Гімн Фінляндыі

Maamme — дзяржаўны гімн Фінляндыі.

Наш край
Maamme
Вокладка асобнага выдання песні «Мой край»
Аўтар слоў	Юхан Людвіг Рунеберг, 1848
Кампазітар	Фрэдрык Пацыус, 1848
Краіна	Фінляндыя
інструментальнае выкананне песні

Гісторыя

У перыяд кіравання Расійскай Імперыі ў Фінляндыяй разгарнуўся фінскі нацыянальны рух. Нацыянальная самасвядомасьць фінаў выявілася, у прыватнасці, у тым, што ў вялікай колькасці сталі з'яўляцца фінскія вершы пра любоў да бацькаўшчыны. Сярод шматлікіх іншых, фінскі паэт Юхан Людвіг Рунеберг (Johan Ludvig Runeberg) стаў аўтарам вялікай колькасці патрыятычных твораў. У 1846 годзе ён напісаў на шведскай мове верш «Vårt land» («Наш край»). Фрэдрык Пацыюс (Fredrik Pacius) паклаў яго на музыку, і 13 мая 1848 года песня ўпершыню прагучала на публіцы ў выкананні акадэмічнага хору. Верш шматкроць спрабавалі перакласці на фінскую мову. Сучасны варыянт «Maamme», аўтарам якога стаў Паава Каяндэр (Paavo Cajander), з'явіўся ў 1889 годзе. Гэтая песня часта гучала на розных мерапрыемствах і па радыё і паступова ператварылася ў гімн Фінляндыі (звычайна выконваюцца першая і апошняя строфы). След зазначыць, што ў арыгінальным тэксце Рунеберга не згадвалася ўласна Фінляндыя, але проста «паўночная краіна», і таму песня была папулярнай таксама ў Даніі, Нарвегіі, Швецыі і Эстоніі. Праз гэта сёння некаторыя фіны лічаць, што нацыянальны гімн трэба зьмяніць на твор Яна Сібеліюса «Фінляндыя», як больш патрыятычны, тым больш што Пацыюс быў немцам, а Сібеліюс з'яўляецца фінскім нацыянальным кампазітарам.

Тэкст

Maamme

(сучасны фінскі тэкст П. Каяндэра)

Oi maamme, Suomi, synnyinmaa,
soi sana kultainen!
Ei laaksoa, ei kukkulaa,
ei vettä rantaa rakkaampaa,
kuin kotimaa tää pohjoinen,
maa kallis isien!

On maamme köyhä, siksi jää,
jos kultaa kaivannet
Sen vieras kyllä hylkäjää,
mut meille kallein maa on tää,
sen salot, saaret, manteret,
ne meist on kultaiset.

Ovatpa meille rakkahat
koskemme kuohuineen,
ikuisten honkain huminat,
täht'yömme, kesät kirkkahat,
kaikk'kuvineen ja lauluineen
mi painui sydämeen.

Täss auroin, miekoin, miettehin
isämme sotivat,
kun päivä piili pilvihin
tai loisti onnen paistehin,
täss Suomen kansan vaikeimmat
he vaivat kokivat.

Tään kansan taistelut ken voi
ne kertoella, ken?
Kun sota laaksoissamme soi,
ja halla näläntuskan toi,
ken mittasi sen hurmehen
ja kärsimykset sen?

Täss on sen veri virrannut
hyväksi meidänkin,
täss iloaan on nauttinut
ja murheitansa huokaillut
se kansa, jolle muinaisin
kuormamme pantihin.

Tääll' olo meill on verraton
ja kaikki suotuisaa,
vaikk onni mikä tulkohon,
maa isänmaa se meillä on.
Mi maailmass on armaampaa
ja mikä kalliimpaa?

Ja tässä, täss' on tämä maa,
sen näkee silmämme.
me kättä voimme ojentaa
ja vettä rantaa osoittaa
ja sanoa: kas tuoss' on se,
maa armas isäimme.

Jos loistoon meitä saatettais
vaikk' kultapilvihin,
mis itkien ei huoattais,
vaan tärkein riemun sielu sais,
ois tähän köyhäänkotihin
halumme kuitenkin.

Totuuden, runon kotimaa
maa tuhatjärvinen
miss' elämämme suojan saa,
sa muistojen, sa toivon maa,
in ollos, onnes tyytyen,
vapaa ja iloinen.

Sun kukoistukses kuorestaan
se kerran puhkeaa,
viel lempemme saa hehkullaan
sun toivos, riemus nousemaan,
ja kerran, laulus synnyinmaa
korkeemman kaiun saa.

