Дэкрэт аб развіцці лічбавай эканомікі

Дэкрэт № 8 «Аб развіцці лічбавай эканомікі — дэкрэт Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Аляксандра Лукашэнкі, які ўключае меры па лібералізацыі ўмоў вядзення прадпрымальніцкай дзейнасці ў сферы інфармацыйных тэхналогій, у прыватнасці, лічбавай эканоміцы. Праект быў ініцыяваны беларускім IT-прадпрымальнікам Віктарам Пракапеня і ў далейшым сумесна распрацаваны Паркам высокіх тэхналогій і прадстаўнікамі беларускага рынку інфармацыйных тэхналогій. Ключавым аўтарам тэксту Дэкрэта называецца беларускі юрыст Дзяніс Алейнікаў[1][2][3][4], які распрацаваў юрыдычную канцэпцыю смарт-кантракту[5][6]. Дэкрэт № 8 падпісаны 21 снежня 2017 года[7][8]. У выніку яго прыняцця Беларусь стала першай у свеце краінай, якая ўзаконіла смарт-кантракты[9].

Дэкрэт Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь
«Аб развіцці лічбавай эканомікі»
Дзяржава: Сцяг Беларусі Беларусь
Нумар: 8
Прыняцце: Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусі Аляксандрам Лукашэнкам 21 снежня 2017
Уступ у сілу: 28 сакавіка 2018

У ІТ-сферы дакумент быў неафіцыйна празваны «Дэкрэтам аб ПВТ 2.0»[10].

Гісторыя правіць

У пачатку 2017 года беларуская IT-супольнасць актыўна абмяркоўвала перспектывы развіцця галіны і магчымасці падтрымкі тэхналагічных кампаній праз Парк высокіх тэхналогій. Прызнаючы ўклад гэтага інстытута, крытыкі адзначалі, што існая мадэль стварала ўмовы для росту распрацоўкі праграмнага забеспячэння на заказ і ІТ-аўтсорсінгу, але не спрыяла развіццю кампаній, якія займаюцца распрацоўкай уласных праграмных прадуктаў. Распрацоўка для замежных кампаній, на думку ўдзельнікаў рынку, не стварала перспектывы імклівага росту, а для развіцця беларускіх стартапаў не хапала сістэмы і нарматыўна-прававой базы венчурнага фінансавання[11][12].

Паралельна з абмеркаваннямі ў прафесійнай супольнасці ў студзені 2017 года на закрытай нарадзе ў Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь было прынята рашэнне аб распрацоўцы новага плана развіцця IT-галіны, які ўключае новыя меры падтрымкі беларускіх IT-кампаній і ўкараненне інфармацыйных тэхналогій на дзяржаўных прадпрыемствах. Работа над планам была даручана Усеваладу Янчэўскаму, вядомаму ліберальнымі поглядамі памочніку беларускага прэзідэнта, кіраўніку галоўнага ідэалагічнага ўпраўлення прэзідэнцкай адміністрацыі і куратару забеспячэння дзяржаўнай палітыкі ў сферах інфарматызацыі і высокіх тэхналогій[13].

Нечаканасцю для галіны стала адстаўка нязменнага кіраўніка Парку высокіх тэхналогій Валерыя Цапкалы, якая адбылася 2 сакавіка 2017 года[14][15]. 13 сакавіка 2017 года ў рамках наведвання IT-кампаній Беларусі «Бануба Дэвелапмент» і «І-Экс-Пі капітал» (якія па выніках 2016 года забяспечылі выручку на супрацоўніка ў 5,6 і 4,3 разы адпаведна вышэй за іншых рэзідэнтаў Парку высокіх тэхналогій), Лукашэнка абмеркаваў з тэхналагічнымі прадпрымальнікамі і інвестарамі Віктарам Пракапенем і Міхаілам Гуцэрыевым ідэю стварэння Савета па развіцці інфармацыйных тэхналогій, які аб’яднаў б прадстаўнікоў профільных ведамстваў, бізнесменаў і інвестараў[16][17][18].

