Касцёл Святога Юрыя і кляштар дамініканцаў (Валынцы)
Касцёл Святога Юрыя і кляштар дамініканцаў — архітэктурны комплекс, які знаходзіўся ў фальварку Забелы (сучасны аграгарадок Валынцы Верхнядзвінскага раёна).
Каталіцкі храм | |
Касцёл Святога Юрыя і кляштар дамініканцаў | |
---|---|
![]() Касцёл і кляштар у Валынцах, акварэль Напалеона Орды | |
55°42′11,3″ пн. ш. 28°10′42,38″ у. д.HGЯO | |
Краіна |
![]() |
Аграгарадок | Валынцы |
Ордэнская прыналежнасць | дамініканцы |
Архітэктурны стыль | барока |
Архітэктар | Ян Глаўбіц |
Будаўніцтва | 1749—1756 гады |
Стан | зруйнаваны ў канцы 1940-х гадоў |
![]() |
Гісторыя
правіцьСтвораны па заказу абата Рэгінальда Ленартовіча. Будаўніцтва распачатае майстрам Лаўбэ ў 1749 г. пад кіраўніцтвам аўтара праекту архітэктара Яна Глаўбіца. У 1756 годзе касцёл асвечаны, у 1764—1766 гадах надбудаваныя вежы; у 1756—1759 гг. узведзены двухпавярховы корпус кляштара пад вальмавым дахам, аб'яднаны з касцёлам галерэяй. Будаўніцтва кляштара пачата пад кіраўніцтвам архітэктара Я. Вішнеўскага, закончанае архітэктарам Ядлкоўскім.
Касцёл значна пашкоджаны ў гады Другой сусветнай вайны, зруйнаваны ў канцы 1940-х гадоў.
Архітэктура
правіцьТэрыторыя комплексу абнесеная мураванай агароджай з брамай перад касцёлам. Комплекс вядомы па акварэлі мастака Н. Орды 1875—76 гг.
Дзвюхвежавы галоўны фасад касцёла і скруглены нізкі прытвор мелі багатую пластыку: вытанчаныя слаістыя пілястры, выгнутыя тонкапрафіляваныя карнізы, арачныя нішы. У дэкоры шырока выкарыстаныя ракайльныя вазы, прафіляваныя ліштвы арачных акон, філёнгі. Паміж вежамі галоўнага фасада фігурны шчыт, такія ж шчыты завяршалі алтарны аб'ём касцёла і цэнтральны рызаліт кляштара.
Інтэр'ер
правіцьУ 1759 г. і 1764—1766 гг. віленскімі майстрамі зробленая дэкаратыўная апрацоўка інтэр'еру, пабудаваныя алтары. Дынаміка ўнутранай прасторы дасягалася галоўным алтаром і дзесяццю бакавымі алтарамі.
Школа і тэатр
правіцьУ 1786—1811 пры кляштары працавала школа для шляхецкіх і мяшчанскіх дзяцей, у якой утварыўся першы ва Усходняй Еўропе школьны тэатр[1]. Выкладчыкі М. Цяцерскі (аўтар п'ес «Доктар па прымусу», «Сапар», «Фемістокл», «Камедыя», «Шлюб, пастаўлены дагары нагамі штучкамі арлекіна» і лібрэта аперэты «Апалон-заканадаўца, або Рэфармаваны Парнас»), І. Юрэвіч (аўтар п'ес «Крэз» і «Пышнагольскі») і іншыя былі аўтарамі сцэнічных дыялогаў і твораў розных літаратурных жанраў.
Зноскі
- ↑ Дзядзінкіна С. Чый летапіс цікавейшы? Архівавана 25 чэрвеня 2012. // «Народная газета» № 28 (5694), 9 снежня 2008.
Літаратура
правіць- Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэкал.: А. А. Воінаў і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-078-5.
- Габрусь Т. В. Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока / Т. В. Габрусь. Мн.: Ураджай, 2001.— 287 с.: іл. ISBN 985-04-0499-X, с. 229.
Спасылкі
правіцьКасцёл Святога Юрыя і кляштар дамініканцаў (Валынцы) на Вікісховішчы |