Вікіпедыя

Кіраўнікі Мінска

Старосты правіць

Імя Выява Гады жыцця Гады на ўрадзе Заўвагі
Іван Юр'евіч Заслаўскі 1468--1473
Іван Красны, кн. друцкі[1] 1487—1489
Мікалай Іванавіч Іллініч 1494—1498
Багдан Іванавіч Заслаўскі 1498--1525
Ян Стэцкевіч Далобаўскі 1530-я
Васіль Тышкевіч
 
 1544—1571
Гаўрыла Іванавіч Гарнастай 1515?—1588? 1575--1588 (у літ.вікі 1571—1582)
Дзмітрый Скумін Тышкевіч  (літ.) (бел. каля 1546—1609 1588—1592
Андрэй Мікалаевіч Станкевіч −1596--16.5.1604- ; у літ.вікі 1595—1597 адначасова і мастаўнічы менскі (зг. 16.5.1604)
Пётр Тышкевіч
 
 ?--1631 каля 1610--1625 У 1615 годзе ён купіў пляц на рагу Высокага рынка на скрыжаванні вуліц Валоцкай і будучай Дамініканскай і пачаў будаваць для дамініканскага ордэна мураваны касцёл і двухпавярховы кляштар пры ім.
Крыштаф Завіша
 
 1600—1670 да 1629—1645
Андрэй Казімір Завіша
 
 1614—1678 1645--1676- (у літ.вікі 1645—1647)
Ян Мікалай Завіша у літ.вікі 1685
Крыштаф Станіслаў Завіша
 
 1660—1721 1685—1720
Ігнацы Завіша
 
 1690—1738 1720—1738
Удальрык Крыштаф Радзівіл
 
 1712—1770 1739—1746
Юзаф Міхал Іваноўскі 1746-1762 (у літ.вікі 1765)
Міхал Валадковіч 1762-
Ігнацы Іваноўскі 1765-1778 (у літ.вікі 1765)
Антоні Тадэвуш Пшаздзецкі 1767—1772
Аўгуст Дамінік Пшаздзецкі 1760—1782 1772—1782
Міхал Геранім Бжастоўскі 1762--1806 1782
Геранім Вінцэнт Радзівіл
 
 1759—1786 1783—1786
Міхал Геранім Бжастоўскі 1762--1806 1787-1806 (у літ.вікі пасля 1787)

Падстаросты правіць

Імя Фатаграфія Гады жыцця Гады на ўрадзе Заўвагі
Іван Фёдаравіч Быкоўскі −1570-
Фёдар Шавула −1580-
Ян Янавіч Кураш 1594-1600
Марцін Казімір Валадковіч
 
 1660-я
Тэадор Антоні Ваньковіч ?-1716 1689—1716
Узлоўскі −1751-

Магістрат (1499—1831) правіць

Паводле прывілея на магдэбургскае права, рада складалася з 12 радцаў, які разам з войтам выбіралі са свайго складу 2 бурмістраў на год («рочных»). Лаўнікі таксама былі, але прывілеям не згаданы, як выбіраліся не вядома, таксама не вядомы імёны лаўнікаў да 1590 года.

З 1590 года рада вырашыла, што штогадовыя выбары радцаў замінаюць нармальнай рабоце магістрата і вызначыла новы парадак. Радцы выбіраліся на неабмежаваны тэрмін, фактычна пажыццёва, калі да іх асабістай працы не было прэтэнзій месцічаў. Рада з 12 радцаў са свайго складу выбірала «рочных» — 2 бурмістраў, 2 радцаў, 2 лаўнікаў, 2 бірчых і 2 шафараў. Выбіраліся «рочныя» на 3 гады наперад, так у 1590 годзе са складу рады абраны «рочныя» на 1590, 1591 і 1592 гады. Тэрмін паўнамоцтваў пачынаўся на "дзень зімняга Ніколы" (6 снежня), калі «рочныя» аднаго года перадавалі справы, скрыні, пячаткі і ключы «рочным» наступнага года.

