Даўжыня цела да 90 см, хваста да 20 см, маса да 27 кг. Целасклад шчыльны, нязграбны. Галава вялікая, з пакарочанай пысай; шыйны перахват выражаны слаба. Большая частка паверхні цела ўкрыта тоўстымі вострымі іголкамі (даўжыня на загрыўку да 40 см) і цвёрдым шчаціннем; валасы захоўваюцца на пузе, ніжніх частках канцавін і мордзе. Афарбоўка цела аднатонная чарнаватая, бураватая, карычневая з жоўтымі або белымі палосамі на іголках і валасах. На хвасце размяшчаюцца келіхападобныя пустацелыя іголкі, якія выдаюць пры руху спецыфічны гук, або рознай формы шчацінне. Канцавіны кароткія, моцныя, стопахадзячыя; пярэднія трох- ці чатырохпальцыя, заднія пяціпальцыя; пальцы з моцна развітымі магутнымі кіпцюрамі.
Адрозніваецца 3 роды, каля 10 відаў. Пашыраны ў Афрыцы, Паўднёвай Еўропе, Пярэдняй, Сярэдняй і Паўднёвай Азіі. Насяляюць галоўным чынам лясныя і лесастэпавыя ландшафты субтропікаў і тропікаў; сустракаюцца ў перадгор'ях і горных раёнах (да вышыні 3900 м), могуць заходзіць у пустыні; некаторыя жывуць паблізу населеных пунктаў. Найбольш вядомы дзікабраз індыйскі (Hystrix indica).
Актыўныя ўпрыцемках і ноччу. Напужаная жывёла ашчаціньваецца і гучна шарасціць хваставой бразгатушкай, паварочваючыся да праціўніка задам. Уцякаючы ад пераследвання, дзікабраз рэзка спыняецца, падстаўляючы ворагу іголкі. Доўгія іголкі на паясніцы лёгка выпадаюць, паміж імі знаходзяцца больш тоўстыя, кароткія і вострыя шыпы, якія здольны нанесці сур’ёзныя раны.
Корм галоўным чынам раслінны (свежая зеляніна, цыбуліны, клубні і плады), часам шкодяць сельскай гаспадарцы. Месца кармлення дзікабразаў можа знаходзіцца за 10-16 км ад нары, але да раніцы яны заўсёды вяртаюцца ў сховішча. Ім служаць натуральныя пячоры, паглыбленні або складана ўладкаваныя доўгія (да 10 м) і глыбокія (да 4 м) норы, звычайна з гнездавой камерай. У халодную пару года актыўнасць дзікабразаў прыкметна зніжаецца, але ў спячку яны не ўпадаюць.
Цягам года адзін прыплод, у ім звычайна два дзіцяняці (можа быць да пяці). Працягласць жыцця 12-15 (у няволі да 20) год.
