Густаў Гусак (славацк.: Gustáv Husák, 10 студзеня 1913, Дубраўка — 18 лістапада 1991, Браціслава) — апошні прэзідэнт сацыялістычнай Чэхаславакіі, славак па нацыянальнасці.

Густаў Гусак
Gustáv Husák
Сцяг9-ы Прэзідэнт Чэхаславакіі
29 мая 1975 — 10 снежня 1989
Папярэднік Людвік Свобада
Пераемнік Вацлаў Гавел
Сцяг5-ы Генеральны сакратар ЦК КПЧ
1971 — 17 снежня 1987
Папярэднік пасада адноўлена
Пераемнік Мілаш Якеш
Сцяг3-і Першы сакратар ЦК КПЧ
17 красавіка 1969 — 1971
Папярэднік Аляксандр Дубчак
Пераемнік пасада скасавана
Нараджэнне 10 студзеня 1913(1913-01-10)[1][2][…]
Смерць 18 лістапада 1991(1991-11-18)[1][4][…] (78 гадоў)
Месца пахавання
  • Дубраўка[d]
Імя пры нараджэнні славацк.: Augustín Husák
Жонка Магда Лаквенцова[d] і Вера Гусакова[d]
Дзеці Vladimír Husák[d] і Ján Husák[d]
Нацыянальнасць Славак
Веравызнанне атэізм
Партыя
Адукацыя
Навуковая ступень доктар права[d]
Дзейнасць палітык, адвакат, юрыст
Аўтограф Выява аўтографа
Узнагароды

ЧССР:

Герой Чэхаславацкай Сацыялістычнай Рэспублікі
Герой Чэхаславацкай Сацыялістычнай Рэспублікі
Герой Чэхаславацкай Сацыялістычнай Рэспублікі
Герой Чэхаславацкай Сацыялістычнай Рэспублікі
Герой Чэхаславацкай Сацыялістычнай Рэспублікі
Герой Чэхаславацкай Сацыялістычнай Рэспублікі
Ордэн Клемента Готвальда
Ордэн Клемента Готвальда
Ордэн Клемента Готвальда
Ордэн Клемента Готвальда
Ордэн Клемента Готвальда
Ордэн Клемента Готвальда
Ордэн Пераможнага лютага
Ордэн Пераможнага лютага

СССР:

Медаль «Залатая Зорка»
Ордэн Леніна Ордэн Леніна Ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі

Іншыя краіны:

Ордэн «Перамога сацыялізму»
Ордэн «Перамога сацыялізму»
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Хонекер, Гусак, Ульбрыхт

Біяграфія правіць

Густаў Гусак нарадзіўся ў сям'і рабочага. У 16 гадоў стаў сябрам арганізацыі камуністычнай моладзі, калі вучыўся ў гімназіі ў Браціславе. У 1933 годзе, будучы студэнтам-юрыстам, стаў сябрам Кампартыі Чэхаславакіі. У 1938 годзе ажаніўся з актрысай Магдай Лаквенцавай. Падчас Другой сусветнай вайны выступаў супраць марыянеткавай славацкай фашысцкай дзяржавы, чатыры разы арыштоўваўся. Смутным фактам у яго біяграфіі ў гэты час з'яўляецца яго цеснае сяброўства з лідарам славацкіх фашыстаў Аляксандрам Махам і іх сумесная паездка ў акупаваны СССР у Катынь. Гусак пасля сцвярджаў, што Мах прымусіў яго паехаць пры дапамозе пагроз. Падчас антыфашысцкага Славацкага народнага паўстання быў намеснікам старшыні Славацкай Народнай Рады, якая каардынавала паўстанне. У 1948 годзе пасля дзяржаўнага перавароту і прыходу камуністаў да ўлады зрабіў хуткую кар'еру, але ў 1950 годзе быў абвінавачаны ў «буржуазным нацыяналізме» і ў лютым 1951 года арыштаваны. У 1954 годзе быў прысуджаны да пажыццёвага зняволення, на працэсе не прызнаў віну. Пакаранне адбываў разам з Аляксандрам Махам і іншымі былымі сябрамі фашысцкага ўрада Славакіі. У 1960 годзе прэзідэнт Новатны амнісціраваў Гусака, а ў 1963 годзе поўнасцю рэабілітаваў.

У 1960-х — адзін з маладых рэфарматараў Кампартыі ЧССР, гарачы прыхільнік Дубчака, выступаў супраць умяшання СССР у справы Чэхаславакіі. На маскоўскіх перамовах у жніўні 1968 года Гусак «прагматычна» змяніў курс і стаў прыхільнікам Брэжнева.

У 1969 годзе становіцца Першым сакратаром Камуністычнай партыі Чэхаславакіі, у 1971 становіцца Генеральным сакратаром. Курс Гусака атрымаў назву «нармалізацыі», гэта значыць ліквідацыі наступстваў палітычных рэформ, зробленых падчас Пражскай вясны, што кампенсавалася эканамічнымі стымуламі. У кіраўніцтве КПЧ наступіў застой — склад ЦК і Палітбюро амаль не змяніўся з 1971 па 1989 год. У 1975 годзе стаў прэзідэнтам ЧССР.

У 1987 годзе сышоў у адстаўку з пасады Генеральнага сакратара ЦК КПЧ (яго змяніў Мілаш Якеш), аднак захаваў пасаду прэзідэнта ЧССР. Пасля аксамітнай рэвалюцыі 1989 года Гусак даручыў Марыяну Чалфе скласці «Урад народнай згоды» і сышоў у адстаўку. Новым прэзідэнтам быў абраны дысідэнт Вацлаў Гавел.

Узнагароджаны вышэйшымі ўзнагародамі Чэхаславакіі і іншых сацыялістычных дзяржаў.

Зноскі

  1. а б Gustav Husak // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Gustáv Husák // Brockhaus Enzyklopädie / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. Гусак Густав // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  4. Gustáv Husák // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  5. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.

Спасылкі правіць