Арабскі халіфат
Халіфа́т або Арабскі халіфат (араб. خلافة إسلامية) — феадальная тэакратычная араба - мусульманская дзяржава, якае ўзнікла ў выніку арабскіх заваяванняў VII — IX стагоддзяў і ўзначальвалася халіфамі. Таксама халіфат як тэрмін азначае ісламскую тэакратычную дзяржаву, якая павінна аб'ядноўваць усіх мусульман. Зрэшты толькі першы Амеядскі халіфат сапраўды аб'ядноўваў усю уму.
| Гістарычная дзяржава | |
| Арабскі халіфат араб. خلافة إسلامية | |
|---|---|
 Арабская Халіфат ў 750 годзе. Рознымі колерамі пазначаныя ўладанні мусульман на момант смерці Мухамада, заваяванні першых трох халіфаў і заваяванні Амеядаў. |
|
|
630 — 1258
|
|
| Сталіца |
630—656 Медзіна 656 — 661 Мека 661 — 754 Дамаск 754 — 762 Эль-Куфа 762 — 836 Багдад 836 — 892 Фустат 892 — 1258 Багдад |
| Мова(ы) | Арабская мова |
| Афіцыйная мова | арабская |
| Насельніцтва | арабы, персы, копты, туркі, армяне, сірыйцы, грузіны (разам з мегрэламі і абхазамі), іспанцы, партугальцы, паўднёвыя італьянцы, дагестанскія народы, афганцы, узбекі, таджыкі. |
| Пераемнасць | |
| < Сасаніды | |
| Хулагуіды > | |
Пад кантролем гэтай дзяржавы ў перыяд яе росквіту знаходзіліся землі Блізкага Усходу, Афрыкі і паўднёвага захаду Еўропы. Халіфат кантактаваў з такімі рэгіёнамі як Еўропа і Вялікі еўразійскі стэп, цесна ўзаемадзейнічаў з тагачасным ўтварэннямі на гэтых землях - Вялікай Булгарыяй, Цюркскім і Хазарскім каганатам, Вялікім княствам Рускім, Усходняй Рымскай імперыяй.
Гісторыя правіць
Першапачатковым ядром Халіфата стала створаная Прарокам Мухамадам ў пачатку VII ст. у Хіджазе (Заходняя Аравія) мусульманская супольнасць — ума. У выніку арабскіх заваяванняў была створана вялізная дзяржава, якая ўключала Аравійскі паўвостраў, сучасныя Ірак, Іран, большую частку Закаўказзя, Сярэдняй Азіі, Сірыю, Ізраіль, Іарданію, Егіпет, Паўночную Афрыку, вялікую частку Іспаніі і Партугаліі, частку Паўночнай Індыі.
Слова Халіфат (араб. خليفة — Khalīfah «спадчыннік», «прадстаўнік») — азначае як тытул халіфа, так і вялікую дзяржаву, створаную пасля Мухамада арабамі-заваёўнікамі пад кіраўніцтвам яго «халіфаў» — «прадстаўнікоў».
Эпоха існавання Багдадскага халіфата, разам з некалькімі наступнымі стагоддзямі росквіту агульнаісламскай навукі і культуры, называюцца ў заходняй гістарыяграфіі Залатым векам Ісламу.