Дом па Першамайскай вуліцы, 42 (Магілёў)
Дом па вуліцы Першамайскай, 42 — будынак у Магілёве, размешчаны на заходнім баку плошчы Леніна, на скрыжаванні вул. Першамайскай і праспекта Міру (дом № 20). У простанароддзі гэты дом традыцыйна называюць «Дом 90»[1].
| Славутасць | |
| Дом па вуліцы Першамайскай, 42 | |
|---|---|
.jpg) | |
| 53°54′33″ пн. ш. 30°20′24″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Горад | Магілёў |
| Архітэктар | Аляксандр Воінаў, Авель Брэгман |
| Будаўніцтва | 1938—1940 гады |
| Статус |
 Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 513Г000039 |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя правіць
Па генеральным плане ў сувязі з рашэннем аб пераносе сталіцы БССР з Мінска ў Магілёў у 1938 г. адміністрацыйна-грамадскім цэнтрам горада павінна была стаць плошча імя Леніна, размешчаная на перасячэнні асноўных дыяметраў — вул. Першамайскай і запраектаванага праспекта Міру[1].
Дом пабудаваны ў 1938—1940 гадах з цэглы паводле праекта архітэктараў А. П. Воінава і А. Брэгмана[2]. Паводле іншых звестак — па праекце архітэктараў В. Батоевай і В. Мураўёва. Прызначаўся для пражывання служачых розных камісарыятаў і іх сем’яў і меў палепшаную планіроўку[1].
Падчас Вялікай Айчыннай вайны быў пашкоджаны. Адбудаваны ў 1950 г. і выкарыстоўваўся як жылы з камунальнымі кватэрамі[1].
У 1970-я гг. праведзена рэканструкцыя (арх. У. Д. Маркаў)[3], надбудаваны сёмы паверх[1].
Пры капітальным рамонце і рэканструкцыі 2000—2003 гг. планіроўка ўсіх паверхаў была значна зменена. Цяпер дом выкарыстоўваецца як жылы са шматлікімі крамамі на першым паверсе[1].
Архітэктура правіць
Дом 5-павярховы з 7-павярховым вуглавым аб’ёмам. Вылучаецца манументальнасцю, цэласнасцю аб’ёмна-прасторавай кампазіцыі. Пластыку фасадаў ствараюць глыбокія балконы-лоджыі. У дэкаратыўным вырашэнні фасадаў выкарыстаны плоскія лапаткі, паміж імі прамавугольныя аконныя праёмы. У аснову планіровачнай структуры пакладзена 2-кватэрная секцыя з 4-5-пакаёвых кватэр.
Мемарыяльныя дошкі правіць
- Мемарыяльная дошка Валянціну Іванавічу Ермаловічу. Устаноўлена ў 2015 г. (граніт, бронза; скульпт. Уладзімір Конанаў)[4].
Зноскі
- ↑ а б в г д е kropki.by — інтэрактыўная мапа Магілёва(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 10 верасня 2022. Праверана 13 студзеня 2022.
- ↑ Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Магілёўская вобласць. — 408 с., іл.
- ↑ Марков Владимир Дмитриевич // Архитекторы Советской Белоруссии: Биогр. справочник / Союз архитекторов БССР; Сост. В. И. Аникин и др. — Мн.: Беларусь, 1991. — 262 с. — ISBN 5-338-00611-1. (руск.)
- ↑ Памяць у бронзе і граніце Архівавана 21 красавіка 2019.
Літаратура правіць
- Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Магілёўская вобласць. — 408 с., іл.
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дом па Першамайскай вуліцы, 42 (Магілёў)
