Гіём Плантагенет
Гіём Плантагенет (Гіём Анжуйскі; фр.: Guillaume de Poitou; 22 ліпеня 1136 года, Аржантэн — 30 студзеня 1164, Руан) — малодшы сын Жафруа V Анжуйскага і імператрыцы Мацільды, брат англійскага караля Генрыха II, тытулярны граф Пуату, віконт Дзьепа.
| Гіём Плантагенет | |
|---|---|
| Нараджэнне |
22 ліпеня 1136[1][2] |
| Смерць |
30 студзеня 1164 (27 гадоў) ці 30 студзеня 1164[2] (27 гадоў) |
| Месца пахавання | |
| Род | Анжуйская дынастыя |
| Бацька | Жафруа V Анжуйскі[3][4] |
| Маці | Мацільда, каралева Англіі[3][4] |
Біяграфія правіць
Гіём быў самым малодшым з трох сыноў Жафруа V Плантагенета, графа Анжуйскага, і імператрыцы Мацільды, дачкі англійскага караля Генрыха I. Неўзабаве пасля нараджэння Гіёма яго маці была вымушана пакінуць Нармандыю, дзе да ўлады прыйшлі прыхільнікі Стэфана Блуаскага, абвешчанага ў 1135—1136 гг. каралём Англіі і герцагам Нармандыі. На працягу наступнага дзесяцігоддзя ў Нармандыі ішла барацьба паміж Стэфанам і Мацільдай, якая завяршылася да 1144 годзе ўзяццем Руана і падпарадкаваннем герцагства Жафруа V Анжуйскім. У 1154 годзе каралём Англіі і герцагам Нармандыі стаў старэйшы брат Гіёма Генрых II Плантагенет. Быўшы па праве сваёй жонкі, Элеаноры Аквітанскай, таксама герцагам Аквітаніі і сюзерэнам Пуату, Генрых каля 1153 года абвясціў свайго брата графам Пуату, захаваўшы, тым не менш, за сабой рэальную ўладу ў графстве. Пазней кароль таксама перадаў Гіёму шэраг манораў ва Усходняй Англіі і Кенце і тэрыторыю вакол Дзьепа ў Нармандыі з тытулам і правамі віконта Дзьепа. У 1155 годзе Генрых выступіў з праектам заваявання Ірландыі і яе наступнай перадачы пад уладу Гіёма. Гэту ідэю падтрымаў нават Папа Рымскі, аднак рэзка супраць выступіла імператрыца Мацільда, якая яшчэ карысталася значным уплывам на сваіх сыноў. Па яе патрабаванні кароль адмовіўся ад ірландскага праекта.
Калі ў 1156 годзе падняў мяцеж Жафруа VI, сярэдні з братоў Плантагенетаў, Гіём выступіў на баку Генрыха і ўдзельнічаў у аблозе апошнім замка Шынон. Затым атрад Гіёма аблажыў крэпасць Мантрой-Белей і захапіў яе, па легендзе, выкарыстаўшы спосаб узяцця гарадоў, апісаны старажытнарымскім ваенным тэарэтыкам Вегецыем, з трактатам якога Гіём азнаёміўся падчас аблогі.[5]
У 1162 годзе Генрых II вырашыў арганізаваць шлюб Гіёма і Ізабелы дэ Варэн. Ізабела, нядаўна аўдавелая пасля смерці свайго мужа Вільгельма Булонскага, была спадчынніцай вялікіх уладанняў дому дэ Варэн у Норфалку, Сусексе, Ёркшыры і іншых англійскіх графствах і, такім чынам, самай багатай нявестай Англіі. У адпаведнасці з кананічным правам для жаніцьбы Гіёма на ўдаве свайго траюраднага брата, якім з'яўляўся Вільгельм Булонскім, патрабаваўся дазвол Папы Рымскага. Аднак супраць гэтага рашуча выступіў архібіскуп Кентэрберыйскі Томас Бекет, у выніку чаго вяселле сарвалася. Непрымірымая пазіцыя архібіскупа ў гэтым пытанні стала адным з першых буйных сутыкненняў Томаса Бекета з каралём Генрыхам II і сімптомам нарастаючага канфлікту паміж імі.
Пасля правалу шлюбных планаў Гіём Плантагенет вярнуўся ў Нармандыю і неўзабаве сканаў. У яго смерці вінавацілі Томаса Бекета, які разбіў сэрца Гіёма сваёй адмовай дазволіць яго жаніцьбу на Ізабеле дэ Варэн. Калі Томас Бекет быў забіты ў 1170 годзе, адзін з яго забойцаў, Рычард ле Брэтон, які быў раней на службе ў графа Гіёма, па легендзе, нанёс свой смяротны ўдар са словамі: «атрымлівай, у імя любові да майго гаспадара Гіёма, брата караля!»[6]
Гіём быў пахаваны ў Руанскім саборы.[7]
Зноскі
- ↑ William Plantagenet // (unspecified title) Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Pas L. v. Guillaume d'Anjou // Genealogics — 2003.
- ↑ а б Lundy D. R. The Peerage
- ↑ а б Kindred Britain
- ↑ Duby G. France in the Middle Ages, 987—1460: From Hugh Capet to Joan of Arc. — Blackwell Publishing, 1993
- ↑ Amt E. William FitzEmpress (1136—1164) // Oxford Dictionary of National Biography. — Oxford University Press, 2004.
- ↑ Хроніка Роберта дэ Тарыньі
Літаратура правіць
- E. William FitzEmpress (1136—1164) // Oxford Dictionary of National Biography. — Oxford University Press, 2004.
- Bartlett R. England Under The Norman and Angevin Kings 1075—1225. — 2000.
- Poole, A. L. From Domesday Book to Magna Carta 1087—1216. — Oxford, 1956, ISBN 978-0-19-821707-7
| Папярэднік Генрых II Плантагенет Элеанора Аквітанская |
граф Пуату 1153 — 1156 |
Пераемнік Генрых II Плантагенет Элеанора Аквітанская |