Калікст III

209-ы Папа Рымскі (1455—1458)
(Пасля перасылкі з Калікст III, Папа Рымскі)

Калікст III (лац. Callistus PP. III, свецкае імя: Альфонса дзі Борджа, ад італ. Di Borgia, або «Алонса дэ Борха» — ад ісп. De Borja ; 31 снежня 1378 г., Хаціва, Арагон — 6 жніўня 1458 года, Рым) — Папа Рымскі з 8 красавіка 1455 года па 6 жніўня 1458. Апошні папа, які ўзяў пасля абрання імя Калікст.

Калікст III
лац.: Callistus PP. III

Герб
209-ы Папа Рымскі
17 красавіка 1455 — 6 жніўня 1458
Папярэднік Мікалай V
Пераемнік Пій II
біскуп валенсійскі[d]
20 жніўня 1429 — 8 красавіка 1455
Дыяцэзія Валенсійская дыяцэзія[d]
Папярэднік Hug de Llupià[d]
Пераемнік Аляксандр VI
кардынал
з 2 мая 1444
Кардынал-святар (Sanctorum Quattuor Coronatorum[d])
12 ліпеня 1444 — 8 красавіка 1455
Папярэднік Lewis of Luxembourg[d]
Пераемнік Luis Julian de Milà[d]
Дзейнасць каталіцкі святар
Нараджэнне 8 студзеня 1379
Смерць 15 жніўня 1458 (79 гадоў)
Пахаванне
Дынастыя Борджыя
Бацька Domingo de Borja[d]
Маці Francisca (Marti)[d][1]
Прыняцце свяшчэннага сану невядома
Кардынал з 1444
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Альфон дэ Борха нарадзіўся ў Ла Тарэце, цяпер у ваколіцах Канальса (Іспанія).

Падчас заходняй схізмы падтрымаў антыпапу Бенедыкта XIII. Выкладаў права ва ўніверсітэце Льейды, пазней быў дыпламатам пры двары каралёў Арагона, у прыватнасці падчас Базельскага сабору (1431—1439). Калі дзякуючы яго намаганням кароль Неапаля Альфонс I прызнаў Папам Марціна V, апошні прызначыў Альфонса біскупам Валенсіі. У 1444 годзе Папа Яўген IV падняў яго да кардынальскай годнасці.

На канклаве 1455 года Альфонса дэ Борха быў абраны Папам у вельмі сталым веку як кампрамісны кандыдат. На стальцы ўсяляк прасоўваў на царкоўныя пасады прадстаўнікоў і прыхільнікаў роду Борджыя. 20 лютага 1456 надаў двум сваім пляменнікам званні кардыналаў. Адзін з іх, Радрыга дэ Борха (Борджыя), пазней стаў Папам Аляксандрам VI, які запомніўся сваёй карумпаванасцю і распустай[2]; другім быў Луіс Хуліян дэ Міла.

У 1456 Калікст III выдаў Партугаліі папскую булу Inter Caetera, якой пацвярджаў правы партугальцаў на заняволенне няверных і маўраў, нададзеныя ім ранейшымі буламі Romanus Pontifex і Dum Diversas, што фактычна пацвярджала згоду папства на прыгнёт афрыканцаў. Такім чынам, яго Inter Caetera наўпрост супярэчыла сцвярджэнню ў буле Sicut Dudum Яўгена IV (1435), паводле якой няверныя былі прызнаны стварэннямі паводле падабенства Божага і мелі душу, а значыцца, хрысціяне не мелі права пазбаўляць іх волі.

Адной з галоўных мэтаў яго пантыфікату была арганізацыя крыжовага паходу супраць туркаў, што захапілі ў 1453 годзе Канстанцінопаль. Насуперак гераічным намаганням, ніхто з еўрапейскіх кіраўнікоў не адгукнуўся на заклік. Аднак Калікст усё ж здолеў сабраць даволі буйны флот, які вызваліў некаторыя з Эгейскіх астравоў.

29 чэрвеня 1456 Калікст загадаў званіць ва ўсе званы апоўначы як заклік да малітвы, а пазней да малітвы ў падтрымку абаронцаў Бялграда[3][4]. Пасля перамогі над туркамі 22 ліпеня аблога Бялграда была спынена, і ў гонар гэтай падзеі Калікст III пастанавіў святкаваць 6 жніўня свята Перамянення, якое і дагэтуль абавязковы ва ўсёй Заходняй царкве.

Калікст загадаў перагледзець працэс над Жаннай д’Арк, і 7 ліпеня 1456 года яна была апраўдана[5].

Ён зацвердзіў заснаванне ў 1456 годзе Грайфсвальдскага ўніверсітэта.

«Була супраць каметы» правіць

Паводле адной гісторыі, якая ўпершыню з’явілася ў пасмяротнай біяграфіі, выдадзенай у 1475 годзе і пасля была упрыгожаны і папулярызавана П’ерам-Сімонам Лапласам, Какліст III адлучыў ад царквы камету Галея, мяркуючы, што гэта дрэннае прадвесце для хрысціянскіх абаронцаў Бялграда ад аблогі арміі Асманскай імперыі.[6] Ні адзін з вядомых асноўных крыніц не падтрымлівае сапраўднасць гэтага факту. 29 чэрвеня 1456 года папская була Какліста III, якая заклікае да набажэнства для поспеху крыжовага паходу, не згадвае каметы. Да 6 жніўня, калі турэцкая аблога была прарваная, камета не была бачная ў Еўропе або Турцыі на працягу некалькіх тыдняў.

Зноскі

  1. Pas L. v. Genealogics — 2003.
  2. The Lives and Times of the Popes, Vol.4, Ed. Artaud de Montor, (Catholic Publication Society of America, 1911), 190.
  3. Thomas Henry Dyer. The history of modern Europe: from the fall of Constantinople, in 1453, to the war in the Crimea, in 1857. — J. Murray, 1861. — С. 85.
  4. István Lázár. 6. The Fleur-de-lis and the Raven // Hungary. A Brief History / Translated by Albert Tezla.
  5. Ronald Sutherland Gower. Chapter VII. The Rehabilitation // Joan of Arc. — J. C. Nimmo, 1893.
  6. John Stein (1913). "Bartolomeo Platina". In Charles George Herbermann (рэд.). The Catholic Encyclopedia. Vol. 12. Robert Appleton Co. pp. 158–159. OCLC 1017058.

Спасылкі правіць