Патсдам

Патсдам
Сцяг	Герб
Краіна	Германія
Каардынаты	52°24′00″ пн. ш. 13°04′00″ у. д.HGЯO
Кіраўнік	Mike Schubert[d]
Першае згадванне	993
Плошча	187,28 км²
Вышыня цэнтра	35 м
Водныя аб’екты	Хафель, Sacrow–Paretz Canal[d], Teltow Canal[d], Nuthe[d], Wublitz[d], Heiliger See[d], Aradosee[d], Templiner See[d], Groß Glienicker See[d], Tiefer See[d], Griebnitzsee[d], Sacrower See[d], Lehnitzsee[d], Fahrlander See[d], Weißer See[d] і Jungfernsee[d]
Насельніцтва	153 172 чалавек (2009)
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Тэлефонны код	+49 (0)331
Паштовыя індэксы	14401-14482
Афіцыйны сайт	potsdam.de; (ням.) (англ.)
	Патсдам на Вікісховішчы

Патсда́м (ням.: Potsdam [ˈpɔtsdam], н.-луж.: Podstupim) — горад на усходзе Германіі з насельніцтвам каля 150 000 чалавек. Сталіца федэральнай зямлі Брандэнбург.

ГісторыяПравіць

Патсдам быў заснаваны меркавана ў X стагоддзі на месцы вёскі Славік балтыйскімі славянамі і атрымаў славянскую назву «Падступім», ці «Пазтупімі». Першыя згадкі пра яго адносяцца да 993 года, калі імператар Атон III дараваў гэту зямлю Кведлінбургскаму абацтву. У далейшым Патсдам згадваўся як маленькі (цяпер ужо германскі) гарадок, пакуль 1345 годзе не атрымаў статус горада. Аднак яшчэ ў 1573 годзе ён заставаўся маленькім гандлёвым горадам (2000 жыхароў); Трыццацігадовая вайна (1618—1648) знішчыла прыкладна палову горада.

Лёс Патсдама змяніўся кардынальным чынам, калі ён у 1660 г. быў выбраны паляўнічай рэзідэнцыяй Фрыдрыха Вільгельма I, прынца Брандэнбурга. Таксама там размяшчаліся прускія казармы. Горад пасля стаў рэзідэнцыяй прускай каралеўскай сям'і. Велічныя будынкі былі галоўным чынам пабудаваны ў час кіравання Фрыдрыха Вялікага. Палацы і парк Сан-Сусі (з фр. «без клопатаў», Георга Венцэслауса фон Кнобельсдорфа, 1744) — знакамітыя сваімі англійскімі садамі і інтэр'ерамі ў стылі ракако.

Гістарычная карта Патсдама (1888)

У той час як Берлін быў сталіцай Прусіі, а пазней і Германскай імперыі, суд заставаўся ў суседнім Патсдаме, таксама шмат урадавых чыноўнікаў асталявалася ў Патсдаме. Горад страціў статус другой сталіцы ў 1918 г., калі Першая сусветная вайна была скончана, і імператар Вільгельм II быў зрынуты.

Сімвалічны пачатак эпосе Трэцяга рэйха паклаў афіцыйны поціск рукі, якім абмяняліся прэзідэнт Паўль фон Гіндэнбург і новы канцлер Адольф Гітлер 21 сакавіка 1933 года ў патсдамскай гарнізоннай царкве, які сімвалізаваў кааліцыю ваенных (рэйхсвер) і нацызму.

14 красавіка 1945 г. цэнтр Патсдама быў зруйнаваны англійскімі бамбардзіроўкамі. Палац Цэцыліенхоф быў месцам правядзення Патсдамскай канферэнцыі з 17 ліпеня па 2 жніўня 1945 года.