Радцы правіць

  • Фёдар Шакола, Яўстафій Шарыпа, Івашка Вайтовіч, Філіп Рыловіч (студзень 1510)
  • Філіповіч (1510)
  • Багдан Савіч, Саўка Піліповіч, Іван Ткач, Лявон Ходзьковіч, Захар’я Дзямідовіч, Аніска Мухліч (1590)
  • Андрэй Масленка (-1592-1620-[2])
  • Міхайла Філіповіч (-1596-1615-)
  • Васіль Мікіціч Лах (XVI ст.)
  • Санка Філіповіч (-1600-1615-)
  • Іван Бабурка (-1600-1615-)[3]
  • Раман Бабурка (-1605-1615-)
  • Даніэль Масленка (-1600я-)
  • Васіль Масленка (-1612-)
  • Юзаф Філіповіч (-1615-)
  • Павел Пашкевіч (-1615-)
  • Васіль Масленка (-1615-)
  • Лука/Лукаш Богушавіч Шышка (-1615-1647-)[4]
  • Іван Пашкевіч Пілацік (-1616-)
  • Мацьяш Балцаровіч (-1647-)
  • Супрон Супрановіч (-1647-)
  • Рыгор Якаўлевіч (-1647-1664-)
  • Васіль Паўлавіч (-1647-)
  • Павел Алісевіч Філіповіч (-1652-1680[5]-)
  • Міхал Шышка (-1664-1673-)
  • Ян Уласовіч Фурс / Іван Фурс / Фурс Улазовіч[6] (-1664-1680-)
  • Аляксандр Жыткевіч (-1667-[7])
  • Мірон Філіповіч, Адам Сапатковіч (-1667[7]-)
  • Адам Сапатковіч (-1667[7]-1677[6]-)
  • Яўмен Пятровіч Астроўскі (-1678[6]-)
  • Афанас Нядзвецкі (-1678[6]-)
  • Міхал Кудышэвіч (-1700-)
  • Базыль Мазуркевіч (-1700-1722-)
  • Сіла Пашкевіч (XVII ст.)
  • Шышка (-1752-)
  • Шышка (-1752-)
  • Ян Давыд Шэйба (-1748-1762-)
  • Ігнацій Таранкевіч (-1768-1787-)[8][9]
  • Мікалай Заварскі (-1787-)[10]
  • Якаб Дэрукоф (-1787-)[10]
  • Антоні Шышка (1770я)
  • Андрэй Макарэвіч (-1781-), старшыня цэху муляроў
  • Ян Байкоў (-1790я-)

Бурмістры правіць

  • Фёдар Шакола, Яўстафій Шарыпа, Івашка Вайтовіч, Філіп Рыловіч (студзень 1510) — першы вядомы персанальны склад бурмістраў Менска[11]
  • Філіповіч (1510)
  • Багдан Савіч, Саўка Піліповіч (1590)
  • Міхайла Філіповіч (1596)
  • Андрэй Масленка (1592)
  • Санка Філіповіч (1600)
  • Іван Бабурка (1600)[12]
  • Раман Бабурка (1605)
  • Даніэль Масленка (1600-я)[12]
  • Васіль Масленка (1612)
  • Іван Пашкевіч Пілацік (1616)
  • Лука/Лукаш Богушавіч Шышка (1629, 1635, 1639)[4]
  • Павел Алісевіч Філіповіч (1652, 1680[5])
  • Міхал Шышка (жн.1664, сак.1665, 1673)
  • Ян Уласовіч Фурс/Іван Фурс/Фурс Улазовіч (жн. 1664, 1674, 1680)
  • Мірон Філіповіч, Адам Сапатковіч (1667[7])
  • Сіла Пашкевіч (XVII ст.)
  • Міхал Кудышэвіч, Базыль Мазуркевіч (1700)
  • Базыль Мазуркевіч (1722)
  • Шышка, Шышка (1752)
  • Ян Давыд Шэйба (1762)
  • Антоні Шышка (1770я)
  • Ігнацій Таранкевіч (1773)[8]
  • Андрэй Макарэвіч (1781)
  • Мікалай Заварскі (-1787-)[10]
  • Якаб Дэрукоф (-1787-)[10]
  • Ян Байкоў (1790я)

Радцы рочныя правіць

  • Іван Ткач, Лявон Ходзькавіч (1590)
  • Аляксандр Жыткевіч (1667)
  • Ян Уласовіч Фурс/Іван Фурс (1674)
  • Ян Давыд Шэйба (1748)
  • Ігнацій Таранкевіч (1768)[8]

Лаўнікі рочныя правіць

  • Захар’я Дзямідовіч, Аніска Мухліч (1590)
  • Рыгор Якаўлевіч (1664)
  • Яўмен Пятровіч Астроўскі (-1678[6]-)
  • Афанас Нядзвецкі (-1678[6]-)

Войты правіць

  • Пётр Шакола (1499—1501)
  • Абрам Езафовіч, Іван / Ян Новахрышчоны, «жыд Абрахам» (1503-1508-)
  • Канстанцін Абрамавіч Езафовіч
  • Грынашка Багдановіч (-1518-)
  • Васіль Тышкевіч (-1557-)
  • Ян Янавіч Карэйва/Карэйвіч (2-я пал. XVI ст.)
  • Сямён Мікуліч (2-я пал. XVI ст.)
  • Марцін Тышкевіч (1582-)
  • Іван Фёдаравіч Быкоўскі/Быкаўскі (-1590-1594)
  • Рыгор Тарлецкі (1595-1600-)
  • Самуэль Пятровіч Друцкі-Горскі (лета 1617-да 3.2.1635)
  • Фёдар/Тэадор Самуэлевіч Друцкі-Горскі (да 3.2.1635-1651)
  • Ян Адэркас (16.8.1651-18.9.1651, саступіў урад)
  • Крыштаф Валадковіч (18.9.1651-1670)
  • Юрый Лукомскі (1671-)
  • Ян Таргоня-Жыдовіч (сяр. XVII ст.), таксама і возны менскі
  • Адам Стэфанавіч Ваньковіч (XVII ст.)
  • Станіслаў Буржынскі, Станіслаў з Бужына Бужынскі (-1739-1744-)
  • Антоній Тадэвуш Пшаздзецкі (1750я-)

