Жоўць
Жоўць[1] — жоўтая, карычневая або зялёная вадкасць, горкая на смак, якая мае спецыфічны пах, вылучаецца печанню, назапашваецца ў жоўцевым пузыры.
Агульная інфармацыя правіць
Сакрэцыя жоўці вырабляецца гепатацытамі — клеткамі печані. Жоўць збіраецца ў жоўцевых пратоках печані, а адтуль, праз агульны жоўцевы праток паступае ў жоўцевы пузыр і ў дванаццаціперсную кішку, дзе ўдзельнічае ў працэсах стрававання. Жоўцевы пузыр выконвае ролю рэзервуара, выкарыстанне якога дазваляе забяспечваць дванаццаціперсную кішку максімальнай колькасцю жоўці падчас актыўнай стрававальнай фазы, калі кішка напаўняецца часткова пераваранай у страўніку ежай.
Жоўць, вылучаную печанню (частка яе накіроўваецца непасрэдна ў дванаццаціперсную кішку), называюць «пячоначнай» (або «маладой»), а выдзеленую жоўцевым пузыром — «пузырной» (ці «спелай»).
Печань дарослага чалавека выдзяляе за суткі да 2 л жоўці, буйной рагатай жывёлы — да 9,5 л.
Прэпараты жоўці выкарыстоўваюцца ў медыцыне.
Склад жоўці правіць
Жоўць мае ў сабе ваду, солі жоўцевых кіслот, жоўцевыя пігменты, халестэрын, неарганічныя солі і іншыя біялагічна актыўныя рэчывы: гармоны — тыраксін, ферменты — фасфатазы, таксама вітаміны, фосфаліпіды і інш.
Функцыі правіць
Жоўць эмульгуе тлушчы, павялічвае ўсмоктванне прадуктаў гідролізу тлушчаў, павышае актыўнасць панкрэатычных і кішачных ферментаў, рэгулюе маторную і сакраторную дзейнасць страўніка і тонкага кішэчніка, валодае бактэрыяльна-статыстычнымі ўласцівасцямі, удзельнічае ва ўсмоктванні са страўніка тлушчарастваральных вітамінаў, халестэрыну, амінакіслот і солей кальцыю, інактывуе пепсін страўнікавага соку.
Заўвагі правіць
- ↑ Напісанне ў адпаведнасці з Тлумачальным слоўнікам беларускай літаратурнай мовы. Мн.:БелЭн, 2002, С.200.
Літаратура правіць
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).