Жасцёр
Жасцёр[3] (Rhámnus) — род двухдольных кветкавых раслін, уключаны ў сямейства Крушынавыя (Rhamnaceae). Тыпавы род сямейства.
| Жасцёр | ||||||||||||||||
 Галінка жасцёра слабіцельнага з пладамі | ||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| ||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | ||||||||||||||||
|
Rhamnus L., 1753 | ||||||||||||||||
| Тыпавы від | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Тыпавы від роду — жасцёр слабіцельны (Rhamnus cathartica). Плады многіх відаў выкарыстоўваюцца ў медыцыне ў якасці слабільнага.
Батанічнае апісанне правіць
Род Жасцёр уключае лістападныя і вечназялёныя кусты і невялікія дрэвы, часам пакрытыя шыпамі.
Лісце часцей за ўсё размешчана чаргова, рэдка супраціўнае, з суцэльным або вышчарбленым краем.
Кветкі аднаполыя або раздзельнаполыя (калі раздзельнаполыя, то расліны звычайна двухдомныя), сабраныя ў пазухах лісця ў невялікія гронкападобныя суквецці. Пялёсткі маюцца не ва ўсіх відаў, вельмі дробныя, вузкія. Чашачка званочкавай формы, падзелена на чатыры долі. Завязь верхняя, звычайна двух- або трохгнёздавая. Цвіце ў маі — чэрвені.
Плод — чорная бліскучая касцянка з двума — чатырма насенінамі. Пладаносіць у жніўні — верасні.
Арэал правіць
Род Жасцёр валодае вельмі шырокім арэалам, яго віды распаўсюджаныя на ўсіх кантынентах, акрамя Аўстраліі.
Жасцёр шырока распаўсюджаны ў еўрапейскай частцы Расіі, у Заходняй Сібіры, на Каўказе і ў Сярэдняй Азіі. Расце ў асноўным у зарасніках розных кустоў, па берагах рэк і пад полагам шыракалістага рэдкалесся.
Таксанамія правіць
| яшчэ 8 сямействаў (па Сістэме APG III) |
||||||||||||
| каля 100 відаў | ||||||||||||
| парадак Ружакветныя | род Жасцёр | |||||||||||
| аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя | сямейства Крушынавыя | |||||||||||
| яшчэ 58 парадкаў кветкавых раслін (па Сістэме APG III) |
яшчэ больш 50 родаў | |||||||||||
Сінонімы правіць
- Alaternus Mill., 1754
- Apetlorhamnus Nieuwl., 1915
- Aspidocarpus Neck., 1790, nom. inval.
- Atadinus Raf., 1838
- Atulandra Raf., 1838
- Cardiolepis Raf., 1825, nom. illeg.
- Cervispina Dill. ex Ludw., 1757
- Endotropis Raf., 1825
- Forgerouxa Neck. ex Raf., 1838
- Frangula — Крушина
- Girtanneria Neck. ex Raf., 1838
- Hethingeria Neck. ex Raf., 1838
- Lithoplis Raf., 1838
- Oreoherzogia W.Vent, 1962
- Oreorhamnus Ridl., 1920
- Perfonon Raf., 1838
- Sarcomphalus P.Browne, 1756
- Sciadophila Phil., 1857
- Verlangia Neck. ex Raf., 1838
Найбольш вядомыя віды правіць
Род Жасцёр уключае каля 100[4] відаў.
- Rhamnus alaterna L., 1753
- Rhamnus alnifolia L'Hér., 1789 — Жасцёр вольхалісты
- Rhamnus alpina L., 1753
- Rhamnus cathartica L., 1753 — Жасцёр слабіцельны, ці Жасцёр паслабляльны, ці Крушына звычайная, ці Жыстор, ці Жысцёр, ці Жысцёрына, ці Крушына, ці Жыстар, ці Жысцяр, ці Жысцярына
- Rhamnus davurica Pall., 1776
- Rhamnus diamantiaca Nakai, 1917
- Rhamnus dolichophylla Gontsch., 1934
- Rhamnus imeretina Booth, Petz. & Kirchn., 1864 — Жасцёр імерацінскі
- Rhamnus leptophylla C.K.Schneid., 1908
- Rhamnus lycioides L., 1762
- Rhamnus parvifolia Bunge, 1831
- Rhamnus prinoides L'Hér., 1789
- Rhamnus pumila Turra, 1764
- Rhamnus purshiana DC., 1825
- Rhamnus ussuriensis J.J.Vassil., 1940 — Жацёр усурыйскі
- Rhamnus utilis Decne., 1857
- Rhamnus wightii Wight & Arn., 1834
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 110. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ Список видов рода Жостер по данным сайта The Plant List (англ.) (лац.) (Праверана 9 чэрвеня 2013)
Літаратура правіць
- Чахоўскі А. А. Жасцёр // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 278—279.
- Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Б. К. Шишкин и Е. Г. Бобров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1949. — Т. XIV. — С. 641—674. — 790 с. — 4 000 экз.
- Medan D., Schirarend C. The Families and Genera of Vascular Plants. — Springer, 2004. — Vol. VI. — P. 332. — 489 p. — ISBN 3-540-06512-1.
- Bolmgren K. & Oxelman B. Generic limits in Rhamnus L. s.l. (Rhamnaceae) inferred from nuclear and chloroplast DNA sequence phylogenies(англ.) // Taxon : journal. — Wiley, 2004. — Т. 53. — С. 383—390.
Спасылкі правіць
- Жостер: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
- Rhamnus (англ.) // The Plant List