Трнава

Трнава
Герб	Сцяг
Краіна	Славакія
Статус	Краявы цэнтр
Край	Трнаўскі край
Раён	Раён Трнава
Каардынаты	48°22′ пн. ш. 17°35′ у. д.HGЯO
Заснаваны	1211
Першая згадка	1211
Плошча	71,5 км²
Вышыня цэнтра	146 м
Водныя аб’екты	Трнаўка[d]
Насельніцтва	63 194 чалавек (2021)
Шчыльнасць	962 чал./км²
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Тэлефонны код	0 33
Паштовы індэкс	917 00
Аўтамабільны код	TT
Афіцыйны сайт	trnava.sk (славацк.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Трна́ва (славацк.: Trnava, ням.: Tyrnau, венг.: Nagyszombat) — горад у заходняй Славакіі, размешчаны на рацэ Трнаўка ля паўднёвых схілаў Малых Карпатаў. Трнава — рэзідэнцыя архібіскупа, і таму яе часта называюць славацкім Рымам. Насельніцтва каля 63 тыс. чалавек. Трнава — цэнтр аднайменнага края.

Гісторыя правіць

Першы раз невялікае земляробчае паселішча Трнава згадваецца ў 1211 годзе ў лісце эстэргамскага архібіскупа. Трнава першая на тэрыторыі Славакіі атрымала магдэбургскае права, у 1238 яго дараваў венгерскі князь Бела IV. У XIII ст. у Трнаве была пабудавана даволі сучасная і вялікая крэпасць. Пра важнасць Трнавы сведчыць той факт, што менавіта там венгерскія каралі сустракаліся з каралямі іншых краін. Значнасць Трнавы яшчэ больш замацавалася ў XVI ст., калі Эстэргамскае архібіскупства, ратуючыся ад туркаў, пераехала сюды. Такім чынам Браціслава стала адміністрацыйнай сталіцай Венгрыі, а Трнава — рэлігійнай. У 1635 годзе кардынал Петэр Пазмань заснаваў Трнаўскі ўніверсітэт (першы ў Венгрыі), які ў 1777 годзе паводле загаду імператрыцы Марыі Тэрэзіі пераехаў у Будзін і стаў Будапешцкім універсітэтам.

У 1787 славацкі філолаг і каталіцкі святар Антон Берналак кадыфікаваў першы варыянт літаратурнай славацкай мовы, заснаваны на трнаўска-падгорскім дыялекце, на якім размаўлялі ў Трнаве.

Пасля стварэння Чэхаславакіі ў 1918 Трнава стала адным з прамысловых цэнтраў Славакіі і застаецца ім і сёння.