Канстытуцыя Малдовы

Канстытуцыя Рэспублікі Малдова (рум.: Constituţia Republicii Moldova) — асноўны закон Рэспублікі Малдова, які вызначае яе грамадскі і дзяржаўны лад, парадак і прынцыпы стварэння органаў улады, выбарчую сістэму, правы і абавязкі грамадзян.

канстытуцыя
«Канстытуцыя Малдовы»
Дзяржава:	Малдова
Прыняцце:	29 ліпеня 1994
Уступ у сілу:	27 жніўня 1994
Першая публікацыя:	у Monitorul Oficial, № 1, 12 жніўня 1994
Дзеючая рэдакцыя:	29 сакавіка 2016
Поўны тэкст у Вікікрыніцы?.

Палітыка

Рэспубліка Малдова

Артыкул — частка серыі: Палітычная сістэма Малдовы

Дзяржаўны лад Канстытуцыя Малдовы Прэзідэнт Малдовы Мая Санду Апарат прэзідэнта Урад Прэм’ер-міністр Наталля Гаўрыліца Міністр замежных спраў Ніку Папеску Міністр абароны Анатоль Насаты Узброеныя сілы Парламент Дэпутаты ПМ Старшыня ПМ Ігар Гросу Судовая сістэма Канстытуцыйны суд Вярхоўны суд Вышэйшы арбітражны суд Пракуратура Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Муніцыпій Раён Горад-рэзідэнцыя Горад Камуна Сяло-рэзідэнцыя Сяло Прыднястроўе Гагаузія Башкан Народны Сход Гагаузіі Выканаўчы камітэт Гагаузіі Палітычная сістэма Палітычныя партыі Рэферэндумы: 1994 • 2010 • 2019 Парламенцкія выбары: 1990 • 1994 • 1998 • 2001 • 2005 • красавік 2009 • ліпень 2009 • 2010 • 2014 • 2019 • 2021 Прэзідэнцкія выбары: 1991 • 1996 • 2016 • 2020 Унутраная палітыка Знешняя палітыка Знешнеэканамічная палітыка Міжнародныя арганізацыі

Агульныя звесткі

Канстытуцыя ў новай рэдакцыі была прынята парламентам 29 ліпеня 1994 года.

3 верасня 1990 года Вярхоўны Савет Малдаўскай ССР прыняў Закон пра ўвядзенне пасады прэзідэнта Малдовы і ўнясенне змен і дадаткаў у канстытуцыю. У рэспубліцы аб’яўлялася прэзідэнцкая форма кіравання. 29 ліпеня 1994 года была прынята новая канстытуцыя Малдовы. Было заяўлена, што яна накіравана на пабудову сацыяльна-арыентаванай рынкавай дзяржавы. Канстытуцыя абвяшчала канцэпцыю падзелу ўлад, адсутнасць абавязковай дзяржаўнай ідэалогіі, сацыяльныя гарантыі і дэмакратычныя свабоды.

Дзяржава ў першым артыкуле характарызуецца як «суверэнная і незалежная, адзіная і непадзельная», а таксама як «дэмакратычная прававая дзяржава, у якой годнасць чалавека, яго права і свабоды, свабоднае развіццё чалавечай асобы, справядлівасць і палітычны плюралізм з’яўляюцца найвышэйшымі каштоўнасцямі і гарантуюцца». Форма дзяржаўнага кіравання — рэспубліка.

Артыкул 6 замацоўвае прынцып падзелу ўлад — «заканадаўчая, выканаўчая і судовая ўлады падзелены і ўзаемадзейнічаюць пры ажыццяўленні сваіх прэрагатыў у адпаведнасці з палажэннямі Канстытуцыі». Крытыкамі адзначалася, што падзел кампетэнцыі паміж галінамі ўлады недастаткова адпрацаваны, што стварыла ўмовы для канфліктаў паміж імі.

У артыкуле 12 зацверджана дзяржаўная сімволіка: сцяг, герб і гімн Малдовы. Артыкул 14 аб’яўляе сталіцай горад Кішынёў.

Суадносіны норм Канстытуцыі з нормамі Дэкларацыі аб незалежнасці

Дзяржаўнай мовай аб’яўлялася, паводле Канстытуцыі Рэспублікі Малдовы, «малдаўская мова, якая функцыянуе на лацінскай графіцы». Аднак Канстытуцыйны суд Рэспублікі Малдова прыняў 5 снежня 2013 тлумачэнне пра слушнае трактаванне тэксту Канстытуцыі Рэспублікі Малдова:

Канстытуцыйны суд Малдовы пастанавіў, што дзяржаўнай мовай у краіне з’яўляецца румынская мова, як запісана ў дэкларацыі пра незалежнасць, а не малдаўская, якая паказана ў Канстытуцыі рэспублікі. Дэкларацыя звязана з Канстытуцыяй, але, у выпадку рознагалоссяў прыярытэт аддаецца тэксту Дэкларацыі, заявіў старшыня суда Аляксандр Тэнасэ, адзначыўшы, што вынесенае рашэнне канчатковае і абскарджанню не падлягае

Спасылкі

• Конституция Молдавии