кацярына ІІ забараніла яго абвяшчэнне ў межах сваёй дзяржавы, што не дазволіла касацыйнаму дакументу набыць моц, і нават выступіла апякункай езуітаў, паступова ў Расійскай імперыі замацавалася новая езуіцкая іерархія. На чале ордэна стаў генеральны вікарый. Пасля настойлівых просьбаў расійскага двара ў 1783 г. рымскі пантыфік даў сваю вусную згоду (лац.: vivae vocis oraculo) на існаванне гэтай пасады.
7 сакавіка 1801 г. Папа Пій VІІ сваім брэвэ Catholicae fidei даў афіцыйны дазвол на дзейнасць Таварыства Ісуса ў Расійскай імперыі і на абранне замест генеральнага вікарыя генерала Таварыства Ісуса ў Расіі. Гэта стала першым значным крокам да поўнага аднаўлення Ордэна езуітаў.
# | Генеральны вікарый (Генерал) | Выява | Пачатак | Канец | Месца нараджэння[1] | Працягласць праўлення (дні) |
---|---|---|---|---|---|---|
- | Станіслаў Чарневіч | 17 кастрычніка 1782 | 21 кастрычніка 1785 | Коўна, Літва | 1 100 | |
- | Габрыэль Лянкевіч | 8 кастрычніка 1785 | 21 кастрычніка 1798 | Полацк, Беларусь | 4 761 | |
- | Францішак Караў | 12 лютага 1799 | 11 жніўня 1802 | Орша, Беларусь | 1 275 | |
- | Габрыэль Грубер | 22 кастрычніка 1802 | 6 красавіка 1805 | Вена, Аўстрыя | 897 | |
- | Тадэвуш Бжазоўскі | 14 верасня 1805 | 7 жніўня 1814 | Кёнігсберг, Прусія | 2 008 |
Пасля аднаўлення Таварыства Ісуса
правіцьБулай Sollicitudo omnium ecclessiarum ад 7 жніўня 1814 г. Папа Пій VII аднавіў ордэн ва ўсіх яго правах і прывілеях. Тадэвуш Бжазоўскі ўзначаліў усё Таварыства, але расійскія ўлады так і не дазволілі яму пакінуць межы дзяржавы і заняць сваё належнае месца ў Рыме.
# | Генерал | Выява | Пачатак | Канец | Месца нараджэння[1] | Працягласць праўлення (дні) |
---|---|---|---|---|---|---|
19 | Тадэвуш Бжазоўскі | 7 жніўня 1814 | 5 лютага 1820 | Кёнігсберг, Прусія | 2 008 | |
20 | Луіджы Фортыс | 18 кастрычніка 1820 | 27 студзеня 1829 | Верона, Італія | 3 023 | |
21 | Ян Філіп Ротан | 9 ліпеня 1829 | 8 мая 1853 | Амстэрдам, Нідэрланды | 8 704 | |
22 | Петэр Ян Бекс | 2 жніўня 1853 | 4 сакавіка 1887 | Схерпэнхёўвел-Зіхэм, Бельгія | 12 267 | |
23 | Антон Андэрледзі | 4 сакавіка 1887 | 18 студзеня 1892 | Берысаль, Швейцарыя | 1 781 | |
24 | Луіс Марцін | 2 кастрычніка 1892 | 18 красавіка 1906 | Мельгар-дэ-Фернаменталь, Іспанія | 4 945 | |
25 | Франц Вернц | 8 верасня 1906 | 20 жніўня 1914 | Ротвайль, Германія | 2 903 | |
26 | Уладзімеж Ледухоўскі | 11 лютага 1915 | 13 снежня 1942 | Лосдорф, Австрыя | 10 167 | |
27 | Жан-Батыст Янсэнс | 15 верасня 1946 | 5 кастрычніка 1964 | Мехелен, Бельгія | 6 595 | |
28 | Педра Арупэ | 22 мая 1965 | 3 верасня 1983 | Більбаа, Іспанія | 6 678 | |
29 | Петэр Ганс Кольвенбах | 13 верасня 1983 | 14 студзеня 2008 | Друтэн, Нідэрланды | 8 889 | |
30 | Адольфа Ніколас | 19 студзеня 2008 | 3 кастрычніка 2016 | Вільямур’ель-дэ-Серата, Іспанія | 3 169 | |
31 | Артура Соса | 14 кастрычніка 2016 | - | Каракас, Венесуэла | - |