15 сакавіка 2017 года Прэзідэнт Беларусі прызначыў Усевалада Янчэўскага новым кіраўніком Парка высокіх тэхналогій[19][20]. Праз крыху больш за месяц, 21 красавіка, у штогадовым Пасланні да парламента і беларускага народа Аляксандр Лукашэнка даў даручэнне распрацаваць новы дэкрэт аб Парку высокіх тэхналогій, які дазволіў бы прыцягнуць у краіну міжнародныя кампаніі, занятыя ў найбольш перспектыўных галінах — распрацоўцы беспілотнага транспарту, штучнага інтэлекту, блокчэйна, лічбавых валют[21][22].

Для распрацоўкі дакумента адміністрацыя Парка высокіх тэхналогій прыцягнула прадстаўнікоў IT-галіны і экспертнай супольнасці[9]. Ключавым распрацоўшчыкам тэксту дэкрэта выступіў беларускі юрыст Дзяніс Алейнікаў[1][2][3][4]. Алейнікавым была сфармулявана юрыдычная канцэпцыя смарт-кантракту як новага спосабу заключэння дагавораў[5][6], а таксама былі прапанаваны беларускія аналагі папулярных інстытутаў «англійскага права» для развіцця сферы венчурнага фінансавання[2][23][24][25]. Упершыню канцэпцыя дэкрэта, названага ў IT-супольнасці «Дэкрэтам аб ПВТ 2.0»[10], была апублікавана шэрагам выданняў у ліпені 2017 года і шырока абмяркоўвалася ўдзельнікамі рынку і эканамістамі цягам лета[26][27]. У верасні праект быў вынесены на разгляд Аляксандра Лукашэнкі ў складзе пакета ліберальных рэформаў заканадаўства аб прадпрымальніцкай дзейнасці. У ходзе абмеркавання, прэзідэнт прапанаваў змяніць назву дакумента, паколькі яго палажэнні закраналі не толькі дзейнасць Парка высокіх тэхналогій, але і беларускую эканоміку ў цэлым[28]. Да пачатку снежня дакумент, названы дэкрэтам № 8 «Аб развіцці лічбавай эканомікі», быў узгоднены ўсімі ўпаўнаважанымі дзяржаўнымі органамі і зноў унесены на разгляд прэзідэнта[29]. Дэкрэт № 8 быў падпісаны 21 снежня 2017 года[8], уступіў у сілу 28 сакавіка 2018 года.

Асноўныя палажэнні правіць

Палажэнні дэкрэта № 8 «Аб развіцці лічбавай эканомікі» ўключаюць[9][21]:

