Каралеўства Італія (сярэднявечнае)

Каралеўства Італія (лац.: Regnum Italiae або Regnum Italicum; італ.: Regno d'Italia; ням.: Königreich Italien), таксама званае Імперскай Італіяй (італ.: Italia Imperiale, ням.: Reichsitalien) — адно са складовых каралеўстваў Свяшчэннай Рымскай імперыі, разам з каралеўствамі Германія, Багемія і Бургундыя.

Гістарычная дзяржава
Каралеўства Італія
лац.: Regnum Italicum
Сцяг
961 — 1802 і 1014
Сталіца	Павія
Мова(ы)	італьянская мова і лігурыйская мова[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя Італіі
Старажытны свет
Дагістарычная Італія
Этрускі (XII—VI стст. да н.э.)
Вялікая Грэцыя (VIII—VII стст. да н.э.)
Старажытны Рым (VIII ст. да н.э. — V ст. н.э.)
Італія пад уладай остготаў (V—VI стст.)
Сярэдневякоўе
Сярэдневяковая Італія
Італія пад уладай Візантыі (VI—VIII стст.)
Лангабардскае каралеўства (VI—VIII стст.)
Сярэдневяковае каралеўства Італія
Іслам і нарманы ў паўднёвай Італіі
Марскія рэспублікі і Італьянскія гарады-дзяржавы
Новы час
Італьянскі Рэнесанс (XIV—XVI стст.)
Італьянскія войны (1494—1559)
Італія ў Новы час (1559—1814)
Рысарджымента (1815—1861)
Сучасная гісторыя
Каралеўства Італія (1861—1945)
Італія ў Першай сусветнай вайне (1914—1918)
Фашызм і каланіяльная імперыя (1918—1945)
Італія ў Другой сусветнай вайне (1940—1945)
Найноўшая гісторыя Італіі (1945—цяперашні час)
Свінцовыя гады (1970-я — 1980-я)
Асобныя тэмы
Гістарычныя дзяржавы Італіі
Ваенная гісторыя Італіі
Эканамічная гісторыя Італіі
Генетычная гісторыя Італіі
Выбарчая гісторыя
Гісторыя моды ў Італіі
Паштовая гісторыя
Чыгуначная гісторыя
Гісторыя грошай у Італіі
Гісторыя музыкі ў Італіі
Партал «Італія»

Першапачаткова яно ўключала большую частку паўночнай і цэнтральнай Італіі, але пазней саступіла свае ўсходнія часткі Венецыі і Папскай вобласці.

Яго першапачатковай сталіцай была Павія да 11 стагоддзя.

Гісторыя

У 961 годзе Папа Ян XII звярнуўся да караля Германіі Атона I з просьбай аб абароне супраць караля Італіі Берэнгара II і паабяцаў яму імператарскую карону. Атон I неадкладна перайшоў Альпы, здабыў перамогу над Берэнгарам II і быў прызнаны каралём лангабардаў (Італіі), а затым рушыў на Рым. 2 лютага 962 года Атон I быў памазаны на царства і каранаваны імператарам.

Італьянскае каралеўства Ламбардыя ўвайшло ў склад утворанай у 962 годзе Свяшчэннай Рымскай імперыі. Аднак 15 лютага 1002 года, неўзабаве пасля смерці імператара Атона III, італьянская шляхта ў Павіі абвясціла каралём Італіі маркграфа Іўрэі Ардуіна, праўнука Адальберта I Іўрэйскага . У студзені 1003 года пасланая ў Італію новым германскім каралём Генрыхам II Святым армія была разбіта, але ў 1004 годзе Генрых асабіста адправіўся з арміяй у Італію, разбіўшы Ардуіна, і 15 мая каранаваўся ў Павіі італьянскай каронай. Але пасля яго вяртання з Італіі Ардуін хутка зноў стаў фактычным кіраўніком каралеўства. Восенню 1013 года Генрых зноў арганізаваў паход у Італію, вымусіўшы Ардуіна адступіць, а сам ён у Рыме 14 лютага 1014 года быў каранаваны папай імператарскай каронай. Пасля сыходу Генрыха з Італіі Ардуін зноў пачаў актыўныя дзеянні, захапіў шэраг гарадоў і разбурыў валодання біскупаў, якія падтрымлівалі імператара. Але праціўнікі Ардуіна пад кіраўніцтвам маркграфа Каносы Баніфацыя паспяхова супрацьстаялі яму. У выніку Ардуін пацярпеў паразу, да ваенных няўдач дадаліся праблемы са здароўем. У выніку ён адрокся ад прастола схаваўся ў манастыры Фрутуарыя блізу Турына, дзе і памёр 14 снежня 1015 года. Хаця яго сыны і паплечнікі працягнулі барацьбу супраць імператара, але з 1014 года Італьянскае каралеўства канчаткова стала часткай імперыі, а яе кіраўнікі выкарыстоўвалі тытул караля Італіі. Пры гэтым з сярэдзіны XIV стагоддзя імператары Свяшчэннай Рымскай імперыі (за выключэннем Максіміліяна I і Карла V) мелі чыста намінальны ўладу ў Італіі і не ўмешваліся ў яе ўнутраныя і знешнія справы (гл. таксама гвельфы і гібеліны).