Гляйхшальтунг
Гляйхшальтунг (ням.: Gleichschaltung, арыгінальнае гучанне, ад Gleich — роўны, аднолькавы і Schaltung — схема, падлучэнне, уключэнне) — тэрмін, які выкарыстоўваўся нацыянал-сацыялістамі ў Германіі для абазначэння захопу кантролю над грамадскімі і палітычнымі працэсамі. На практыцы гляйхшальтунг уяўляў сабой гвалтоўнае ўцягванне ў сістэму нацысцкай ідэалогіі, палітыкі, кіравання, быў уведзены для барацьбы з плюралізмам і індывідуалізмам. Тэрмін вынайдзены рэйхсміністрам юстыцыі Францам Гюртнерам і ўпершыню выкарыстаны 31 сакавіка 1933 года ў назве Першага закона аб гляйхшальтунгу (папярэдні закон аб уцягванні зямель у імперыю) (Erstes Gleichschaltungsgesetz, Vorläufiges Gesetz zur Gleichschaltung der Länder mit dem Reich), згодна з якім нямецкія землі пазбаўляліся суверэнітэту на карысць вертыкалі[1].
Пад лозунгам гляйхшальтунга былі праведзены і многія іншыя прававыя пераўтварэнні, напрыклад, быў прыняты закон аб прызнанні НСДАП публічна-прававой карпарацыяй (Закон аб забеспячэнні адзінства партыі і дзяржавы[2]), былі сумешчаныя пасады рэйхспрэзідэнта і рэйхсканцлера (Закон аб чале Германскай імперыі[3]).
Гэты тэрмін ужываўся і для ўзаконьвання барацьбы з апазіцыяй і праціўнікамі рэжыму нацыянал-сацыялізму, падаўлення непадуладных арганізацый. Напрыклад, прымусовыя аб’яднання прафсаюзаў у Германскі працоўнай фронт (Закон аб парадку нацыянальнага працы[4]) і сялянскіх саюзаў у Імперскае харчовае саслоўе[5] (Reichsnährstand) праведзены ў рамках гляйхшальтунга.
Гляйхшальтунг меў на ўвазе і масіўную ідэалагічную працу, у першую чаргу сярод моладзі, якая ўключаецца ў падуладныя нацыстам аб’яднанні і саюзы, прапагандаваўся адмова ад індывідуальных памкненняў і ажыццяўленне ў жыццё установак кіруючага рэжыму, укараняўся яго ідэалогія (гл., напрыклад, гітлерюгенд або Нацыянал-сацыялістычны саюз студэнтаў Германіі).
Звышзадачай гляйхшальтунга было стварэнне грамадства, лаяльнага рэжыму, гатовага прытрымлівацца ўказанням кіруючай вярхушкі і, акрамя таго, ажыццяўляе самакантроль — малейшую праяву апазіцыйных настрояў павінна было спыняцца без якіх-небудзь указанняў зверху.
Гл. таксама правіць
- Мова нацысцкай Германіі
Зноскі
- ↑ Текст Предварительного закона о вовлечении земель в империю
- ↑ Текст Закона об обеспечении единства партии и государства
- ↑ Текст Закона о главе Германской империи
- ↑ Текст Закона о порядке национального труда Архівавана 6 ліпеня 2011.
- ↑ Германия " Blog Archive " Имперское сословие Архівавана 8 кастрычніка 2013.
Спасылкі правіць
- Karl Kroeschell, Deutsche Rechtsgeschichte 3 (seit 1650), 2nd ed. 1989, ISBN 3-531-22139-6
- Karl Kroeschell, Rechtsgeschichte Deutschlands im 20. Jahrhundert, 1992 г., ISBN 3-8252-1681-0
- Lebendiges virtuelles Museum Online Архівавана 25 мая 2014.: Die Errichtung des Einparteienstaats 1933
- Claudia Koonz. The Nazi Conscience. Cambridge, Mass.: The Belknap Press of Harvard University Press, 2003.
- Karl Dietrich Bracher. «Stages of Totalitarian „Integration“ (Gleichschaltung): The Consolidation of National Socialist Rule in 1933 і 1934» pages 109-28 from Republic To Reich The Making of the Nazi Revolution Ten Essays edited by Hajo Holborn, New York: Pantheon Books, 1972.
- Everett Hughes. The «Gleichschaltung» of the German Statistical Yearbook: A Case in Professional Political Neutrality. The American Statistician Vol. IX (December, 1955, стар. 8-11.