  • Падаўжэнне тэрміну дзеяння спецыяльнага прававога рэжыму Парка высокіх тэхналогій да 1 студзеня 2049 года і пашырэнне спісу напрамкаў дзейнасці кампаній-рэзідэнтаў. Па новых правілах рэзідэнтамі змогуць стаць кампаніі-распрацоўшчыкі рашэнняў на аснове блокчэйна, распрацоўшчыкі сістэм машыннага навучання на аснове штучных нейронавых сетак, кампаніі з медыцынскай і біятэхналагічнай галін, распрацоўшчыкі беспілотнага транспарту, а таксама распрацоўшчыкі і выдаўцы праграмнага забеспячэння. Пералік перспектыўных абласцей неабмежаваны і можа быць пашыраны па рашэнні назіральнага савета.
  • Захаванне існуючых ільгот для кампаній-рэзідэнтаў Парку высокіх тэхналогій, уключаючы адмену падатку на прыбытак (замест якога прымяняецца ўзнос у 1 % ад валавай выручкі на карысць адміністрацыі парку), зніжанай да 9 % стаўкі падаходнага падатку і разліку ўзносаў у Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва па сярэднім па краіне, а не фактычнаму паказчыку заработнай платы.
  • Вызваленне замежных кампаній, якія аказваюць маркетынгавыя, рэкламныя, кансультацыйныя і іншыя паслугі рэзідэнтам Парку высокіх тэхналогій ад выплаты падатку на дабаўленую вартасць, а таксама ад выплаты падатку на даходы, што дазваляе прасоўваць IT-прадукты беларускіх кампаній на замежных рынках. Для стымулявання інвестыцый дэкрэт таксама вызваляе замежныя кампаніі ад падатку на даходы ад адчужэння акцый, доляй у статутным капітале і паёў у маёмасці рэзідэнтаў Парку высокіх тэхналогій (пры ўмове бесперапыннага валодання імі не менш за 365 дзён).
  • Увядзенне для рэзідэнтаў Парку высокіх тэхналогій асобных інстытутаў АП, што дазволіць заключаць апцыённыя дагаворы, дагаворы канверсоўнай пазыкі, пагаднення аб неканкурэнцыі з работнікамі, пагаднення з адказнасцю за перавабленні супрацоўнікаў, безадзыўныя даверанасці і іншыя распаўсюджаныя ў міжнароднай практыцы дакументы.
  • Спрашчэнне рэжыму правядзення валютных аперацый для рэзідэнтаў Парку высокіх тэхналогій, уключаючы ўвядзенне паведамляльнага парадку правядзення валютных аперацый, адмену абавязковай пісьмовай формы знешнегандлёвых здзелак, увядзенне пацверджання праведзеных аперацый першаснымі дакументамі, складзенымі ў аднабаковым парадку. Таксама Дэкрэт № 8 здымае для кампаній-рэзідэнтаў абмежаванні на аперацыі з электроннымі грашыма і дазваляе адкрыццё рахункаў у замежных банках і крэдытна-фінансавых арганізацыях без атрымання дазволу Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь.
  • Спрашчэнне працэдуры найму кваліфікаваных замежных спецыялістаў кампаніямі-рэзідэнтамі Парку высокіх тэхналогій, якое ўключае адмену дазволу на наём, спрошчаны парадак атрымання дазволу на працу, а таксама бязвізавы рэжым для заснавальнікаў і работнікаў кампаній-рэзідэнтаў з тэрмінам бесперапыннага знаходжання да 180 дзён.
  • Стварэнне прававой асновы для абароту крыптавалют, каб кампаніі-рэзідэнты Парку высокіх тэхналогій маглі аказваць паслугі па абмене крыптавалют і прыцягваць фінансаванне з дапамогай ICO. За юрыдычнымі асобамі дэкрэт замацоўвае правы ствараць і размяшчаць уласныя токены, ажыццяўляць аперацыі праз біржы і аператараў абмену, фізічным асобам дае права займацца майнінгам, валодаць токенамі, набываць і адчужаць іх за беларускія рублі, замежную валюту і электронныя грошы, а таксама завяшчаць. На тэрмін да 1 студзеня 2023 года дэкрэт выключае выручку і прыбытак ад аперацый з токенаў з падаткаабкладальнай базы. У дачыненні да фізічных асоб набыццё і продаж токенаў не лічыцца прадпрымальніцкай дзейнасцю, а самі токены і даходы ад аперацый з імі не падлягаюць дэклараванню. Асаблівасцю ўводзімага рэгулявання з’яўляецца тое, што ўсе аперацыі павінны будуць ажыццяўляцца праз кампаніі-рэзідэнты Парка высокіх тэхналогій[30].

Абмеркаванне правіць

Публікацыя тэзісаў з праекта «Дэкрэта аб ПВТ 2.0» у чэрвені 2017 года была цёпла сустрэта ўдзельнікамі IT-галіны, але сустрэла крытыку з боку аднаго з беларускіх эканамістаў[31]. Характэрным эпізодам сталі завочныя дэбаты эканаміста і вядучага аўтарскай праграмы «Эканоміка на пальцах» Сяргея Чалага і Мікалая Маркоўніка, генеральнага менеджара інвестыцыйнай кампаніі «VP Capital Беларусь» Віктара Пракапені. Свой пункт гледжання Чалы выказаў у выпуску перадачы на TUT.BY, дзе ён з’яўляецца вядучым, і інтэрв’ю Еўрапейскаму радыё для Беларусі, а Маркоўнік — у калонках на інтэрнэт-рэсурсах Dev.by, KYKY і TUT.BY[32][33].

На думку эканаміста, аўтарам праекта дэкрэта № 8 варта было засяродзіцца на распрацоўцы рэформы грамадзянскага заканадаўства, карыснае дзеянне якой адбілася б на ўсіх галінах эканомікі[34]. Маркоўнік адказаў Чаламу, што не ведае як рэфармаваць ўсе галіны, і рэформа грамадзянскага кодэкса не можа быць эксперыментальнай. Таму аўтары гэтага дакумента засяродзіліся толькі на зразумелай ім IT-сферы і перашкодах для яе росту. Ён таксама дакараў апанента ў неразуменні сучасных тэхналогій (беспілотных аўтамабіляў, блокчэйна) і адзначыў, што пашыраны пералік напрамкаў работы Парку высокіх тэхналогій складзены з улікам асноўных трэндаў сучаснай сусветнай эканомікі ведаў, а дэкрэт стварае прававую аснову, неабходную для развіцця прарыўных тэхналогій[26][33].

