Лахва (Лунінецкі раён)

Лахва
	Герб
Краіна	Беларусь
Вобласць	Брэсцкая
Раён	Лунінецкі
Сельсавет	Лахвенскі
Каардынаты	52°12′55″ пн. ш. 27°06′24″ у. д.HGЯO
Першая згадка	1493
Вышыня цэнтра	108 ± 1 м
Насельніцтва	1 850 чалавек (2009)
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 1647
Паштовы індэкс	225640
Аўтамабільны код	1
СААТА	1247830011
	Лахва на Вікісховішчы

Ла́хва^[1] (трансліт.: Lachva, руск.: Лахва) — вёска ў Лунінецкім раёне Брэсцкай вобласці, на рацэ Смердзь. Адміністрацыйны цэнтр Лахвенскага сельсавета. Насельніцтва 1850 чал. (2009). Знаходзіцца за 25 км на ўсход ад Лунінца, 2 км ад чыгуначнай станцыі Лахва (лінія Лунінец — Калінкавічы); на шашы Лунінец — Мікашэвічы.

Назва

На думку беларускага географа В. Жучкевіча, тапонім «Лахва», як і адпаведны гідронім, утварыўся ад этноніма лях^[2].

Назва паселішча на іншых мовах: польск.: Łachwa, ідыш: לאכווע

Гісторыя

Першы пісьмовы ўспамін пра вёску Лахва датуецца 1493. У XVI ст. яна ўвайшла ў склад Наваградскага павета Навагрудскага ваяводства. Мясцовасць знаходзілася ва ўладанні вялікіх князёў, пазней Кішкаў, Радзівілаў.

3 XVII ст. Лахва мела статус мястэчка, непадалёку існаваў сядзібны комплекс. У XVIII ст. тут збудавалі палац, у 1746 — мураваны касцёл Найсв. Тройцы.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Лахва апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Мазырскім павеце Мінскай губерні. Мясціна перайшла да Вітгенштэйнаў. У пач. XIX ст. тут працавалі фабрыкі па вырабу плеценай мэблі. Станам на 1886 — 112 двароў, школа, 2 царквы, капліца, 2 сінагогі, 2 крамы.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Лахва апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе зрабілася цэнтрам гміны Лунінецкага павета Палескага ваяводства. У 1925—1938 гадах у мястэчку знаходзіўся штаб брыгады Корпуса аховы памежжа «Палессе».

У 1939 Лахва ўвайшла ў склад БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 зрабілася цэнтрам сельсавета Лунінецкага раёна. Статус паселішча панізілі да вёскі.

Перад вайной у вёсцы жыло 1840 чалавек у 546 дварах^[3].

У Другую сусветную вайну 3 верасня 1942 года ў Лахве адбылося адно з першых^[4] паўстанняў у яўрэйскім гета.

У ліпені 1944 гадах гітлераўцамі было спалена 168 дамоў, забіта 437 чалавек^[3].

Станам на 1972 у вёсцы было 675 двароў, на 1996 — 652 двары, на 2009 — 683 двары.

Мястэчка на старых здымках
Капліца
Касцёл, з боку апсіды
Каплічка
Вуліца Любажынская

Насельніцтва

XIX стагоддзе: 1886 — 892 чал.
XX стагоддзе: 1972 — 2374 чал.; 1996 — 1850 чал.^[5]

Інфраструктура

Забудова

У Лахве працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, бальніца, Брэсцкі абласны дзіцячы цэнтр медыцынскай рэабілітацыі «Лахва», дом культуры, бібліятэка, пошта.

Турыстычная інфармацыя

Славутасці

За 2 км ад вёскі знаходзіцца паселішча жалезнага веку.

Казармы

Гістарычная забудова (кан. XIX — пач. XX стст.; фрагменты)
Могілкі яўрэйскія
Свята-Раства-Багародзіцкая царква (1880)

Страчаная спадчына

Капліца
Касцёл могілкавы
Касцёл Найсв. Тройцы (1746)
Сінагога

Вядомыя асобы

Мар'ян Гутэн-Чапскі
Хаім Кантаровіч^[en] (1890—1936) — амерыканскі педагог, пісьменнік.
Канстанцін Фёдаравіч Шэўчык (нар. 1948) — беларускі палітык.
Адам Пятровіч Басюкевіч (нар. 1949) — беларускі савецкі дзяржаўны і гаспадарчы дзеяч.

Зноскі

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. ISBN 978-985-458-198-9. (DJVU)
↑ к // Краткий топонимический словарь Белоруссии / В. А. Жучкевич. — Минск: Издательство Белорусского государственного университета, 1974. — 447 с. — 12 700 экз. С. 196—197.
↑ ^а ^б Лахва (руск.)
↑ Michaeli, Lichstein, Morawczik, and Sklar (eds.). First Ghetto to Revolt: Lachwa. — Tel Aviv: Entsyklopedyah shel Galuyot, 1957.
↑ Лахва // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — 432 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2. С. 341.

Літаратура

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — 432 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.
Łachwa // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom III: Haag — Kępy (польск.). — Warszawa, 1882. S. 566—567.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лахва (Лунінецкі раён)
Агульная інфармацыя
Лахва на Radzima.org
Лахва на Globustut.by

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. ISBN 978-985-458-198-9. (DJVU)

[2] к // Краткий топонимический словарь Белоруссии / В. А. Жучкевич. — Минск: Издательство Белорусского государственного университета, 1974. — 447 с. — 12 700 экз. С. 196—197.

[Бер-3] а ^б Лахва (руск.)

[4] Michaeli, Lichstein, Morawczik, and Sklar (eds.). First Ghetto to Revolt: Lachwa. — Tel Aviv: Entsyklopedyah shel Galuyot, 1957.

[5] Лахва // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — 432 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2. С. 341.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]