Георгій Фёдаравіч Мірчынк

Георгій Фёдаравіч Мі́рчынк (13 (25) красавіка 1889, Масква — 10 красавіка 1942, Саратаў) — беларускі і савецкі геолаг, доктар геалагічных навук (1936), правадзейны член АН БССР (1940). Член прэзідыума савецкай секцыі Міжнароднай асацыяцыі па вывучэнні чацвярцічнага перыяду з 1932, віцэ-прэзідэнт з 1939, прэзідэнт з 1941. Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1937). Аўтар 146 апублікаваных прац, з іх больш за 20 па тэрыторыі Беларусі.

Георгій Фёдаравіч Мірчынк
Дата нараджэння	13 (25) красавіка 1889
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	10 красавіка 1942(1942-04-10) (52 гады)
Месца смерці	Саратаў, Саратаўская вобласць, РСФСР, СССР
Грамадзянства	Расійская імперыя  Расійская рэспубліка  РСФСР  СССР
Дзеці	Sofia Mirchink[d]
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	геалогія
Месца працы	МДУ Маскоўская горная акадэмія[d] Канстанцінаўскі межавы інстытут[d] Маскоўскі геолагаразведачны інстытут[d] Геалагічны інстытут РАН[d]
Альма-матар	Акадэмія камерцыйных навук[d] фізіка-матэматычны факультэт Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта[d]
Навуковы кіраўнік	Аляксей Паўлаў[d]
Вядомыя вучні	Valerian Gromov[d], Iriva Ivanova[d], Alexander Moskvitin[d], Ksenia Nikiforova[d] і Eugene Shanzer[d]
Узнагароды
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Паходзіў з сям'і педагога-асветніка, лужычанскага паходжання. Скончыў (з залатым медалём) Маскоўскую практычную акадэмію камерцыйных навук у 1907 годзе. Скончыў (з залатым медалём за кандыдацкую працу) фізіка-матэматычны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта ў 1912. Пры кафедры геалогіі, прыват-дацэнт (1915). Дацэнт, прафесар (1918), загадчык кафедрай, прарэктар Маскоўскага ўніверсітэта (да 1930), Маскоўскай горнай акадэміі (1928), Межавага інстытута, прафесар і загадчык кафедры Маскоўскага геолагавыведніцкага інстытута (1930—1941), загадчык аддзела чацвярцічнай геалогіі Геалагічнага інстытута АН СССР (1934—1941). Выкладаў курсы палеанталогіі, геалогіі СССР, гістарычнай геалогіі. Асабліва вядомым быў ягоны курс лекцый па чацвярцічнай геалогіі.

Быў арыштаваны ў Маскве 23 чэрвеня 1941, памёр у Саратаўскай турме. Быў цалкам рэабілітаваны ў 1990.

У навуцы

У пачатку навуковай дзейнасці вывучаў верхнекрэйдавыя і ніжнетрацічныя адклады Крыму і Пензенскай губерні (у студэнцкія гады), фасфарытавых адкладаў Беларусі і Украіны (1912—1919). У далейшым займаўся даследваннямі чацвярцічнага (антрапагенавага) перыяду геалагічнай гісторыі, стварыў унікальны комплексны метад вывучэння гэтага перыяду.

Заснаваў савецкую школу геолагаў-чацвярцічнікаў (вядомыя прадстаўнікі: М. М. Страхаў, У. В. Менер, В. І. Громаў, А. І. Масквіцін, Я. В. Шанцэр, М. І. Нікалаеў, К. В. Нікіфарава, М. М. Жукаў). Асаблівае значэнне мелі яго працы па геалагічным картаванні, найперш, такія выдатныя абагульненні геалогіі чацвярцічнага перыяду, як карты чацвярцічных адкладаў еўрапейскай часткі СССР, у т.л. Усходняй Беларусі (1923, 1927) і міжнароднай чацвярцічнай карты Еўропы

Зрабіў значны навукова-гаспадарчы ўнёсак, напрыклад, рабіў даследванні для высвятлення ўмоваў водазабеспячэння, удзельнічаў у распрацоўцы праблемы водазабеспячэння Мінска (1928), вышуканні будматэрыялаў, фасфарытавых залежаў і росыпных радовішчаў, вывучаў тэхніка-геалагічныя абставіны дзеля пракладвання шашовых і чыгуначных ліній, быў кансультантам на мностве гідратэхнічных будоўляў, напрыклад, каналу Масква-Волга (узнагароджаны ордэнам), Куйбышаўскага і Салікамскага гідравузлоў і інш.

Зрабіў істотны ўнёсак у развіццё геалогіі ў Беларусі, апублікаваў шэраг прац па вывучэнні фасфарытавых залежаў Магілёўскай вобласці, геалагічным даследванні ўздоўж будаваных у Беларусі чыгуначных ліній (1917, 1918, 1921, 1930-я), геалагічнай і гідрагеалагічнай здымцы шэрагу лістоў, суадносінах рачных тэрасаў і стаянак палеалітычнага чалавека ў басейне Дзісны і Сожа (1929), стратыграфіі, карэляцыі чацвярцічных адкладаў еўрапейскай часткі СССР (1933, укладаў усходнюю частку Беларусі) і інш.

Літаратура

• Ляўкоў Э. А. Мірчынк // БелСЭ Т.7. — С. 261.
• Гарецкий Р. Г. Предисловие // Академик Г. Ф. Мирчинк: Знаток истории Земли / Сост. Л. Н. Турбина; Под ред. Р. Г. Гарецкого. — Мн.: Беларуская навука, 1999. ISBN 985-08-0147-6.

Спасылкі

• Георгій Фёдаравіч Мірчынк у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)