Чалы выказаў здагадку, што створаныя прапанаваным дэкрэтам прэферэнцыі для IT-рынку ў рамках Парку высокіх тэхналогій будуць прадастаўлены за кошт іншых галін беларускай эканомікі. На думку Маркоўніка, зніжэнне бюракратычнай нагрузкі на IT-кампаніі ў перспектыве паслужыць прэцэдэнтам для змен у іншых галінах эканомікі (як гэта раней здарылася з увядзеннем плоскай шкалы падаходнага падатку і сум узносаў у Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва, спачатку ажыццёўленых у Парку высокіх тэхналогій у 2005 годзе, а затым паўсюдна ў 2009 годзе).

Чалы адзначыў, што напрамкі дзейнасці кампаній-рэзідэнтаў Парку малаперспектыўны, паколькі рынак IT-стартапаў кантралюецца буйнымі міжнароднымі карпарацыямі. На гэта Маркоўнік адказаў, што арыентацыя беларускіх IT-кампаній на замежныя рынкі азначае, што іх падтрымка можа нашкодзіць толькі іх замежным канкурэнтам, а беларуская эканоміка толькі выйграе ад падатковых паступленняў, якія будуць павялічаны.

Вынікі дзейнасці Дэкрэта правіць

У 2018 годзе да ПВТ у якасці рэзідэнтаў далучыліся амаль 200 кампаній (больш, чым за ўсю папярэднюю 12-гадовую гісторыю Парку высокіх тэхналогій): пры адкрыцці ў 2006 годзе ў ім зарэгістравалася 15 рэзідэнтаў, на лістапад 2017-га іх колькасць была 192[35], на лістапад 2018 у ПВТ — 388 рэзідэнтаў, у снежні 2018-га — 454 рэзідэнты, у красавіку 2019-га — ужо 505[36]. На студзень 2020 года рэзідэнтамі ПВТ лічылася 758 кампаній з агульнай колькасцю супрацоўнікаў больш за 58 тысяч чалавек. У красавіку 2020 года колькасць рэзідэнтаў Парку дасягнула 818 кампаній з агульнай колькасцю працуючых у іх больш за 61 тысячу чалавек. У ліпені 2020 года агульная колькасць рэзідэнтаў вырасла да 886 кампаній з колькасцю супрацоўнікаў каля 63 тысяч чалавек[37][38][39]. У кастрычніку 2020 колькасць рэзідэнтаў Парку дасягнула 969 кампаній[40].

Экспарт ІТ-паслуг за 2017—2019 гады года вырас у 2,4 разы. Экспарт ІТ-галіны ў першым паўгоддзі 2018 года павялічыўся больш чым на 40% у параўнанні з гэтым жа перыядам 2017 года[41]. У 2019-м доля ІТ-сектара забяспечыла палову прыросту ВУП. Рост аб’ёму вытворчасці за першае паўгоддзе 2019 года склаў 166%, агульны экспарт паслуг рэзідэнтаў ПВТ за 2019 год перавысіў $2 млрд[42][43].

Крытыка правіць

З прычыны таго, што дзякуючы адной з ільгот Дэкрэта № 8 наймальнікі ПВТ робяць адлічэнні ў Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва зыходзячы не з рэальнага памеру заработнай платы работніка (якая значна перавышае сярэднюю па краіне), а зыходзячы з памеру сярэдняй заработнай платы па краіне, то сацыяльныя выплатыбальнічныя, пенсіі і дапамогі па інваліднасці — таксама выплачваюцца работнікам рэзідэнтаў ПВТ зыходзячы не з памеру свайго заробку, а зыходзячы з памеру сярэдняй зарплаты па краіне. Гэта паслужыла прычынай таго, што многія супрацоўнікі кампаній-рэзідэнтаў ПВТ захварэўшы, аддаюць перавагу працаваць і не сыходзіць на бальнічны, бо гэта істотна зніжае іх даход[44].