Vårt land

(арыгінальны шведскі тэкст Ё. Рутэберга) Vårt land, vårt land, vårt fosterland, Ljud högt, o dyra ord! Ej lyfts en höjd mot himlens rand, Ej sänks en dal, ej sköljs en strand, Mer älskad än vår bygd i nord, Än våra fäders jord. Vårt land är fattig, skall så bli För den, som guld begär. En främling far oss stolt förbi: Men detta landet älska vi, För oss med moar, fjäll och skär Ett guldland dock det är. Vi älska våra strömmars brus Och våra bäckars språng. Den mörka skogens dystra sus, Vår stjärnenatt, vårt sommarlju. Allt, allt, vad här som syn, som sång Vårt hjärta rört en gång. Här striddes våra fäders strid Med tanke, svärd och plog. Här, här, i klar som mulen tid. Med lycka hård, med lycka blid. Det finska folkets hjärta slog. Här bars vad det fördrog. Vem täljde väl de striders tal. Som detta folk bestod. Då kriget röt från dal till dal. Då frosten kom med hungers kval. Vem mätte allt dess spillda blod Och allt dess tålamod? Och det var här det blodet flöt, Ja, här för oss det var, Och det var här sin fröjd det njöt, Och det var här sin suck det göt. Det folk som våra bördor bar Långt före våra dar. Här är oss ljuvt, här är oss gott, Här är oss allt beskärt; Hur ödet kastar än vår lott. Ett land, ett fosterland vi fått, Vad finns på jorden mera värt Att hållas dyrt och kärt? Och här och här är detta land. Vårt öga ser det här, Vi kunna sträcka ut vår hand Och visa glatt på sjö och strand Och säga: se det landet där. Vårt fosterland det är. Och fördes vi att bo i glans Bland guldmoln i det blå, Och blev vårt liv en stjärnedans. Där tår ej göts, där suck ej fanns. Till detta arma land ändå Vår längtan skulle stå. O land, du tusen sjöars land, Där sång och trohet byggt, Där livets hav oss gett en strand, Vår forntids land, vår framtids land. Var för din fattigdom ej skyggt. Var fritt, var glatt, var tryggt. Din blomning , sluten än i knopp, Skall mogna ur sitt tvång; Se, ur vår kärlek skall gå opp Ditt ljus, din glans, din fröjd, ditt hopp. Och högre klinga skall en gång Vår fosterländska sång.

Наш край — беларускі пераклад Наш край, наш край, наш край радной, - О, гук, усіх гучней слоў! Чый камлюк, які расьце над зямлёй, Чый брэг, які ўстае над вадой, Каханей гор і берагоў Роднай зямлі бацькоў? Ідзі, напышлівы чужавер, Ты звону злата рад! Наш бедны край пануры і шэры, Але нам узоры гор і шхер - Уцеха, саладзей усіх атрад, Неацэнены скарб. Нам люб струменяў нашых румз, Раўчукоў беглых звон, Аднастайны шум лясоў, Святло зорак, празрыстасць вечароў, Усё, усё, чым слых быў здзіўлены, Чым погляд быў палонен. Тут з думкай, з плугам і з мячом Бацькі хадзілі ў бой, Тут ноч за ночу, дзень за днём Народны дух палаў агнём - У згоду з лёсам, У барацьбе з лёсам злым. Хто лик народным бітвам вёў, Калі ўсё ізноў і ізноў Вайна неслася з дола ў дол, Мароз і глад за ім прыйшоў, - Хто мерак разьлітую кроў, Цярпенне і каханне? Так, тут, вось тут тая кроў цякла, За нас цякла тады, Душа народа тут квітнела І цяжкім уздыхам выйшла У даўно пройдзеныя гады Пад цяжарам працы. Тут - наша ўсё, тут - светлы рай, Уцеха нашых дзён! Як рок жорсткі ні катуй - Ён усё пры нас, родны край. Што ж нам кахаць яшчэ паўней, Свяцей і гарачэй? І тут, і тамака блукае погляд, Я руку працягну - Зірні на радасны прастор, Прэч берагі, прэч рабізна азёр, Зірні на ўсё, як я зірну На мілую краіну. І хай на нас пральецца сьвятло З цвержы залатой, Хай стане жыццё гульнёй планет, Дзе сьлёз не льюць, дзе ўздыхаў няма, А усё - убогі край радной Мы ўспомнім з нудой. О, край, шматазёрны край, Дзе песням няма ліку, Ад бур апора, надзеі рай, Наш стары край, наш вечны край, І галеча твая светлая, Адважней, не хмуры чала! Ён заквітнее, твой бедны колер, Стрэслы ганьбу кайданоў, І нашай пэўнасьці вота Табе даруе бляск і святло, І наша песьня даімчыць свой кліч Да будучых стагоддзяў.

Спасылкі

• Музыка гімна (без слоў)
• Гімн у фармаце RealAudio Архівавана 29 чэрвеня 2006.