Дэн Сяапін
Дэн Сяапін[8] (22 жніўня 1904 — 19 лютага 1997) — дзяржаўны, палітычны і ваенны дзеяч Кітая. Палітык-рэфарматар, дзеяч Камуністычнай партыі Кітая; хоць ніколі не займаў пост кіраўніка краіны, але быў фактычным кіраўніком Кітая з канца 1970-х да пачатку 1990-х гг.
| Дэн Сяапін | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 邓小平 | |||||||
 | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Чжоу Эньлай | ||||||
| Пераемнік | Дэн Інчаа | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Хуа Гафэн | ||||||
| Пераемнік | Цзян Цзэмінь | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Хуа Гафэн | ||||||
| Пераемнік | Цзян Цзэмінь | ||||||
|
|||||||
| Кіраўнік урада | Чжаа Цзыян (1980—1988) Лі Пэн (з 1988) |
||||||
| Папярэднік | Лін Бяа | ||||||
| Пераемнік | Вань Лі | ||||||
| Нараджэнне |
22 жніўня 1904[1][2][…] |
||||||
| Смерць |
19 лютага 1997[5][6] (92 гады) |
||||||
| Жонка | Чжан Сіюань[d], Цзінь Вэін[d] і Чжа Лінь[d] | ||||||
| Дзеці | Дэн Пуфан[d], Дэн Нань[d], Дэн Ронг[d][7] і Дэн Чжыван[d] | ||||||
| Грамадзянства | |||||||
| Веравызнанне | Атэіст | ||||||
| Партыя | |||||||
| Адукацыя | |||||||
| Дзейнасць | палітык, журналіст, дыпламат | ||||||
| Род войскаў | Народна-вызваленчая армія Кітая | ||||||
| Званне | галоўнакамандуючы | ||||||
| Бітвы | |||||||
| Узнагароды | |||||||
 Дэн Сяапін на Вікісховішчы | |||||||
БіяграфіяПравіць
Нарадзіўся ў правінцыі Сычуань. На пач. 1920-х гадоў вучыўся і працаваў у Францыі. 3 1924 член Кампартыі Кітая. У 1925—27 вучыўся ў СССР. Удзельнік Вялікага паходу Кітайскай Чырвонай арміі (1934—36). У час антыяпонскага супраціўлення (1937—45) кіраваў баявымі аперацыямі.
3 1952 неаднаразова займаў пост намесніка прэм'ера Дзяржаўнага савета КНР. У 1977—80 начальнік Генштаба Народна-вызваленчай арміі. У 1983—90 Старшыня Цэнтральнага ваеннага савета КНР (фактычна галоўнакамандуючы арміяй). 3 1945 член ЦК КПК, у 1956—66 генеральны сакратар ЦК партыі. Рэпрэсіраваны ў перыяд «культурнай рэвалюцыі».
Пасля 1978 фактычна вызначаў палітыку краіны, быў ініцыятарам курсу на правядзенне эканамічных рэформ, будашніцтва сацыялізму з кітайскай спецыфікай. Вывеў Кітай з руін «культурнай рэвалюцыі», добраахвотнай самаізаляцыі, садзейнічаў прытоку заходніх інвестыцый, нармалізацыі адносін Кітая з СССР і ЗША, паставіў краіну на рэйкі рыначных рэформ ва ўмовах захавання сацыялістычнай ідэалогіі і дзяржаўнага кантролю, што прывяло краіну да эканамічнага буму.
Успадкаваўшы разбураны сацыяльнымі і палітычнымі канфліктамі Кітай пасля «культурнай рэвалюцыі», Дэн стаў ядром другога пакалення кітайскіх кіраўнікоў. Ён стаў інструментам ўкаранення новага мыслення, распрацаваў прынцып «сацыялізму з кітайскай спецыфікай», стаў ініцыятарам эканамічных рэформаў у Кітаі і зрабіў краіну часткай сусветнага рынку. Ён заклаў асновы для эканамічнага развіцця Кітая, што дазволіла Кітаю атрымаць рэпутацыю краіны з самой хуткарослай эканомікай у свеце.
У 1990 пакінуў дзяржаўныя пасады, але захаваў ролю духоўнага лідара КНР.
Зноскі
- ↑ Immanuel C.Y. Hsü The Rise of Modern China — 6 — USA: OUP, 2000. — P. 974. — 1136 p. — ISBN 978-0-19-512504-7
- ↑ Deng Xiaoping // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Deng Xiaoping // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ кітайская Вікіпедыя — 2002.
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
- ↑ Immanuel C.Y. Hsü The Rise of Modern China — 6 — USA: OUP, 2000. — P. 946. — 1136 p. — ISBN 978-0-19-512504-7
- ↑ Напісанне імя і прозвішча ў адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.6., Мн., 1998, С.353.
ЛітаратураПравіць
- Раманоўскі І. Ф. Дэн Сяапін // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6: Дадаізм — Застава. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6), ISBN 985-11-0035-8.
СпасылкіПравіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дэн Сяапін
| Папярэднік: Хуа Гафэн |
Старшыня Цэнтральнага ваеннага савета КНР 1981–1989 |
Пераемнік: Цзян Цзэмінь |