Лентвойты правіць

  • Павел Ціша (-1557-)
  • Ян Петрашкевіч (-1590-)
  • Павел Ванькевіч (-1596-)
  • Андрэй Масленка (-1600-)
  • Самуэль Багушэвіч (-красавік 1645)
  • Аляксандр Жыткевіч (1667[7])
  • Тамаш Ян Рук’янскі (-1680-)[5]
  • Крыштаф Валіцкі (-1700-)
  • Ежы Адам Пшасецкі (-1762-1768-)

Гараднічыя правіць

  • Яцка (Якуб) Іванавіч Ратамскі (1510/1511), адмовіўся ад ураду
  • Валошка (Ваўчко) Яўлашкавіч Шапялевіч (1511-1521-)
  • Грынашка Багданавіч Шалуха (-1541-)
  • Андрэй Сямёнавіч Адзінцэвіч (-1544-1550)
  • Марцін Валадковіч (1582)
  • Адам Валадковіч (-1623-)
  • Павел Скарупа (-1627-1645-)
  • Марцін Казімір Валадковіч (1649—1660я-)
  • Юзаф Міхал Іваноўскі (-1743-1758)
  • Ануфрый Антоній Жыжэмскі (з 27.03.1765)
  • Крыштаф Глінскі-Ліхадзяеўскі (з 1773)
  • Дамінік Жыжэмскі (1782—1785)

Кіраўнікі французскай адміністрацыі і Часовага ўрада ВКЛ (1812) правіць

Прэзідэнт агульнай камісіі Часовага ўрада Мінскай правінцыі правіць

Мэр Мінска правіць

Прэзідэнт муніцыпальнай рады Мінскага дэпартамента правіць

Гарадскія галовы (1831—1917/18) правіць

Паўстанцкія грамадзянскія начальнікі Мінска (1863) правіць

Гарадскія камісары (у часы Грамадзянскага ўпраўлення ўсходніх зямель) правіць

Бурмістры (у часы Грамадзянскага ўпраўлення ўсходніх зямель) правіць

Старшыні Мінгарвыканкама (1917—1919, 1920—1941) правіць

Бургамістры (у часы нацысцкай акупацыі 1941—1944) правіць

Намеснік бургамістра правіць

Старшыні Мінгарвыканкама (з 1944) правіць

Зноскі

  1. ↑ Вольф Ю. Князі літоўска-рускія…
  2. ↑ Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Мінска. У 4 кн. Кн. 1-я. — Мн.: БЕЛТА, 2001. — 576 с.: іл. ISBN 985-6302-33-1
  3. ↑ Менскія адрэсы Архівавана 16 верасня 2016.
  4. ↑ а б Жыцьцяпіс Менскае іконы Божае Маці(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 9 ліпеня 2021. Праверана 10 жніўня 2016.
  5. ↑ а б в Лёсы, зламаныя маскоўскім нашэсцем . Наша Ніва. Праверана 6 студзеня 2024.
  6. ↑ а б в г д е Кніга актавых пратаколаў 1674-1680 гг. мінскага магістрата як крыніца па гісторыі горада др. паловы XVII ст. | Национальный исторический архив Беларуси. niab.by. Праверана 6 студзеня 2024.
  7. ↑ а б в г д Статкевіч Н. М. Мінск і Радзівілы: зямельныя ўладанні магнатаў у горадзе // Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя «Нясвіжскі палац Радзівілаў: гісторыя, новыя даследаванні. Вопыт стварэння палацавых музейных экспазіцый» (Нясвіж, 20 кастрычніка 2009 г.). — Нясвіж: 2010.
  8. ↑ а б в Кітурка 2010, с. 59.
  9. ↑ История Минск. -- Мн., 1957. -- С. 67.
  10. ↑ а б в г Кітурка 2010, с. 62.
  11. ↑ Архіварыус № 19, 2021. — С. 64, 70.
  12. ↑ а б Менскія адрэсы Архівавана 16 верасня 2016.
  13. ↑ Леапольд Валенціевіч Дэльпацэ, або Дэльпац (Леапольда дэль Пацэ; нар. 1802) — менскі купец італьянскага (з Вероны) паходжання, каталік. Продкі перасяліліся ў Рэч Паспалітую ў 17 ст., кароль Ян Казімір са згоды Варшаўскага сейма адаптаваў афіцэра войскаў Рэчы Паспалітай — Франца Дэльпацэ, да шляхецкага стану (гл. індэгенат у Volumine Legum, T.IV, P.570, а таксама Канстытуцыі Варшаўскага сейма 1658, 1661, 1662 гадоў — P. 873, 939.). Справа пра дваранства Дэльпацэ захоўваецца ў НГАБ (ф.319, воп.2, спр.889, л.47). Леапольд меў сыноў Альфонса, Міхаіла і Станіслава.
  14. ↑ РГИА Ф. 1349 Оп. 2 Д. 979 Л. 77-80

Літаратура правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Кіраўнікі_Мінска&oldid=4695628"