Густаў Гусак
Густаў Гусак (славацк.: Gustáv Husák, 10 студзеня 1913, Дубраўка — 18 лістапада 1991, Браціслава) — апошні прэзідэнт сацыялістычнай Чэхаславакіі, славак па нацыянальнасці.
| Густаў Гусак | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gustáv Husák | |||||||
 | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Людвік Свобада | ||||||
| Пераемнік | Вацлаў Гавел | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | пасада адноўлена | ||||||
| Пераемнік | Мілаш Якеш | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Аляксандр Дубчак | ||||||
| Пераемнік | пасада скасавана | ||||||
| Нараджэнне |
10 студзеня 1913[1][2][…]
|
||||||
| Смерць |
18 лістапада 1991[1][5][…] (78 гадоў) |
||||||
| Месца пахавання |
|
||||||
| Імя пры нараджэнні | славацк.: Augustín Husák | ||||||
| Жонка | Магда Лаквенцова[d] і Вера Гусакова[d] | ||||||
| Дзеці | Vladimír Husák[d] і Ján Husák[d] | ||||||
| Нацыянальнасць | Славак | ||||||
| Веравызнанне | атэізм | ||||||
| Партыя | |||||||
| Адукацыя | |||||||
| Навуковая ступень | доктар права[d] | ||||||
| Дзейнасць | палітык, адвакат, юрыст | ||||||
| Аўтограф |
 |
||||||
| Узнагароды | |||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
.svg){kind=small}
БіяграфіяПравіць
Густаў Гусак нарадзіўся ў сям'і рабочага. У 16 гадоў стаў сябрам арганізацыі камуністычнай моладзі, калі вучыўся ў гімназіі ў Браціславе. У 1933 годзе, будучы студэнтам-юрыстам, стаў сябрам Кампартыі Чэхаславакіі. У 1938 годзе ажаніўся з актрысай Магдай Лаквенцавай. Падчас Другой сусветнай вайны выступаў супраць марыянеткавай славацкай фашысцкай дзяржавы, чатыры разы арыштоўваўся. Смутным фактам у яго біяграфіі ў гэты час з'яўляецца яго цеснае сяброўства з лідарам славацкіх фашыстаў Аляксандрам Махам і іх сумесная паездка ў акупаваны СССР у Катынь. Гусак пасля сцвярджаў, што Мах прымусіў яго паехаць пры дапамозе пагроз. Падчас антыфашысцкага Славацкага народнага паўстання быў намеснікам старшыні Славацкай Народнай Рады, якая каардынавала паўстанне. У 1948 годзе пасля дзяржаўнага перавароту і прыходу камуністаў да ўлады зрабіў хуткую кар'еру, але ў 1950 годзе быў абвінавачаны ў «буржуазным нацыяналізме» і ў лютым 1951 года арыштаваны. У 1954 годзе быў прысуджаны да пажыццёвага зняволення, на працэсе не прызнаў віну. Пакаранне адбываў разам з Аляксандрам Махам і іншымі былымі сябрамі фашысцкага ўрада Славакіі. У 1960 годзе прэзідэнт Новатны амнісціраваў Гусака, а ў 1963 годзе поўнасцю рэабілітаваў.
У 1960-х — адзін з маладых рэфарматараў Кампартыі ЧССР, гарачы прыхільнік Дубчака, выступаў супраць умяшання СССР у справы Чэхаславакіі. На маскоўскіх перамовах у жніўні 1968 года Гусак «прагматычна» змяніў курс і стаў прыхільнікам Брэжнева.
У 1969 годзе становіцца Першым сакратаром Камуністычнай партыі Чэхаславакіі, у 1971 становіцца Генеральным сакратаром. Курс Гусака атрымаў назву «нармалізацыі», гэта значыць ліквідацыі наступстваў палітычных рэформ, зробленых падчас Пражскай вясны, што кампенсавалася эканамічнымі стымуламі. У кіраўніцтве КПЧ наступіў застой — склад ЦК і Палітбюро амаль не змяніўся з 1971 па 1989 год. У 1975 годзе стаў прэзідэнтам ЧССР.
У 1987 годзе сышоў у адстаўку з пасады Генеральнага сакратара ЦК КПЧ (яго змяніў Мілаш Якеш), аднак захаваў пасаду прэзідэнта ЧССР. Пасля аксамітнай рэвалюцыі 1989 года Гусак даручыў Марыяну Чалфе скласці «Урад народнай згоды» і сышоў у адстаўку. Новым прэзідэнтам быў абраны дысідэнт Вацлаў Гавел.
Узнагароджаны вышэйшымі ўзнагародамі Чэхаславакіі і іншых сацыялістычных дзяржаў.
Зноскі
- ↑ а б Gustav Husak // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Gustáv Husák // Brockhaus Enzyklopädie / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ Czech National Authority Database Праверана 23 лістапада 2019.
- ↑ Гусак Густав // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ Gustáv Husák // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118554956 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.