Дзмітрый Канстанцінавіч Мачальскі
Дзмітрый Канстанцінавіч Мачальскі (руск.: Дмитрий Константинович Мочальский; 2 (15) лютага 1908, Санкт-Пецярбург[1] — 20 снежня 1988, Масква) — савецкі, расійскі мастак-жывапісец, графік, педагог. Народны мастак СССР (1980).
Дзмітрый Мачальскі | ||||
---|---|---|---|---|
Імя пры нараджэнні | Дзмітрый Канстанцінавіч Мачальскі | |||
Дата нараджэння | 2 (15) лютага 1908 | |||
Месца нараджэння | ||||
Дата смерці | 20 снежня 1988 (80 гадоў) | |||
Месца смерці | ||||
Месца пахавання | ||||
Грамадзянства |
![]() |
|||
Род дзейнасці | мастак | |||
Месца працы | ||||
Вучоба | ||||
Уплыў | Dmitry Kardovsky[d], Кузьма Сяргеевіч Пятроў-Водкін і Alexander Savinov[d] | |||
Уплыў на | Q110741431? | |||
Член у | ||||
Прэміі | ||||
Узнагароды | ||||
Званні |
|
Біяграфія
правіцьНарадзіўся 2 (15) лютага 1908 года ў Санкт-Пецярбургу.
У 1925—1929 гадах вучыўся ў Маскоўскім дзяржаўным тэхнікуме выяўленчых мастацтваў памяці паўстання 1905 года, у студыі К. П. Чэмкі ў Д. М. Кардоўскага. У 1936 годзе скончыў ЛІЖСА імя І. Я. Рэпіна, вучыўся ў К. С. Пятрова-Водкіна, А. І. Савінава.
З 1937 года і да канца жыцця выкладаў у МДАМІ імя В. І. Сурыкава (з 1950 года — прафесар). Кіраваў персанальнай майстэрні (з 1958).
Правадзейны член АМ СССР (1973). Член Саюза мастакоў СССР, сакратар праўлення Саюза мастакоў СССР (1968). Першы беспартыйны старшыня МАСМ, які ўзначальваў яго ў перыяд «хрушчоўскай адлігі» з 1961 па 1963 год. Падзеі скандальна вядомай выстаўкі ў Манежы «30 гадоў МАСМ», на адкрыцці якой М. С. Хрушчоў крычаў абурана: «Што гэта за мазаніна такая?!», адбываліся пры непасрэдным удзеле мастака — ён паказваў Хрушчову выстаўку. На яго і абрынуўся ўвесь гэты скандал[2].
Сканаў 20 снежня 1988 года. Пахаваны ў Маскве на Ваганькаўскіх могілках (58 уч.)[3].
Творчасць
правіцьАўтар карцін: «Вяртанне з дэманстрацыі» («Яны бачылі Сталіна») (1949), «Перамога. Берлін. 9 мая 1945 года» (1947), цыкл графічных прац «Савецкія войскі ў Берліне» (1945), карціны «Навасельцы», «Палатка трактарыстаў» (абедзве — 1957), «Чырвоны куток» (1964), «На Ішыме» (1965), «Раніца ў саўгасе. У канторы» (1967), «Чатыры пакаленні» (1968), «У поле» (1969), «Рэпетыцыя ў клубе» (1972), «Тройца» (1975) з цыкла прац пра асваенне цаліны.
Творы знаходзяцца ў калекцыях Дзяржаўная Траццякоўская галерэя, ДМВМ імя Пушкіна, Дзяржаўны Рускі музей, больш за ў трыццаці іншых расійскіх і замежных музеяў.
Узнагароды і званні
правіць- заслужаны мастак РСФСР (1961)
- народны мастак РСФСР (1969)
- народны мастак СССР (1980)
- Дзяржаўная прэмія РСФСР імя І. Я. Рэпіна (1967) — за карціны «Навасельцы», «Маладыя-цаліннікі», «Чырвоны куток», «Завочнікі» з серыі «Людзі цаліны»
- Сярэбраны медаль Міністэрства культуры СССР (1958)
- Залаты медаль АМ СССР (1975).
Персанальныя выстаўкі
правіць- «Дзмітрый Мачальскі (1908—1988) — рамантык сацрэалізму», Траццякоўская галерэя 2009[4].
Памяць
правіцьУ 2008 годзе да 100-годдзя Д. К. Мачальскага выстаўка твораў жывапісу адкрылася ў Сурыкаўскім інстытуце ў Маскве. Маляўнічыя працы некалькіх пакаленняў студэнтаў майстэрні мастака і малюнкі, эскізы, накіды самага майстра склалі экспазіцыю з больш за 100 прац.
Крыніцы
правіць- ↑ а б Мочальский Дмитрий Константинович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ Драматическая встреча с "Новой реальностью". Сорок лет назад Никита Хрущев посетил художественную выставку в Манеже . Архівавана з першакрыніцы 3 жніўня 2012.
- ↑ Могила Д. К. Мочальского . Архівавана з першакрыніцы 19 ліпеня 2017. Праверана 22 сакавіка 2017.
- ↑ В Третьяковке открылась выставка Дмитрия Мочальского (руск.). Lenta.RU. Праверана 19 студзеня 2025.
Літаратура
правіць- Большой энциклопедический словарь: В 2-х т. /Гл. ред. А. М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1991
- ГТГ, каталог работ Дмитрия Мочальского, 2009 М. Л. Бодрова, составители: Н. А. Мочальский,2009
- «Дмитрий Мочальский», Издание Третьяковская галерея, Москва 2009