Даніла Раманавіч
Дані́ла Рама́навіч Га́ліцкі (укр.: Данило Галицький; 1201, па іншых дадзеных 1204 — 1264) — князь галіцкі (1205—1206, 1211—1212, 1229—1231, 1233—1235, 1238—1264), валынскі (1215—1231), вялікі князь кіеўскі (1240), першы кароль Русі (1254—1264), палітычны дзеяч, дыпламат і военачальнік.
| Даніла Раманавіч | |
|---|---|
 | |
| Нараджэнне |
1201 |
| Смерць |
1264 |
| Месца пахавання | |
| Род | Рурыкавічы |
| Бацька | Раман Мсціславіч |
| Маці | Раманава[d] |
| Жонка | Ганна Мсціслаўна[d] і жонка Данілы Раманавіча[d] |
| Дзеці | Шварн Данілавіч, Іраклій Данілавіч[d], Раман Данілавіч, Мсціслаў Данілавіч, Пераяслава Данілаўна[d], Sofie von Schwarzburg-Blankenburg[d], Леў Данілавіч і Ustinia Danilovna[d] |
| Дзейнасць | палітык |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія правіць
Сын Рамана Мсціслававіча. Пасля доўгай і напружанай барацьбы аднавіў і адбудаваў Галіцка-Валынскую дзяржаву, створаную яго бацькам. З пераменным поспехам адбіваў мангольскую экспансію, адначасова нейтралізуючы ваенныя спробы заходніх суседзяў умешвацца ва ўнутраныя справы яго дзяржавы.
З 1211 княжыў у Галічы, у 1212 выгнаны, з 1221 — на Валыні. У 1229 завяршыў аб’яднанне валынскіх зямель, у склад якіх былі ўключыны Бярэсце, Кобрын, Бельск, Драгічын; яму падпарадкоўваліся таксама тураўскія і пінскія князі. У 1223 удзельнічаў у бітве супраць мангола-татараў на рацэ Калка, быў паранены. Разбіў войска Тэўтонскага ордэна ў Драгічынскай бітве. (1237 ці 1238). У 1238 канчаткова авалодаў Галічам, у 1239 — Кіевам, стаў вялікім князем кіеўскім.
Спрыяў развіццю гарадоў, прыцягваючы туды рамеснікаў і купцоў. Пры ім былі пабудаваны Холм, Львоў, Крамянец, Данілаў, Стажок, быў абноўлены Драгічын. Перанёс сталіцу Галіцка-Валынскага княства з Галіча ў Холм.
Ваяваў супраць Польшчы і Венгрыі (1245), літоўскіх феадалаў, прымусіў яцвягаў плаціць даніну. Канфліктаваў з літоўскімі князямі Міндоўгам і Войшалкам. Сын Данілы Раманавіча Шварн быў жанаты з дачкой Міндоўга, а другі сын — Раман — атрымаў ад Міндоўга Новагародскае, Ваўкавыскае і Слонімскае княствы.
Каб стварыць кааліцыю супраць мангола-татараў, у 1254 прыняў ад рымскага папы каралеўскую карону (каранаваўся ў Драгічыне). Выступаў супраць пашырэння каталіцтва. У 1259 быў вымушаны прызнаць залежнасць ад манголаў і ў 1260—1261 гадах па іх загадзе знішчыць некаторыя гарадскія ўмацаванні ў княстве.
Перыяд яго княжання быў часам найбольшага эканамічна-культурнага ўздыму і палітычнага ўзмацнення Галіцка-Валынскай дзяржавы. Мяжа княства праходзіла па Карпатах, Дняпры і Дунаі, пры ім яно стала адной з найбуйнейшых дзяржаў у Еўропе.
Зноскі
Літаратура правіць
- Ермаловіч М. Старажытная Беларусь: Полацкі і Новагародскі перыяды, 2-е выд. — Мн.: Маст. літ., 1990. — 366 с.: іл. ISBN 985-02-0503-2
- Грыцкевіч А. Даніла Галіцкі // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1996. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.
- Грыцкевіч А. Даніла Галіцкі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).