Гётынгенская акадэмія навук

Гётынгенская акадэмія навук (ням.: Akademie der Wissenschaften zu Göttingen) — грамадская некамерцыйная арганізацыя ў Гётынгене, галоўны навукова-даследчы цэнтр Ніжняй Саксоніі, член Саюза Акадэмій навук Германіі.

Гётынгенская акадэмія навук
Краіна
Адміністрацыйны цэнтр Гётынген, Германія
Тып арганізацыі акадэмія навук
Афіцыйная мова нямецкая
Кіраўнікі
Прэзідэнт Штэфан Тангерман
Віцэ-прэзідэнт Томас Каўфман
Заснаванне
Дата заснавання 1751
Член у
adw-goe.de/startseite/
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

правіць

Гётынгенская акадэмія навук была створана ў 1751 годзе па распараджэнні курфюрста Георга II як навуковы сход курфюрства Гановер і такім чынам з’яўляецца другім па старшынстве дзяржаўным навуковым сходам Германіі (пасля Берлінскай акадэміі навук).

Асаблівасцю новай установы, якая адрознівала яго ад іншых акадэмій навук XVIII стагоддзя, была вельмі цесная сувязь з універсітэтам. У сутнасці абедзве арганізацыі першапачаткова задумваліся як узаемазлучаная сістэма: задачай універсітэта абвяшчалася «навучанне юнацтва», у абавязкі ж акадэміі ўваходзіла «ажыццяўляць даследаванні і спрыяць росквіту навук»[4]. Зыходзячы з гэтага, членам Акадэміі мог стаць любы прафесар з Georgia Augusta, які вырашыў прысвяціць сябе не столькі выкладанню, колькі навукова-даследчай дзейнасці. Так, першым прэзідэнтам Акадэміі навук стаў адзін з кіраўнікоў Гётынгенскага ўніверсітэта, славуты анатам Альбрэхт Галер (1708—1777). Сёння Акадэмія па сутнасці з’яўляецца навукова-даследчым і экспертным цэнтрам пры Універсітэце.

Структура

правіць

Гётынгенская акадэмія навук мае класічнае для навуковых таварыстваў Германіі падзел на класы. З моманту заснавання і па цяперашні час вылучаецца два класы: фізіка-матэматычны і гісторыка-філалагічны. Аднак, залічэнне ў Акадэмію па адпаведным класе з’яўляецца фармальнасцю, паколькі асноўным прынцыпам Акадэміі абвешчаны прынцып міждысцыплінарнасці[5]. Агульнае кіраванне ажыццяўляе пленум — сход усіх правадзейных членаў Акадэміі. У перапынках паміж скліканнямі пленума адміністраванне даручана прэзідыуму ў складзе прэзідэнта, віцэ-прэзідэнта, старшыняў абодвух класаў і членаў акадэміі, прызначаных у прэзідыум па рашэнні Пленума[6]. Кіраўніком Акадэміі з’яўляецца прэзідэнт.

Праекты

правіць

Цесная ўзаемасувязь з Гётынгенскім універсітэтам прадвызначыла асаблівую цікавасць Акадэміі да гісторыі нямецкай мовы і літаратуры. Сярод традыцыйных кірункаў навукова-даследчай дзейнасці — вывучэнне творчасці Ё. В. Гётэ і Братоў Грым. Сёння ў Акадэміі створаны пастаянныя рабочыя групы па складанні Слоўніка Гётэ (ням.: Goethe-Wörterbuch) і Энцыклапедыі казак (ням.: Enzyklopädie des Märchens).

Узнагароды

правіць

Гётынгенская акадэмія навук уручае ўзнагароды: прэмію імя Дэні Гайнемана, медаль Ліхтэнберга[de] і іншыя[7].

Крыніцы

правіць
  1. Global Research Identifier Database — 2015. Праверана 13 мая 2020.
  2. https://www.akademienunion.de/akademienunion/mitgliedsakademien
  3. https://www.nfdi.de/verein/#mitglieder
  4. Kurze Geschichte der AdW zu Göttingen(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 15 кастрычніка 2010. Праверана 24 мая 2023.
  5. Struktur der AdW zu Göttingen. Архівавана з першакрыніцы 4 кастрычніка 2009. Праверана 5 снежня 2009.
  6. Звычайна акадэмік, займае пасаду старшыні ў адным з класаў, мае таксама статус віцэ-прэзідэнта, такім чынам на практыцы «ядро» прэзідыума складаюць не 5, а 3 чалавекі
  7. Akademie der Wissenschaften zu Göttingen: Kategorien. Архівавана з першакрыніцы 1 лютага 2015. Праверана 21 кастрычніка 2014.

Літаратура

правіць