Зноскі

  1. а б Andrei Makhovsky. Belarus adopts crypto-currency law to woo foreign investors. Reuters (22 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 9 лютага 2019. Праверана 7 лютага 2019.
  2. а б в Верховный криптокомандующий Зачем Александр Лукашенко и Михаил Гуцериев устроили в Белоруссии ИТ-революцию. Коммерсантъ (26 студзеня 2019). Архівавана з першакрыніцы 16 лютага 2020. Праверана 6 лютага 2019.
  3. а б Делойт СНГ. Белорусская Криптодолина: обзор революционного законодательства о криптоэкономике (27 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2019. Праверана 6 лютага 2019.
  4. а б Адвокат Денис Алейников: «Декрет действительно революционный: земля и космос столкнулись». Журнал "Большой" (15 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2019. Праверана 6 лютага 2019.
  5. а б Денис Алейников: Беларусь может легализовать смарт-контракт первой в мире. Office Life (12 лістапада 2017). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2019. Праверана 6 лютага 2019.
  6. а б В Беларуси введён уникальный правовой режим для участников криптоэкономики. Deloitte CIS (27 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2019. Праверана 6 лютага 2019.
  7. Президент Республики Беларусь Александр Лукашенко 21 декабря подписал Декрет № 8 "О развитии цифровой экономики". Пресс-служба Президента Республики Беларусь (21 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 28 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  8. а б «Айтишный Гонконг для славянского мира» Что за «революционный» закон в IT-сфере приняла Белоруссия. Meduza (23 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 23 красавіка 2019. Праверана 21 студзеня 2018.
  9. а б в Декрет о развитии цифровой экономики: что написано в документе, обещающем великую ИТ-революцию. Новости Tut.by (22 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 22 снежня 2017. Праверана 23 снежня 2017.
  10. а б dev.by. Декрет о ПВТ 2.0 подписан: льготы до 2049 года, английское право, криптовалюты, дебюрократизация (22 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 3 верасня 2019. Праверана 15 лістапада 2018.
  11. Ольга Лойко. Чудо или упущенные возможности? За что ополчились на самую расхваленную отрасль Беларуси(недаступная спасылка). Новости Tut.by (1 сакавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 22 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  12. За что уволен глава ПВТ Валерий Цепкало?. Sputnik Беларусь (2 сакавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 22 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  13. Геннадий Можейко. Увольнение Валерия Цепкало: ещё вчера он обсуждал долгосрочные планы на будущее. Комсомольская правда (2 сакавіка 2017). Праверана 23 снежня 2017.(недаступная спасылка)
  14. Елена Спасюк. Увольнение Цепкало. Президент предупреждал: «Ребята, прекратите шалить». Naviny.by (2 сакавіка 2017). Праверана 23 снежня 2017.
  15. Цепкало освобождён от должности директора Администрации ПВТ(недаступная спасылка). Новости Tut.by (2 сакавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 22 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  16. Лукашенко обещает дальнейшую поддержку развитию IT-сферы в Беларуси. Новости Беларуси (13 сакавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 22 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  17. Лукашенко навестил компании Виктора Прокопени и пообещал поддержку развитию IT-сферы(недаступная спасылка). Udf.by (13 сакавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 18 снежня 2017. Праверана 23 снежня 2017.
  18. Лукашенко поручил создать в Беларуси совет по развитию IT-технологий. Новости Беларуси (13 сакавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 10 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  19. Ольга Лойко. Присматривать за айтишниками доверили своему. ПВТ возглавил Всеволод Янчевский(недаступная спасылка). Новости Tut.by (15 сакавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 23 снежня 2017. Праверана 23 снежня 2017.
  20. «Скептики сядут в лужу». Что Всеволод Янчевский говорил об IT за последние 9 лет. Startuplife (15 сакавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 22 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  21. а б Проект декрета о ПВТ: криптовалюты, упрощение учёта, приход инвестфондов. Dev.by (17 ліпеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 22 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  22. Лукашенко рассчитывает привлечь в Беларусь лучшие ИТ-компании со всего мира. Dev.by (21 красавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 22 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  23. Ольга Лойко. Google купил белорусскую компанию AIMATTER Мельничека и Гурского(недаступная спасылка). Новости TUT.by (17 жніўня 2017). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2019. Праверана 6 лютага 2019.
