Гравітацыйная анамалія
«Гравітацыйная анамалія» («ГА») — агульны тэрмін, які ўжываецца ў выпадках, калі назіраюцца незвычайныя паказчыкі гравітацыйнага поля або гравітацыйныя характарыстыкі аб'екта. Тэрмін выкарыстоўваецца таксама ў выпадках, калі матэматычная мадэль гравітацыйнай тэорыі супярэчыць іншай тэорыі або фізічнай прыродзе гравітацыйнага ўзаемадзеяння.
Касмалогія
правіцьУ касмалогіі незвычайныя скопішча масы рэчыва, якія праяўляюць сябе ў выглядзе гравітацыйных лінзаў і анамальнага размеркавання хуткасцей аб'ектаў у іх наваколлі. У такіх выпадках, як у выпадку «Вялікага атрактара», назіраюцца абедзве гэтыя з'явы. Таксама, звычайна тэрмін ГА выкарыстоўваецца ў сувязі са скопішчамі цёмнага рэчыва ці схаванай масы Сусвету[1].
Геафізіка
правіцьУ прымяненні да формаў і гравітацыйных уласцівасцей нябесных цел, гравітацыйныя анамаліі звычайна выяўляюцца ў выглядзе змены паскарэння вольнага падзення ў іх наваколлі, што можа сведчыць аб наяўнасці карысных выкапняў з вялікім значэннем шчыльнасці ці, наадварот , аб наяўнасці вялікіх пустэч у пародах. Адной з праяў анамаліі з'яўляецца змена хуткасці ходу маятнікавага гадзінніка. У выпадках, асацыіраваных з пакладамі руды, часта назіраюцца таксама геамагнітныя анамаліі, якія звязваюць з рознымі з'явамі ў атмасферы Зямлі і ў іёнасферы . У адрозненне ад такіх масіўных нябесных цел, як Зямля, больш лёгкія нябесныя целы валодаюць вялікімі адноснымі значэннямі гравітацыйных анамалій, што не дазваляе апісваць іх гравітацыйны патэнцыял гарманічнымі функцыямі. У выпадку Зямлі гравітацыйны патэнцыял паверхні, або геоід, апісваецца менавіта на падставе матэматычных тэорый з выкарыстаннем гарманічных функцыйфункций[2].. Гравітацыйныя анамаліі Месяца маюць уласныя назвы - масконы.
З пачаткам эры касмічных палётаў вывучэнне геапатэнцыялу Зямлі ажыццяўляецца ў асноўным з дапамогай вывучэння змены становішча штучных спадарожнікаў Зямлі, якія абсталяваны акселерометрам. Мяркуецца, што з'яўленне гравітацыйных анамалій можна таксама звязаць з узнікненнем небяспекі землятрусаў і вывяржэнняў вулканаў[3].
Тэарэтычная фізіка
правіцьАкрамя гравітацыйных анамалій ў квантавай тэорыі поля, да патэнцыяльна магчымых з'яў варта таксама аднесці антыгравітацыйныя ўласцівасці антырэчыва, якія па стане на 2009 год не пацверджаныя і застаюцца гіпатэтычнымі[4].
Квантавая фізіка
правіцьУ тэарэтычнай фізіцы тэрмін гравітацыйная анамалія з'яўляецца прыкладам вымяральнай анамаліі ў квантавай механіцы ў выглядзе дыяграмы Фейнмана з адной пятлёй, якая выказвае сіметрыю вымярэнняў ў квантавай тэорыі поля і вызначае каварыянтнасць тэорыі з агульнай тэорыяй адноснасці. Прыметнік «Гравітацыйная» атрымліваецца з сіметрыі гравітацыйнай тэорыі, а менавіта з прынцыпу эквівалентнасці розных узаемадзеянняў у фізіцы. Таксама ўжываецца тэрмін «Дыфеаморфнай анамаліі».
Агульная каварыянтнасць з'яўляецца асновай агульнай тэорыі адноснасці або сучаснай тэорыі гравітацыі. Больш за тое, неабходнасць прынцыпу агульнай каварыянтнасці выцякае з неабходнасці прывядзення ў адпаведнасць квантавай тэорыі гравітацыі — для выключэння немагчымых (нефізічных) ступеняў свабоды з адмоўнай нормай, а менавіта з палярызацыяй гравітонаў ўздоўж размернасці часу. Анамалія звычайна выяўляецца ў выглядзе дыяграмы Фейнмана з хіральным ферміёнам, які перамяшчаецца па пятлі з N знешніх гравітонаў, далучаных да пятлі дыяграмы, дзе і — размернасць прасторы-часу. Анамаліі выяўляюцца толькі пры цотных размернасцях прасторы. Аднак, анамаліі могуць таксама паўстаць у прасторы няцотнай размернасці на разнастайнасці, якія ўключаюць у сябе мяжу мноства[5].
Гл. таксама
правіцьЗноскі
правіць- ↑ Рябов В. А., Царёв В. А., Цховребов А. М. Поиски частиц тёмной материи. УФН 178 (2008) с.1129.
- ↑ В.Л.Пантелеев. "Теория фигуры Земли" (курс лекций)
- ↑ GOCE — хатняя старонка праекту на сайце ЕКА
- ↑ Много холодного антиводорода в ЦЕРНе — научно-популярная статья из журнала Scientific.ru.
- ↑ Alvarez-Gaume, Luis (1984). "Gravitational Anomalies". Nucl. Phys. B. 234: 269. doi:10.1016/0550-3213(84)90066-X.
{{cite journal}}
: Тэкст "lang-en" ігнараваны (даведка)