  24. Что дадут нормы английского права белорусским технологичным компаниям — комментарий Дениса Алейникова. Про бизнес (18 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2019. Праверана 6 лютага 2019.
  25. «Айтишный Гонконг для славянского мира» Что за «революционный» закон в IT-сфере приняла Белоруссия(недаступная спасылка). Meduza (23 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 23 красавіка 2019. Праверана 6 лютага 2019.
  26. а б Николай Марковник. Айтишный топ против Чалого: А за "кастрированный блокчейн" ещё придётся извиниться(недаступная спасылка). Новости Tut.by (26 ліпеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 18 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  27. Как будет выглядеть ИТ-страна: с беспилотниками, криптовалютами и без бюрократии(недаступная спасылка). Новости Tut.by (17 ліпеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 17 студзеня 2021. Праверана 23 снежня 2017.
  28. Ключевой документ по либерализации в экономике Беларуси вынесен на рассмотрение Лукашенко(недаступная спасылка). Новости Tut.by (26 верасня 2017). Архівавана з першакрыніцы 22 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  29. Декрет о цифровой экономике согласован в самой либеральной редакции(недаступная спасылка). Udf.by (5 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 7 снежня 2017. Праверана 23 снежня 2017.
  30. Артём Гарбацевич. В чём прорыв будущего декрета об ИТ?. Наша ніва (12 снежня 2017). Праверана 23 снежня 2017.
  31. Неделя за 10 ссылок: пряники проекта нового декрета о ПВТ. Dev.by (17 ліпеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 22 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  32. Сергей Чалый. Государство махнуло рукой на традиционную экономику и схватилось за соломинку IT?(недаступная спасылка). Новости Tut.by (20 ліпеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 18 студзеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  33. а б Николай Марковник. «Сергей, проснитесь!» или 5 вопросов о Декрете ПВТ и «кастрированном» блокчейне Чалому от Марковника. Kyky (1 жніўня 2017). Архівавана з першакрыніцы 6 снежня 2017. Праверана 23 снежня 2017.
  34. Павел Свердлов. "Декрет о ПВТ 2.0" с двойным дном. Сергей Чалый отвечает айтишникам. Euroradio.fm (28 ліпеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 25 ліпеня 2018. Праверана 23 снежня 2017.
  35. dev.by. Число резидентов ПВТ выросло до 192(недаступная спасылка) (12 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 13 лістапада 2018. Праверана 13 лістапада 2018.
  36. Приняли ещё 56 компаний и исключили 5. В ПВТ — 505 резидентов (руск.). dev.by. Архівавана з першакрыніцы 23 красавіка 2019. Праверана 23 красавіка 2019.
  37. Оксана Красовская. Влад Бумага и еще 81 компания стали резидентами ПВТ. Это первый набор в 2020-м - Технологии Onliner (руск.). Onliner (13 красавіка 2020). Архівавана з першакрыніцы 18 кастрычніка 2020. Праверана 20 жніўня 2020.
  38. Парк высоких технологий - Новости и события - Плюс 82 компании. ПВТ пополнился новыми резидентами. www.park.by. Архівавана з першакрыніцы 18 верасня 2020. Праверана 20 жніўня 2020.
  39. Станислав Иванейко. В ПВТ приняли 71 компанию. Всего их уже 886 - Технологии Onliner (руск.). Onliner (10 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 5 жніўня 2020. Праверана 20 жніўня 2020.
  40. ПВТ приближается к тысяче: +83 новые компании (руск.). dev.by. Архівавана з першакрыніцы 20 кастрычніка 2020. Праверана 19 кастрычніка 2020.
  41. dev.by. Пятилетку за два года. ПВТ приближается к выполнению оптимистического прогноза Ernst&Young на 2020-й (26 кастрычніка 2018). Архівавана з першакрыніцы 13 лістапада 2018. Праверана 13 лістапада 2018.
  42. "752 резидента ПВТ, 58000 сотрудников и 2 млрд долларов экспорта: как Декрет №8 повлиял на развитие цифровой отрасли". 2019-12-26. Архівавана з арыгінала 2020-10-06. Праверана 2020-08-20.
  43. Ставка на высокие технологии: как Декрет № 8 повлиял на экономику страны. www.pravo.by. Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2020. Праверана 20 жніўня 2020.
  44. Светлана Баксичева. ""До последнего ходят на работу". Почему некоторые айтишники не хотят пользоваться больничными(недаступная спасылка). Tut.by (15 ліпеня 2018). Архівавана з першакрыніцы 25 ліпеня 2018. Праверана 25 ліпеня 2018.

Спасылкі правіць